A sida cumpre 40 anos con casos e mortes á baixa pero lonxe do seu final

A enfermidade causou case 35 millóns de mortes en todo o mundo
Trabajo en laboratorio para curar el VIH. BIENVENIDO VELASCO (EFE)
photo_camera Traballo en laboratorio para curar o VIH. BENVIDO VELASCO (EFE)

Corenta anos logo de que se reportasen os primeiros casos coñecidos de sida, a enfermidade que causou case 35 millóns de mortes baixou en incidencia desde o seu pico nos anos 90, pero se teme que non o suficiente para lograr o obxectivo de erradicala en 2030, admite un documento da Onu. 

O informe do Programa Conxunto das Nacións Unidas sobre o VIH/sida (Onusida), que se publica dous días antes da efeméride e a poucos días de que a Asemblea Xeral da Onu celebre a súa quinta sesión de alto nivel sobre o tema, mostra que se progresou moito na loita, aínda que ese progreso freouse nos últimos anos e máis coa pandemia de covid. 

O TRIPLO DE INFECCIÓNS DO ESPERADO. Iso, admite Onusida, pon moi difícil que se logre o Obxectivo de Desenvolvemento Sostible de erradicar completamente a enfermidade en 2030. As distintas etapas dese plan establecían que en 2020 só debía haber no mundo 500.000 infeccións de VIH (virus causante do sida), pero a cifra real o pasado ano foi de 1,5 millóns. 

Tamén se fixou para 2020 o obxectivo 90-90-90: que un 90 por cento dos seropositivos coñecesen a súa situación e que unha porcentaxe idéntica tivese acceso a tratamentos e non tivese no seu organismo carga viral, pero esas porcentaxes actualmente son do 84, o 73 e o 66 por cento, respectivamente. 

O freo na loita contra o VIH/sida faise máis patente nas investimentos globais para facerlle fronte pois aumentaron un 75 % no lustro 2005-2009, só un 26 % no seguinte, e apenas un 2 % entre 2015 e 2019. Para 2020 esperábase que se gastasen 26.000 millóns de dólares e só se alcanzaron 20.000 millóns. 

"O mundo non pode permitirse investir menos do necesario en preparación e resposta á pandemia", advertiu ao presentarse o informe a directora executiva de Onusida, a ugandesa Winnie Byanyima. 

A pesar de todo, as cifras en continuo descenso desde hai dúas décadas, xusto o período no que a Asemblea Xeral da Onu celebrou reunións quinquenales de alto nivel sobre o VIH/sida, invitan o optimismo. 

Desde 1998, o ano no que houbo máis infeccións de VIH (2,8 millóns) estas reducíronse nun 47 %, ata 1,5 millóns o pasado ano, e as mortes, tras o seu pico en 2004 (1,8 millóns), caeron un 61 %, ata 690.000 o pasado ano, aínda que o obxectivo de Nacións Unidas é reducir ese número a 250.000 en 2025. 

O MAIOR ACCESO A Terapias MARCÓ O PRINCIPIO DO FIN. Máis espectacular foi o aumento de persoas con acceso a antirretrovirais, de só 560.000 a principios deste século (unha de cada 40) a 27,4 millóns na actualidade, tres cuartas partes do total de persoas que viven co VIH (37,6 millóns). 

Onusida estima que o maior acceso a eses tratamentos salvou 18 millóns de vidas nos últimos 20 anos. 

África segue concentrando actualmente boa parte dos seropositivos (25,3 millóns) e das mortes relacionadas coa sida (460.000 en 2020), seguida por Asia (5,7 millóns de seropositivos e 140.000 mortes). 

En Latinoamérica viven 2,1 millóns de persoas co virus VIH (dos que só 1,4 millóns teñen acceso a tratamentos) e 32.000 persoas morreron de enfermidades derivadas do sida o pasado ano. 

Desde que a epidemia comezase, cos primeiros casos diagnosticados a principios dos anos 80, 77,5 millóns de persoas contraeron o virus VIH. 

O 5 de xuño de 1981 o Morbidity and Mortality Weekly Report informou de cinco casos de pneumonía por un fungo denominado entón pneumocystis carinii, ligado a unha supresión do sistema inmunológico, en cinco mozos de Los Ángeles (Estados Unidos), o que se considera o primeiro rexistro oficial de enfermos de sida. 

"Moitos países mostraron que unha pandemia que parecía inexpugnable fai 20 anos pode ser controlada, pero noutras rexións aínda se está lonxe diso", conclúe o informe de Onusida. 

O documento tamén recorda que moitos seropositivos seguen sufrindo discriminación por esta condición, unha marxinación que se estende tamén a colectivos enteiros pola súa identidade de xénero, a súa orientación sexual ou a súa forma de vida.

Comentarios