O filósofo Sócrates explícalle a Menón que "coñecer é lembrar" porque todo o aprendéramos nunha vida anterior. Eu desconfío de ter vivido con outro corpo na Florida de 1942, onde se fixo unha mestura de Clementina Fina e Tanxelo Orlando, e menos de cando lle meteron un fungo Raf a uns tomates de Níjar en 1962.
En La Modernita chéganme noticias do fotógrafo Xosé Marra. Hai océanos de tempo que non o atopo. Debe andar facendo vida recóndita no seu horto da Milagrosa. Marra é un ecoloxista ortodoxo. Non me atrevería a falarlle das clementinas nin dos tomates que gustan na casa.
Nos baños do Mercado estaba Elías. Traballa cun carro de man. Fai traslados de caixas de froitas, botellas de augardente ou xarretes de terneira para os praceiros. Quitara os cordóns dos zapatos. Enchera o lavabo e estaba fregándoos. Pregunteille polo motivo. "Un explorador debe estar sempre limpo. Nunca sabe con quen vai tratar". Agora que sufrimos un recordo das glaciacións téñoo visto camiñando na Tolda, á beira do Miño, co peito espido. Asubía ás garzas reais. Pregunteille polo que exploraba. "Non o sei. Explorar é sentirse perdido".
Marra deixou un traballo hai vinte anos. Non tiña problemas cos horarios ou co salario. Levábase ben cos compañeiros porque ten un corazón de prata. "Namorei, Jaure. Vou deixar todo atrás". O amor é o camiño máis bonito para perderse, para deixar de ser un mesmo e explorar. As súas ilusións apodreceron. Ao volver aínda tardou uns meses en recuperar o horto que abandonara. "O horto axudoume no desamparo, foi a miña única certeza".
