Blog | Nube tóxica

O día máis triste dos 90

Kurt Cobain foi un macho beta fráxil, enfermo e asustado que pintaba a raia do ollo. No abril dos nosos quince anos ingresou no club dos 27

"AS FOTOS amosan un par de tenis Converse feitos merda a través dunha claraboia. No cuarto está tendido o corpo morto do líder de Nirvana, Kurt Cobain. Era a fin da viaxe para a atormentada estrela de rock que, a noite anterior, metera unha carga completa de heroína, escribira unha nota de suicidio e pegara un tiro nos miolos... O día máis triste dos noventa".

Escribe isto o músico británico John Robb. A min ocórrenseme outros moitos días e noites de puro melodrama nos noventa –o día no que el che di que es a súa mellor amiga, unha perrera cortada na casa coas tesouras do peixe, o penalti de Djukic–, pero aquela mañá de principios de abril de 1994 na que as rapazas de quince anos soubemos que o coitado de Kurt ingresaba no lutuoso club dos 27 foi abofé miserable. 

Víctor Lenore é un xornalista que foi hipster –como case todos nas redaccións de Cultura dos media, por outra parte– e que un día caeu da burra e tivo a revelación de que os rascatripas do indie eran moi pouco indies e, ademais, bastante prosmas. Nada novo baixo o sol, xa ven, pero Lenore deféndeo coa fe do converso e as que eramos da grei do perrofrautismo cando el xuraba que a Jota de Los Planetas se lle entendía ben clariño todo o que cantaba quédanos cara de xa-cho-dicía-eu-Víctor.

Con todo, lin hai uns anos con interese Indies, hipsters y gafapastas. Crónica de una dominación cultural, o panfleto (en sentido estrito) de Lenore para Capitán Swing inspirado polo "Chavs" dese Errejón inglés que é Owen Jones. E mesmo comparto moitas das análises. Iso si, polo que non podo pasar, Víctor, é por esa inquina cara a Nirvana e Kurt Cobain, por esa teima en responsabilizalo de toda a manda de bandas autoproclamadas salvadoras do pop que aturamos desde hai vinte anos.

Foi Kathleen Hannah, cantante e letrista de Bikini Kill, quen escribiu nunha parede: "Kurt Smells Like Teen Spirit" (Kurt arrecende a espírito adolescente). Cobain non o sabía, máis Teen Spirit era o nome do desodorante de moda entre as rapazas de Seattle en 1990. Smells Like Teen Spirit, o primeiro single do álbum Nevermind, converteuse a finais de 1991 nun éxito inesperado. O resto é historia da música popular contemporánea.

Que Nirvana é o grupo máis sobrevalorado do mundo? Pois quizais. Pero daquela soaba a verdade. Doía. Cheiraba. O póstumo Unplugged talvez fose o disco máis picado na historia da radiofórmula. Nos videoclips aparecíasenos o defunto, transido de dor e conflituado, esbrancuxado e con déficit de vitamina D, co pelo clarísimo e pegañento, con esas chaquetas de lá cheas de bólas, as unllas cotrosas e a raia pintada con kohl negro na liña inferior das pestanas. Poucas cousas se nos figuraban máis fermosas. Os mitos sexuais dos noventa –Cobain, Billie Joe Armstrong, Damon Albarn, Jared Leto– levaban eyeliner; agora lévao Javián de OT.

Kathleen Hannah escribiu nunha parede: "Kurt Smells Like Teen Spirit". O resto é historia da música popular

Kurt Cobain non era guapo como Jon Bon Jovi ou Axl Rose, nin sequera para os estándares do heroin chic daquel tempo. De Kurt Cobain e Nirvana non se escribiu nunca que as súas cancións eran "seminais". As parellas coñecidas de Cobain, a batería de Bikini Kill, Tobi Vail, e a líder de Hole, Courtney Love, procedían da escena riot grrrl e estaban adscritas ao feminismo de terceira vaga. Eran punkis, irreverentes e deslinguadas. Moito máis lidas ca el. As femias alfa autoconscientes e o macho beta, fráxil, enfermo, asustado. Algo non encaixaba no relato do que se agarda do rock e sucedáneos, e a construción do mito de Kurt Cobain converteu a Courtney Love na máis perversa, manipuladora e cruel das Yoko Ono. Eu tamén odiei a viúva negra e politoxicómana. Afortunadamente, pasóuseme. 

Nirvana tróuxonos ás marxinadas a posibilidade de engrosar as filas dunha cultura xuvenil. Poñer os pantalóns de chándal, mesmo se non había ximnasia, e combinalos coa camisa de cadros máis vella de teu pai e un xersei da primeira posguerra que fora da túa avoa. Baratísimo. Xa non eras un becho raro. "De que vas vestida, filla?". "Nada, mamá, que me fixen grunge". 

Pasar da moda que imperaba nos institutos antes de abril de 1994, das Kellys, Brendas e Donnas en pantalóns Chipie de cintura alta lavados á pedra, ao estilismo relaxado, casual e que ía con todo do grunge foi un gran alivio. Empoderador, diría eu. Por iso, señor Lenore, deberiamos estarlles eternamente agradecidas as fillas da clase traballadora a Nirvana e a Kurt Cobain. Que polo camiño se nos viñeron os modernos estes todos? Pois que lle habemos facer; danos colaterais.

Comentarios