Investigadores de varios centros españois identificaron unha nova especie para a ciencia que habitou na península fai millóns de anos –no mioceno–, un "can-oso" descrito a partir dos restos cranio-dentais de varios exemplares atopados nun xacemento de Madrid.
Na investigación participaron científicos do Museo Nacional de Ciencias Naturais (MNCN-CSIC), do Institut Català de Paleontoloxia Miquel Crusafont (ICP), a Universidade de Alcalá (UAH), a Universidade de Zaragoza e o Instituto Universitario de Investigación de Ciencias Ambientais de Aragón (IUCA), e os resultados publicáronse na revista Journal of Systematic Palaeontology .
Os restos da nova especie, bautizada como Ammitocyon kainos foron atopados no xacemento madrileño de Batallóns 3 entre os anos 2008 e 2011, pero inicialmente foron asignados a outro xénero (Thaumastocyon).
As análises posteriores e detalladas da súa dentición revelaron que realmente pertencen a unha especie nova para a ciencia, descoñecida previamente, informaron este mércores os centros de investigación.
Ammitocyon kainos caracterízase pola lonxitude e robustez do seu mentón e fuciño, así como dos incisivos e caninos, que contrastan coa ausencia dos primeiros premolares e os últimos molares, e tiña unhas moas carniceiras moi desenvolvidas, con grandes superficies cortantes, e uns molares masticadores relativamente pequenos.
Esas características considéranse como adaptacións ao "hipercarnivorismo", unha condición que se dá cando máis do 70 por cento da dieta dun animal baséase na carne, e non están presentes en ningunha especie actual de carnívoro.
Os estudos realizados sobre a súa mordedura mostran que as distintas áreas da mandíbula cumprían funcións diferentes; mentres que a zona máis anterior servíalles para agarrar á presa e arrincar anacos grandes de carne realizando movementos bruscos laterais, a parte máis posterior utilizábase case como unha guillotina, que cortarían esta carne en pedazos máis pequenos.
"A súa boca é como unha navalla suíza", sinalou Juan Abella, investigador do ICP e coautor do estudo.
A combinación das características do aparello masticador coas do seu esqueleto non se observou anteriormente e revela unhas adaptacións ecolóxicas únicas, segundo os investigadores, que describiron que as súas patas dianteiras e traseiras eran robustas e fortes, as súas mans e pés moi curtos, e que o seu peso podía superar os 230 quilos.
"Estamos diante dun carnívoro moi especializado", explicou Abella na nota de prensa que difundiron este mércores os centros de investigación, e precisou que polas súas características anatómicas non podía ser un cazador activo nin demasiado áxil, como os actuais cánidos ou félidos, e que debía cazar á espreita ou aproveitarse das presas que cazaban outros carnívoros.
O Ammitocyon kainos viviu fai uns 9 millóns de anos e é o último membro da subfamilia Thaumastocyoninae que se inclúe dentro da familia dos anficiónidos, popularmente coñecidos como cans-oso, aínda que en realidade, segundo os investigadores, non están estreitamente emparentados nin cos cans nin cos osos.
Esta familia non ten representantes na actualidade, pero no pasado foron un dos grupos de carnívoros máis numerosos e diversos dos ecosistemas terrestres de Europa e Norteamérica.
"En Batallóns 3 coexistiu con outros grandes depredadores de máis de 150 quilos, como o Magericyon anceps, o tigre dentes de sabre Machairodus aphanistus e o parente do oso panda Indarctos arctoides, polo que o papel no ecosistema de cada un deles debería de estar bastante definido, para ser capaz de soportar devanditas especies na mesma área", explicou Alberto Valenciano, paleontólogo da Universidade de Zaragoza e coautor do estudo.
O nome da nova especie, Ammitocyon kainos significa 'o can de Ammit'; Ammit era unha deidad exipcia con cabeza de crocodilo e patas de león e hipopótamo, uns trazos anatómicos que recordan os deste animal; e o sufijo cyon significa can en grego mentres que kainos significa novo, explicaron os investigadores.
O investigador do MNCN Jorge Morales celebrou que logo de 30 anos de escavacións, os xacementos do Cerro dos Batallóns sigan dando "gratas sorpresas", e subliñou que o interese destes xacementos non só reside na calidade e cantidade dos fósiles atopados, senón tamén na constatación de novos modelos de formación de xacementos paleontolóxicos continentais e no enorme potencial para a realización de estudos paleobiolóxicos e xeolóxicos.
