Moito antes que o Halloween, conta a lenda que os celtas celebraban cada 31 de outubro a festa do Samaín, ensombrecida ata non hai moitos anos por esta tradición anglosaxoa, e que consistía nun rito para conmemorar o final da tempada de colleita, no que toman protagonismo as cabazas.
é a de hoxe en Galicia unha xornada na que o misterio se apropia dos recunchos máis ocultos, escóitanse conjuros, e a sombra das ánimas camiña polas rúas, exhibindo a peculiar perspectiva que existe neste lugar da morte e da necesidade de escorrentar, non sen chiscos de humor, a todos os malos espíritos.
Magos, bruxas, curandeiros, caveiras, murciélagos e telarañas toman as rúas para afastar calquera mal que estea merodeando e escolas de feiticeiros, desfiles que cando menos son inquietantes, auténticas "galas" de lume e distintos aquelarres completan, ao seu modo, esta protección sobre os cidadáns.
A do Samaín está considerada como a festividade de orixe celta máis importante do período pagán, pero o profesor Rafael López Loureiro conta que non hai proba algunha da súa celebración en Galicia nestes termos, polo que circunscribe tal feito a unha "tradición cultural", á lenda, "porque como tal nunca existiu".
Este especialista, autor do vendido libro 'Samaín: a festa dás caliveras' (Ir Indo Edicións) subliña, así mesmo, que non hai nin un só testemuño referente á existencia dun Samaín galego como hoxe se concibe, pero nas últimas tres décadas, en cambio, si se está impondo con forza un costume, tanto na Comunidade galega, como noutras zonas, caso de Aragón, Madrid, Guadalaxara, Cuenca, Santander e incluso no norte de Portugal.
Por exemplo, Ribadavia conta cunha 'Noite Meiga' que congrega a miles de visitantes, provistos de vestimentas estrafalarias, que percorren as céntricas avenidas e os bares e locais varios portando fachos, deambulando, e sementando, con graza, o terror entre todos aqueles con os que se van cruzando. Coa posta de sol, pasada esta madrugada, unha comitiva dá forma ao desfile da coñecida como Santa Compaña, e antes hai danzas singulares coas que se pretende vivir un Samaín auténtico, con algúns adornos típicos de Halloween, incluso, pero para "dar vida" e alegría aos diferentes puntos xeográficos do mapa nos que ten acollida este "modelo propio", que cada vez son máis.
De feito, son numerosos os centros educativos que convocan talleres infantís de baleirado de cabazas e de elaboración de instrumentos musicais ruidosos como preparación das procesións do Samaín, as cales chegan ás prazas principais das cidades.
Ourense é unha das urbes que máis se envorca con este costume, así como Cedeira, na Coruña, lugares nos que este sábado é posible escoitar o son das carracas e das culleres, que serven para espantar, e nos que é factible ver que as cabazas se colocan ocas e cunha vela no seu interior en calquera cruzamento de camiños.
Ao Samaín engádenselle os magostos -fogueiras familiares e entre amigos para asar castañas ao aire libre- e a conmemoración típica do Día de Todos os Santos.
