Premio Princesa de Asturias para os científicos que frearon a pandemia con vacinas

Foron galardoados a bióloga húngara Katalin Karikó, o inmunólogo estadounidense Drew Weissman, os doutores alemáns Ugur Sahin e Özlem Türeci, o biólogo canadense Derrick Rossi, a vacunóloga británica Sarah Gilbert e o bioquímico estadounidense Philip Felgner
Los doctores alemanes Ugur Sahin y Özlem Türeci. EFE
photo_camera Os doutores alemáns Ugur Sahin e Özlem Türeci, dous dos premiados. EFE

Sete investigadores -catro homes e tres mulleres-, que desenvolveron nun tempo récord algunhas das vacinas contra a covid-19 que frearon en pouco máis dun ano unha pandemia que paralizou o planeta, foron distinguidos este mércores co Premio Princesa de Asturias de Investigación Científica e Técnica.

Segundo a acta do xurado, presidido polo físico español Miguel Echenique, os traballos dos sete premiados -a bióloga húngara Katalin Karikó; o inmunólogo estadounidense Drew Weissman; os doutores alemáns Ugur Sahin e Özlem Türeci; o biólogo canadense Derrick Rossi; a vacunóloga británica Sarah Gilbert e o bioquímico estadounidense Philip Felgner- constitúen un excelente exemplo da importancia da ciencia básica para a protección da saúde a escala global.

Katalin Karikó, Drew Weissman, Ugur Sahin, Özlem Türeci, Derrick Rossi, Sarah Gilbert e Philip Felgner

Ao premio optaban 48 candidaturas de dezasete nacionalidades e a xuízo do tribunal, os científicos distinguidos conduciron, coas súas longas traxectorias en investigación básica, a innovadoras aplicacións como a obtención, nun tempo extraordinariamente curto, de vacinas efectivas para loitar contra a pandemia do covid-19.

Ademais, incide en que tanto o desenvolvemento da tecnoloxía nova do ARN mensaxeiro, como a produción de vacinas baseadas en adenovirus, abren un camiño de esperanza para o seu uso fronte a outras enfermidades a partir dun traballo de moitos anos, realizado de forma independente e desde diferentes estratexias e que ten como branco común á proteína "S", presente na superficie do coronavirus que facilita a súa unión e entrada ás células.

A súa candidatura foi proposta polo biólogo británico, Peter Lawrence, Premio Príncipe de Asturias de Investigación Científica e Técnica 2007 xunto ao seu homólogo español Ginés Morata, e contou co apoio maioritario dun xurado que precisamente, como consecuencia da pandemia mundial, levou a cabo hoxe as súas deliberacións de forma telemática.

O bioquímico Philip Felgner é un pioneiro no uso de microarrays de proteínas para entender como responde o sistema inmunitario a diferentes microorganismos infecciosos mentres que a bióloga húngara Katalin Karikó, considerada a nai das vacinas baseadas no ARN mensaxeiro, traballou no seu desenvolvemento xunto ao inmunólogo Drew Weissman, tras comprobar que esta molécula provocaba fortes reaccións inflamatorias porque o sistema inmunitario detectábaa como intrusa. 

Ambos introduciron pequenos cambios na estrutura do ARN para que estas reaccións non tivesen lugar, un avance que sentou as bases para o uso de terapias de ARN e cuxos resultados serviron a Ugur Sahin e Özlem Türeci (BioNTech) e Derrick Rossi (Moderna) para o desenvolvemento das vacinas baseadas en ARNm que actualmente foron aprobadas contra a covid-19.

O seu uso, ademais pódese estender a diferentes áreas do medicamento como o cancro, as enfermidades autoinmunitarias ou a rexeneración de tecidos. 

Pola súa banda, a vacunóloga Sarah Gilbert foi outra das persoas que traballaron para conseguir a vacina de Oxford/AstraZeneca, baseada nun adenovirus que se utiliza como vector para introducir nas células o ADN que codifica a proteína S estimulando a resposta inmunitaria.

"Xuntos marcamos a diferenza", afirmou Gilbert tras coñecer a concesión dun galardón que lles chega tras un 2020 que arrincou cunha pandemia que cambiou a vida e a economía do mundo e que, pouco máis dun ano despois de que o Premio da Concordia distinguise aos sanitarios españois pola súa loita contra a covid-19, péchase coa demostración da capacidade da ciencia para facerlle fronte, xa con vacinas, nun curto período de tempo. 

O galardón recaeu o pasado ano nos catro matemáticos cuxas investigacións deron soporte a éraa dixital -os franceses Yves Meyer e Emmanuel Candès, a belga Ingrid Daubechies e o australiano Terence Tao- e, en edicións anteriores, foron premiados, entre outros, as bioquímicas Emmanuelle Charpentier e Jennifer Doudna; os químicos Avelino Corma, Mark E. Davis e Galen D. Stucky e os físicos Peter Higgs e François Englert 

O de Investigación é o sétimo premio en fallarse dos oito que concede a Fundación Princesa de Asturias tras os outorgados ao escritor francés Emmanuel Carrère (Letras), á artista serbia Mariña Abramovic (Artes); á escritora estadounidense Gloria Steinem (Comunicación e Humanidades); ao economista indio Amartya Sen (Ciencias Sociais); á nadadora paralímpica española Teresa Perales (Deportes) e a CAMFED, a organización que busca erradicar a pobreza no África subsahariana mediante a educación (Cooperación Internacional).

Cada Premio Princesa de Asturias, dos que só falta por coñecerse o de Concordia cuxo fallo se dará a coñecer o próximo 30 de xuño, está dotado cunha escultura de Joan Miró -símbolo representativo do galardón-, un diploma acreditativo, unha insignia e cincuenta mil euros. 

Comentarios