Opinión

Abelloar

Como nacido e veciño dun porto de mar, tivemos ocasión de ver moitas pequenas embarcacións de pesca deportiva e de competición a vela e a remo, pero non sabemos da ousadia de porlle de nome pillabán ou lagarteiro a unha embarcación. En plan anecdótico, unha desas persoaxes famosa polo seu aspecto de lobo de mar con chapeu e pipa, figurando un pasado de grandes singraduras, ainda que só pescaba calamares na Ría, e era propietario dun pequeno bote, e tamén dun alcume que se empregaba para denominar o pouco siso e vida licenciosa, riscos que algúns descendentes pretenderon atribuir a un lance case heroico, quizais porque o alcuño xa era minoritario entre o remate do século XIX e comezos do XX. O caso é que rotulou a embarcación co seu nome propio, precedido do tratamento de Don, daquela inaxeitado por hiperbólico, para aquel tempo. Todo o mundo sabe o que significa bribón en español, ainda que segundo Dª Maria  Moliner a veces emprégase en broma sobre todo cos rapaces, pero en galego dise falsario e tamén pillabán, e na segunda acepción da lexicógrafa española con agarimo para os picariños, tamén se usa en galego De xeito que para pechar o círculo desas choscadelas que soen permitirse os ricos, os nomes tanto dos veleiros como do iate talvez fosen un divertimento, unha brincadeira como ir fardado de veraneante ocasional e homologase cos seus colegas, un pouco snobs e chocalleiros.

Ainda que sexa unha enfastiosa repetición, o espectáculo que se artellou coa interrupcion das exóticas vacacións do exmonarca, semellantes en garantias aos Seguros no xogo do parchis, a un lémbroulle «a contrario sensu» unha frase dos Diálogos de Platón: «Ainda que a fortuna me sexa  adversa, non podo abandoar as máximas das que sempre fixen profesión; elas parécenme sempre as mesmas e como tais estímoas igualmente». O leopardo non pode cambir as manchas, segundo un dito inglés Pero igual de sorprendente é a reaccion dos espectadores que acudiron a recibilo, emulando aos madrleños que recibiron a Fernando VII cando veu restablecer o absoutismo, coa axuda dun Exército francés integrado por aqueles odiados enemigos, ainda que xa se sabe que nisto a actualización histórica e a conversión en mítica franquista terxiversaron os feitos. Pero o que soe remanece é o vulgarismo de «Vivan las caenas¡» exclamada mentres se xunguian á carruaxe, se nos desculpan o tópico. 

Pero xa exclamou un pensador romano Canto se parce a adulación á amistade! E por se as palabras que deixaron como herdo aqueles filósofos non abondaran, aí está a ópera bufa de Sanxenxo e o esforzo dos locutores para pronunciar dúas palatais fricativas xordas no mesmo vocablo. Falando de músicas «O mio babbino caro» é unha famosa e fermosa aria de Puccini, que di querido papaiño;  caro é unha palabra homógrafa coa nosa língua  pero que significa tamén custoso. Quizais estamos pegados como lapas ao clásico, e a comparanza mellor sería cun corrido de algún deses  países que tamén ofrecen paradisos fiscais, segundo espalla a vox… populi. Para unha boa parte da cidadania falamos dun moscón, ainda que para a causa republicana é como unha laboriosa abella, da que agardan que siga as pegadas da súa tataravoa. Sen sair  dos himenópteros tamén cadraria o de abellón. Xa saben que existe a lóbrega danza do abellón, da que deixou testemuña en verso, nada menos que Alfredo Brañas, un dos ideólogos do Rexionalismo, o autor do libro do mesmo título, editado en Barceloma en 1889 e con prólogo de Juan Barcia Caballero.

Comentarios