Máis da metade dos hospitalizados por Covid-19 desenvolven síntomas neurológicos

As manifestacións neurológicas máis frecuentes recollidas son: síndrome confusional ou encefalopatía leve-moderada, ictus, anosmia/hiposmia, cefaleas e epilepsia
Una maqueta del coronavirus.SAUL LOEB (Efe)
photo_camera Unha maqueta do coronavirus.SAUL LOEB (Efe)

Máis dun 57 por cento dos pacientes hospitalizados por Covid-19, a enfermidade que provoca o novo coronavirus, desenvolven algún síntoma neurológico, sendo estas complicacións a causa principal de morte no catro por cento dos falecidos por este virus, segundo informou a Sociedade Española de Neurología aludindo aos datos obtidos polo rexistro español Albacovid

Este traballo, realizado no mes de marzo entre todos os hospitalizados por Covid-19 na provincia de Albacete, e que é o máis extenso que se publicou ata a data a nivel internacional, pois revisa un total de 841 pacientes, destaca que, en comparación con outros estudos internacionais, os pacientes desenvolven máis comorbilidad ademais dunha maior porcentaxe de síntomas neurológicos. E é que, o principal estudo que se realizou en China apuntaba que un 36 por cento dos pacientes de Covid-19 presentaban síntomas neurológicos, fronte ao 57 por cento que rexistrou este estudo español. 

"Do rexistro despréndese que as manifestacións neurológicas son máis comúns do que se pensaba en pacientes hospitalizados con Covid-19. Ademais, o feito de que para a realización deste rexistro contouse cun maior número de pacientes, respecto doutros estudos que se levaron a cabo noutros países, fainos pensar que os datos deste rexistro son os máis aproximados, ou polo menos no relativo á poboación española", comentou o presidente da SEN, José Miguel Lainez

Por iso, desde a organización recordouse a necesidade de que os profesionais sanitarios manteñan unha "estreita vixilancia neurológica" sobre os pacientes afectados polo novo coronavirus, co fin de recoñecer de forma precoz posibles complicacións do sistema nervioso. 

Desde o inicio da pandemia, a SEN está a levar a cabo o Rexistro Covid-19, coas achegas voluntarias de todos aqueles neurólogos que detectaron síntomas neurológicos en pacientes con Covid-19. 

Aínda que aínda está en elaboración, as manifestacións neurológicas máis frecuentes recollidas son: síndrome confusional ou encefalopatía leve-moderada, ictus, anosmia/hiposmia, cefaleas e epilepsia. No entanto, os neurólogos españois tamén atenderon outros casos, aínda que menos frecuentes, de encefalopatía grave ou coma, encefalitis, polirradiculoneuropatías, trastornos do movemento, parálise facial ou parálise de nervios oculomotores. 

"Mentres que algúns síntomas inespecíficos como a dor de cabeza ou os mareos poden estar asociados directamente coa infección polo virus, cremos que algunhas complicacións neurológicas da Covid-19, sobre todo as máis graves, prodúcense como consecuencia da hiperactivación do sistema inmune, a coñecida como 'tormenta de citoquinas', polo que tamén se poden esperar complicacións autoinmunes pola resposta inmunológica, máis que do propio virus", explicou o doutor Lainez.

SÍNTOMAS INESPECÍFICOS. De acordo ao rexistro Albacovid, no 2,5 por cento dos casos de Covid-19 foi algún destes síntomas neurológicos o que levou aos pacientes a acudir a Urxencias. Entre os chamados síntomas inespecíficos: mialgias (17,2%), dor de cabeza (14,1%) e mareos ou inestabilidade (6,1%) estiveron presentes principalmente nas primeiras etapas da infección. 

Por outra banda, a anosmia ou perda de olfacto (4,9%) e a disgeusia ou alteración do sentido do gusto (6,2%), síntomas que tamén estiveron presentes nas primeiras etapas da enfermidade, foron máis frecuentes en casos menos graves e nun 60 por cento dos casos foi a primeira manifestación clínica da infección. 

Ademais, case un 20 por cento dos hospitalizados sufriron algún trastorno da conciencia (19,6%), aínda que principalmente este síntoma estivo presente en pacientes de idade avanzada e con Covid-19 grave e avanzado. Tamén se rexistraron outros síntomas máis graves e máis específicos desde o ámbito de Neurología como miopatías (3,1%), disautonomía (2,5%), enfermidade cerebrovascular (1,7%), convulsións (0,7%) e trastornos do movemento (0,7%). 

Por outra banda, e aínda que menos frecuentes, o rexistro tamén rexistrou algún caso de encefalitis, síndrome de Guillain-Barré e de neuritis óptica. Así mesmo, un 20 por cento dos pacientes desenvolveu síntomas neuropsiquiátricos, principalmente insomnio, ansiedade, depresión e psicose. 

"Ademais, no noso estudo tamén se constata que a obesidade é un factor de risco de gravidade por encima do resto, posiblemente porque o paciente con obesidade ten menor capacidade ventilatoria e, por outra banda, unha maior facilidade para responder cunha resposta inmunitaria excesiva", comentou un dos principais responsables do rexistro Albacovid, Tomás Segura. 

Precisamente sobre a anosmia e a disgeusia tamén se publicou outro estudo español na revista Frontiers in Public Health, realizado en 909 pacientes de Madrid con infección o novo coronavirus e con alteracións no gusto e no olfacto. Llamativamente, o 54 por cento destes pacientes non padeceu nin conxestión nasal nin moco. 

Sobre as cefaleas, outro estudo aceptado pero aínda pendente de publicación pola revista Headache, realizado en 112 sanitarios españois con infección por Covid-19 que presentaron dor de cabeza durante o curso da enfermidade, destaca que máis do 73 por cento das persoas que desenvolveron este síntoma non tiñan antecedentes previos de dor de cabeza. 

Os episodios de cefalea, independentemente da febre, preséntanse ao redor do terceiro día desde o inicio dos síntomas, empeoran coa actividade física ou os movementos da cabeza e son máis agudos naquelas persoas con antecedentes previos de hemicrania. 

Respecto das enfermidades cerebrovasculares, a SEN aludiu a outro estudo máis amplo realizado tamén en Albacete, en 50 días e respecto de 1.683 ingresos de pacientes con Covid-19,, que acaba de ser publicado na revista Brain, destaca que un 1,4 por cento dos pacientes ingresados desenvolveron enfermidade cerebrovascular: o 74 por cento dos casos corresponderon a casos de ictus isquémicos e o 22 por cento a ictus hemorrágicos. 

Finalmente, a organización informou de que unha revisión sistemática publicada na revista Neurología destaca que ter antecedentes de ictus aumenta 3 veces o risco de falecer por Covid-19; e un estudo internacional, con importante participación española, publicado na revista Stroke, suxire que os ictus isquémicos asociados ao Covid-19 son máis graves, levan unha maior discapacidade e unha maior mortalidade que os ictus isquémicos non Covid-19. 

Comentarios