Achégase o San Valentín. Aquel crego do século III de incerta biografía, seica casaba soldados, algo prohibido polo emperador romano Claudio II. Custoulle a vida; mais converteuno en patrón dos namorados. Aínda que unha revisión do Concilio Vaticano II o retirou do santoral en 1960, continúase a celebrar en todo o mundo, á marxe de calquera connotación relixiosa. Sen dúbida, é unha efeméride moi rendíbel para o comercio e a restauración.
De Cupido ou Eros, deus do amor na mitoloxía grecorromana, chegáronnos tamén versións diversas, cando non contraditorias. Quedamos coa romana que lle chama Cupido (de ‘desexo’) e o fai fillo de Venus, a deusa do amor e a beleza, e mais de Marte, o deus da guerra. É un neno con arco e arcabuz ou alxaba, que se dedica a disparar as súas frechas; unhas de ouro, incitadoras ao amor e á paixón; outras de chumbo, xeradoras de odio.
Este mito inspirou moitas páxinas e, sobre todo, moitos cadros e esculturas. Porén, como o amor romántico foi coartada para a desigualdade e a subordinación das mulleres, o feminismo máis conspicuo declarouno improcedente. Malia todo, o deusiño do arcabuz segue atravesando corazóns coas súas setas e non só somos as mulleres as sufridoras.
Coñecín de cerca dúas historias que me recordaron as grandes traxedias gregas, non tanto pola trama en si canto polo desespero dos amantes protagonistas fronte á fatalidade. Finais do século XX. O espazo de que dispoño non me permite demorarme nas narracións.
A primeira escoiteilla perto de Pontevedra a un home viúvo, de mediana idade, volto a casar coa que fora grande amiga da primeira muller. Así llelo deixara encargado ela a ambos os dous. Entre cuncas do mesto viño que estabamos a engarrafar, reviviu os días en que, totalmente fóra de si, pretendera queimar as viñas porque xa nada lle interesaba neste mundo. Non tiña reparo en confesar o seu amor alén da morte diante da nova esposa, a que o comprendía e acompañaba na perda, mais da que non estaba namorado.
A segunda aconteceu bastantes anos despois. A escritora e violinista, fermosa e intelixente, vivía un idilio cun rapaz bastante máis novo. Daba xenio ver a felicidade que irradiaban. A da gadaña chegou sen aviso e o home coidaba que había tolear. Para escorrentar a dor, colleu a bicicleta e botouse ao camiño. Tras pedalear freneticamente, 900 km. máis aló, tivo que recollelo unha ambulancia. Seica estivera a piques de lle rebentar o corazón.
En Alcobaça, onde xacen a galega Inés de Castro e o seu home, o rei Pedro I de Portugal, os sobres de azucre dos cafés teñen este lema escrito: "Namórese moitas máis veces, mesmo que sexa da mesma persoa"
