As consultas no teléfono Anar por conduta suicida (ideación ou intento de suicidio) multiplicáronse case por 20 na última década e as relacionadas con autolesiones fixérono por 56, segundo revela o informe anual 2021 da Fundación de Axuda a Nenos/as e Adolescentes en Risco.
Durante o ano pasado, a Fundación Anar atendeu 251.118 peticións de axuda (un 50,9 % máis que en 2020) e 16.442 menores recibiron apoio. Un ano máis, a violencia é o principal motivo de consulta, aínda que por mor da pandemia detectouse un "alarmante" repunte dos problemas de saúde mental: en 2021 aumentaron un 54,6 % respecto de 2020 e supuxeron o 32,5 % das peticións totais.
En concreto, a suma de consultas por ideas suicidas, intentos de suicidio e autolesiones alcanzou as 7.770 peticións de axuda e atendeuse a strong <>4.542 menores, o que supón unha media de 12 menores atendidos ao día e 21 consultas.
Segundo detalla o Informe Anual Teléfono/Chat Anar 2021, as peticións de axuda por conduta suicida multiplicáronse por 18,8 na última década: pasouse de 195 consultas en 2009 a 3.665 en 2021, é dicir, a taxa de crecemento nos últimos trece anos foi de 1.779,5 %. Tan só o ano pasado creceu un 90,9 %.
As consultas relacionadas con autolesiones multiplicáronse por 56 desde 2009 (cunha taxa de crecemento na última década de 5.514 %) ao pasar
Unhas cifras "horribles", segundo dixo o director de programas da Fundación Anar, Benjamín Ballesteros, que advertiu de que "os pais non se están decatando" das lesións que se causan os seus fillos: "estamos ante un problema moi grave ao que hai que pór solución".
Outros problemas de saúde mental que experimentaron un aumento significativo en 2021 son os trastornos de alimentación (154,7 %), o duelo (138,9 %), as adiccións (41 %), os síntomas depresivos e tristeza (31,5 %), a baixa autoestima (27,9 %) ou a ansiedade (25,6 %).
ANAR destaca como factor rechamante no seu informe que no 52,2 % dos casos, os menores estaban a vivir no seo de familias con graves problemas de saúde mental.
¿POR QUÉ AUMENTAN OS PROBLEMAS DE SAÚDE MENTAL? Entre as posibles causas do incremento de problemas psicolóxicos nos menores, Ballesteros apuntou a que "aínda estamos a pagar" os efectos do Covid, ademais de circunstancias como "a soidade acompañada" producida polas novas formas de comunicación e as tecnoloxías, a falta de referentes emocionais, a preocupación económica ou a guerra en Ucraína actualmente.
"Todo isto xera problemas psicolóxicos, sociais e económicos que aumentan a frustración, a desmotivación, a incerteza, o malestar e, en ocasións, desesperanza", aseverou.
CRECEN Os MALOS TRATOS E Os ABUSOS SEXUAIS A Menores. A violencia é un ano máis o principal motivo de chamada e non só resulta preocupante o aumento de casos graves -de 6.259 atendidos en 2020 a 8.565 en 2021-, senón tamén a gravidade, urxencia, duración e frecuencia dos mesmos. Todos estes parámetros empeoraron de forma significativa.
Os casos de malos tratos físicos e psicolóxicos seguen sendo os predominantes: aumentaron un 23 % ao pasar de 3.234 en 2020 a 3.977 o ano pasado.
Un 80,9 % incrementáronse os casos de abusos sexuais que atendeu a entidade en 2021, cando atendeu 1.297 fronte aos 717 dun ano antes. O 10 % deses abusos son grupales, un fenómeno que deixou de ser illado e empeza a ser "altamente preocupante", advertiu Ballesteros.
A violencia de xénero en menores continúa en aumento desde fai 13 anos e afecta as nenas e adolescentes nas súas primeiras relacións sentimentais, segundo o informe, que subliña que en 2021 atendeuse a 3.440 mozas, o que supón un aumento do 49,5 % respecto ao ano anterior.
Ao longo da última década os casos de violencia de xénero atendidos pola fundación multiplicáronse por 10.
O ACOSO ESCOLAR, EN COTAS ANTERIORES Á PANDEMIA. Como consecuencia do peche dos centros escolares no primeiro ano de pandemia, os menores deixaron de sufrir acoso escolar de forma presencial. Con todo, en 2021 volveuse aos índices habituais de anos anteriores, o que representa un incremento dun 68,8 %.
ANAR. tamén detectou un alto nivel de agresións (un 30,6 % máis) fose da contorna familiar, sobre todo cara aos adolescentes, así como un incremento de casos de abandono (un 24,3 %) e de expulsión do fogar (153,7 %).
Pero non só aumentou a violencia cara aos menores, tamén os problemas económicos e sociais na súa contorna creceron un 24,9 % respecto de strong <>2020, principalmente os relacionados coa vivenda, as axudas sociais e a escaseza de recursos, que dificultan a vida diaria das familias e xera maior tensión e repercusións psicolóxicas.
Á luz destes datos, Ballesteros considerou necesario e urxente que as administracións e poderes públicos implementen e apliquen de forma efectiva canto antes a Lei de protección integral á infancia e a adolescencia fronte á violencia (Lopivi): "estamos convencidos de que os casos diminuirán cando se aplique", confiou.
