Entre marzo e abril de 2020, durante os meses de confinamento domiciliario, España rexistrou un abrupto descenso dos suicidios, mentres que, entre maio e outubro, coincidindo coas restricións, a taxa de suicidios subiu de forma pronunciada. Esta é a principal conclusión dun estudo liderado pola Universidade Complutense de Madrid (UCM) e feito en colaboración con investigadores do Ciber de Saúde Mental (Cibersam), a Universidade Autónoma de Madrid, a Universidade Autónoma de Barcelona e o Instituto Hospital do Mar de Investigacións Médicas.
O estudo, publicado na Revista de Psiquiatría e Saúde Mental, recorda que en 2019 quitáronse a vida 3.671 persoas en España e que, un ano despois, en 2020 —o ano que empezou a pandemia de covid-19— a cifra subiu a 3.941. Os autores cren que esta información pode ser útil para loitar contra o suicidio.
"Por unha banda, axuda a pór de manifesto a relevancia do suicidio como causa de morte en España, o que afecta a toda a poboación no relativo a vencer estigmas e pedir axuda. Por outro, é unha chamada importante para os organismos gobernamentais", afirma Andrés Pemau, investigador de Departamento de Personalidade, Avaliación e Psicoloxía Clínica da UCM.
Ademais, o estudo pode axudar aos medios de comunicación a manexar "datos máis claros sobre o efecto da pandemia no suicidio, en lugar de subestimar ou sobrestimar a magnitude do problema", apunta o psicólogo.
A investigación pretendía contrastar os datos de suicidio en España en 2020 e 2019, para ver se a pandemia e as restricións tiveran un efecto sobre a conduta suicida no noso país. Para iso, os investigadores realizaron análises estatísticas a partir dos datos de defunción anuais do Instituto Nacional de Estadística.
A análise revelou que en 2019 a taxa de suicidio situábase en 8,3 por cada 100.000 habitantes e en 2020 ascendeu a 8,9 por cada 100.000 habitantes, e aínda que as cifras non reflicten unha diferenza significativa, si se observaron cambios na distribución. Así, o estudo desvela que a partir de maio, ao finalizar o confinamento domiciliario decretado polo estado de alarma, foi cando realmente empezaron a despuntar as condutas suicidas.
Ademais da UCM, na investigación participaron o CIBER de Saúde Mental (CIBERSAM), a Universidade Autónoma de Madrid, a Universidade Autónoma de Barcelona e o Instituto Hospital do Mar de Investigacións Médicas.