Opinión

Preguntas dun temporeiro diante dun campo de hortalizas

O poema de Bertolt Brecht titúlase ‘Preguntas dun obreiro diante dun libro de historia’. Os traballadores, claro, tamén len poesía. E libros de historia. As mans, sucias de terra, recollen cabaciñas. O sangue verde do talo mestúrase coa poeira. Coas mans pegañentas, o dedo groso sinala a liña de versos... «Babilonia, destruída tantas veces / quen a reconstruíu outras tantas?». O rapaz mira as mans e volve ás cabaciñas. É ben capaz de adiviñar as veces que multiplican o prezo ata que chegan ao supermercado. E ri: mans negras enchendo de comida bandullos brancos. El que pasará cando rematen as colleitas e non sexan necesarios?

«A noite na que remataron a muralla chinesa / onde foron os albaneis?». A onde van eles cando termina a interminable xornada laboral? A algún sector da sociedade gustaría que foran invisibles. Ás veces ata lles queiman as choupanas de plástico. Somos necesarios ou non?, preguntan. Sandías, tomates e melóns berran que si, que son imprescindibles.

Os fortes dedos percorren o suco dos versos. «Ata na fabulosa Atlántida, / a noite na que afundía no mar, / os señores berraban pedindo axuda aos escravos». Que mans recollen as peras de Lleida? Os pimentos e melocotóns de Aragón? As patacas e aguacates andaluces? A crise económica antes, esta pandemia agora mostra quen é imprescindible, quen mantén a vida, quen leva o pan e o leite ás mesas.

«Alexandro conquistou a India. / El só? / Non levaba un cociñeiro?». Nos libros de historia só aparecen conquistadores, reis, políticos. Grandes nomes asoman por riba da xente que cultiva a terra, coida e multiplica os animais, fabrica obxectos, amasa pan, constrúe casas. «Felipe II chorou cando afundíu a súa flota / non chorou ninguén máis?».

Estas grandes sandías pesan seis, oito quilos. O consumidor paga 0,56 o quilogramo. Avergonza dicir canto pagan aos que as cultivan. Pero as mans e os cadrís doridos que as recollen saben canta auga, cantas bágoas son necesarias para que engorden e maduren.

Tempo de verán. Días de calor. Tempo de froitas e colleitas. Campos de cultivo como libros de historia. Sucos como versos. Estes rapaces negros, as duras mulleres marroquís, temporeiros non aparecen nos libros de historia. Os que copan portadas son políticos de Bruxelas, Barcelona, Madrid. E a casta dos cartos. Só eles construíron Tebas, a das Sete Portas? Só eles pasearon o seu trunfo por Roma. Só eles viviron nos palacios de Bizancio.

Pero este rapaz que se chama Mamadou, esta muller que se llama Hamida, este temporeiro que lle din Paco son os que vencen as grandes batallas. Cociñan os banquetes da vitoria e, por riba, pagan os gastos. E recitan versos. E len libros de historia. E fan preguntas diante deste inacabable campo de hortalizas.