Opinión

Haciendo el indio

EL HUMOR es una expresión de la inteligencia. Por eso, cuando es malo, la describe en términos no muy halagüeños. Algunos políticos en campaña han venido a caer en esa arriesgada tentación de usar el humor en sus intervenciones públicas, y el resultado confirma la opinión que se tenía de la mayoría de ellos. Claro que, para ser justos, ni Faemino y Cansado saldrían airosos si les diera, que no les va a dar, por hablar en apache, en apache de película, cual han hecho Artur Mas y Pablo Iglesias.

Si el humor es una expresión de la inteligencia, la vergüenza ajena lo es del decoro intelectual. A los atónitos seguidores de la campaña electoral catalana no se les ha pasado aún la vergüenza ajena experimentada al asistir al diálogo cheminova entre ‘Pequeño Pujol’ y ‘Coleta Morada’. Como atenuante del primero, Mas, cabe argür que, careciendo de gracia, parece consciente de ello y se limita a esbozar chistes breves, lo suficientemente fugaces para evitar una abultada condena. Del segundo, Iglesias, en cambio, diríase que es feliz acumulando agravantes, pues creyéndose gracioso, y no siéndolo en modo alguno como es público y notorio, alarga y exprime sus ‘gags’ hasta rebasar con mucho el límite de lo que es humanamente posible soportar sin sonrojo. No satisfecho con ello, y para rematar, canta. También en indio, y remedando, tan tan tan, los tambores del poblado.

Si el humor es una expresión de la inteligencia, la vergüenza ajena lo es del decoro intelectual

Iceta, por lo menos, es un tío salado, de esos que al verlo nadie diría que lo es. Lo es. Por el contrario, lo de Mas e Iglesias, particularmente lo de este último, es impostura. Haciendo el indio no aligeran de dramatismo la campaña y lo que en ella se ventila, sino que la convierten, con esa poca gracia que tienen, en más dramática todavía.

O pobo que non coñeza a súa historia está condeado a repetir, tarde ou temprano, os seus erros polo que a conferencia-presentación do libro de Buenaventura Aparicio Casado, doctor en Historia, de hai uns días serviu de escusa a unha vila como Ponte Caldelas para facer memoria do seu pasado para aprender de cara ao seu futuro.

Buenaventura Aparicio, introducido polo catedrático de Belas Artes José Chavete, presentou, na compaña do alcalde Andrés Díaz e da presidenta da Deputación, Carmela Silva, o seu último libro titulado “Ponte Caldelas Hace 100 años. Una alegría urbana a orillas del Verdugo”, nun acto multitudinario que deixou pequeno o salón grande do Centro Cultural onde tiña lugar o “alumeamento” oficial deste traballo, compartido nos labores de mergullo e recopilación de documentación coa inseparable e nunca ponderada coa xustiza suficiente, Carmen Montero Vilariño, a sua entrañable dona, “Menci”.

A intervención de Buenaventura Aparicio e de José Chavete convertiuse nunha auténtica leción de cidadanía e de democracia, tomando como referencia varias pasaxes do seu libro onde se fai un repaso á crónica política, social, cultural e sociolóxica dos primeiros anos do século XX na nacente Ponte Caldelas urbá.

A traves do baleirado dos xornais da época “El Eco de Puente Caldelas”, semanario que comezou a publicarse no ano 1910 e “El Explorador de Puente Caldelas”, logo transformado en “El Heraldo de Puente Caldelas”, cuias orixes fíxanse nos principios do ano 1915, aquela persoa que se achegue a mergullarse neste libro vaise ir enchoupando dun amplo anecdotario, perfectamente engarzado, cunha linguaxe amena e aditivaque convirte ao letor en refén deste traballoata completar dun tirón o repaso da derradeira das súas páxinas.

Aparicio Casado na súa alocución deixou ao descuberto a aqueles caciques da época, máis preocupados en gañar adeptos para a súa causa e garantir así a súa permanencia no poder. O dotor en Historia foi relatando como aqueles “próceres da patria” como González Besada, o Marques de Riestra ou o Conde de Bugallal tiñan como práctica habitual a resolución de problemas particulares a cidadáns influíntes que recurrían a eles coa intención de manter cautivas as súas vontades, en lugar de esforzarse por desenrolar unha política baseada na defensa do interese xeral que deixaría sen efeto o clientelismo e a cadea de favores…

Un “modus operandi” de principios do século XX que, a tenor polas noticias dos últimos tempos, parecera estar moi lonxe da súa extinción, pese ao transcurrir dos anos e a madureza democrática do noso país, pero que, nembargantes, parece intrínsicamente relacionado coa clase política da “caste” da que agora todos renegan pero de cuio comportamento, na prática, teñen moi difícil de se desapegar.

En resumo, o profesor Buenaventura Aparicio co seu último libro, fai unha análise certeira e cirúrxica da sociedade pontecaldelá do pasado e aproveita para esbozar, cunha finísima ironía intelectual que bordea (quizais “sin querer” e por “casualidade”) a tentación de esbozar un “aviso a navegantes” (que todos deberiamos ter en conta) para construir o noso futuro, a modo dunha nova oportunidade, reclamando para elo, trala recente crise económica e de valores sofrida, un proceso de catarsis reivindicativa da reinvención co fin último de evitar cometer, de novo, os erros do pasado, ou non?

Comentarios