Opinión

Intemperanza

UNHA DAS consecuencias deste prolongado confinamento é que volvín ou, mellor dito, me vin forzado a reler a selección de relatos de Edgar Allan Poe en edición de peto, prologados e traducidos por Julio Cortázar e publicados por primeira vez por Alianza Editorial en 1970.

Estou ben certo, descoñezo a razón profunda se é que a hai, que non fun eu senón os libros os que me buscaron a min insistentemente pois cada unha das varias ducias de veces que tiven que pasar por diante do estante onde se acomodan os dous tomos de tapa azul, estes, non sei conque mañas, reclamaban a miña atención.

Un día collín un dos tomos, paseille a man polo lombo poeirento e abrino polo índice. Alí estaban os títulos daqueles relatos xa lidos, algúns relidos con devoción, hai arredor de corenta anos. 'Manuscrito atopado nunha botella', 'A caída da Casa Usher', 'O escaravello de ouo', 'Os crimes da rúa Morgue' e, entre tantos outros títulos marabillosos, un para min pavoroso, 'O gato negro'. Parecen todos moi actuais e acaídos a estes afogos provocados polo arresto pandémico.

Na truculenta historia do gato negro chamado Plutón, Poe, como adoita na inmensa maioría dos seus contos, dedica unha boa parte do relato a preparar ao lector psicoloxicamente para un desenlace que se antolla tráxico e inevitable desde a primeira liña. Poucos como el, tan peculiar por outra parte, mesmo na súa biografía real, teñen esa capacidade para atraer e abstraer, incluso secuestrar animicamente a quen le.

Hai dúas palabras clave nesta historia, usadas ambas polo autor con oportuna intención. Unha é 'perversidade', esa capacidade para a maldade absoluta que pode desenvolver un individuo desposuído do autocontrol mental, e a outra palabra que aparece no relato escrita entre puntos, espida de calquera tipo de aditamento é 'intemperanza'.

Búscoa nos dicionarios e descubro o que xa intuía, que equivale á falta ou ausencia de temperanza ou moderación no que se fai, mesmo ao desasosego que pode causar o inconformismo co que un ten ou coa ansia ou devezo de quen, téndoo todo, sempre quere máis. Poe na versión orixinal en inglés escribe "Fiend Intemperance" e quizais teña razón.

Desque relín este conto soño case todas as noites cun gato negro, esperto sobresaltado varias veces, sempre coa imaxe dalgunha das escenas horrorosas do relato do gato Plutón roéndome a cabeza. Incorpórome, prendo a luz e sento na cama, e cando me decato de que se trata dun pesadelo o primeiro que se me ocorre é desfacerme canto antes dos malditos tomos de Poe aínda que, de momento, ao abeiro do sosego diurno, non o fixen.

No persoal sei que non me debo deixar dominar por unha fantasía literaria. Dos tres afectos que atormentan a vida do protagonista de 'O gato negro' eu só practico un; polo demais non me entreguei aínda, nunca se sabe o que pode pasar de aquí en adiante, ao desespero do alcohol e nunca tiven un gato. E menos negro! Pero é certo que no ambiente que me rodea habita a intemperanza, esa ansia enfermiza por recuperar o perdido sen decatarse de que só a vida, de perdela, non ten volta!

Comentarios