Opinión

Cando nós, os mortos, resucitemos

TOMEI O título emprestado de Henrik Ibsen, o dramaturgo noruegués azoute da hipocrisía burguesa. Da actualidade de boa parte da súa obra, sirva como exemplo a peza Un inimigo do pobo. Quen a lea ou vexa representada non tardará en establecer paralelismos con moitos casos que, se non nos tocan directamente, coñecemos pola prensa: actividades económicas contaminantes, toxicidade de moitos alimentos autorizados, abandono de enerxías limpas con pretextos varios, substitución de especies autóctonas por outras foráneas en aras dun beneficio inmediato, etc.,etc.

O protagonista principal, un médico, descobre nas augas do balneario que dá vida á localidade unha bacteria que causa tifo e outras doenzas. Deberá enfrontarse coas forzas vivas do lugar, incluído o seu irmán, o alcalde, que pretenden que garde silencio sobre o achado. A súa coherencia custaralle cara.

Cando nós, os mortos, resucitemos, a derradeira obra de Ibsen (1899), xira arredor da creación artística. Arnold Rubek, un escultor de éxito, tivo como modelo para a súa obra O Día da Resurrección a Irene, enigmática muller de pouca saúde física e mental. Ao comprobar que Arnold non quere con ela outro tipo de relación, abandónao. Semella que leva a inspiración do artista. Un reencontro casual nun balneario ao que este acode coa súa esposa durante un momento baixo do matrimonio, determinará a fin tráxica das súas vidas.

Quen teña lido A Deusa Branca (1948), esa historia do mito poético asinada por Robert Graves, se cadra atopa concomitancias entre Irene, vestida de branco e reclamando exclusividade, e a ciumenta musa dos poetas. Mais non vou seguir por aí. Nesta ocasión, o único que me interesa de Ibsen e do seu teatro é o longo título que, como xa dixen, tomei prestado.


Hai varios días que me martela na cabeza. Penso que, como os personaxes da película de Alejandro Amenábar, Los otros, estamos mortos sen sabelo. E non somos fantasmas, espectros, ectoplasmas ou como lle queiran chamar ás supostas ánimas exiliadas do corpo. Os homes e mulleres de países en paz, relativamente prósperos, estamos mortos e precisamos resucitar, oír a voz que nos diga: "érguete e anda".

Cando resucitemos, posuiranos a sabedoría e viviremos sen outro lastre que o amor, distinguindo o esencial -invisíbel aos ollos, dixo o Principiño- do accesorio.

Porén, estamos mortos e mortas porque non atallamos o mal no mundo. Non podemos, non sabemos ou non queremos. Só silencio cómplice, covardía, comodidade. Persiste o costume das cifras que cada vez nos conmoven e moven menos. Estamos mortas coas tres últimas asasinadas... e coas que virán.

Comentarios