Investigadores da Universidade de Gotemburgo (Suecia) desenvolveron unha nova análise de sangue para detectar a enfermidade de alzheimer. O método baséase na medición dunha variante específica da proteína tau en mostras de sangue ordinarias, o que fai que a proba sexa relativamente simple e barata de realizar.
A enfermidade de alzheimer caracterízase por dous cambios patolóxicos no tecido do sistema nervioso. Un é a formación de aglomeracións extracelulares dunha proteína chamada beta-amiloide. O outro son as neurofibrillas, compostas pola proteína tau, que se adheriron en pequenas lesións ("ovillos neurofibrilares") nas neuronas do cerebro a través dun proceso bioquímico coñecido como fosforilación.
Este novo método, publicado na revista The Lancet Neurology, baséase na medición do tau fosforilado (especificamente, a variante P-tau181) en mostras de sangue ordinarias, realizada cun método ultrasensible coñecido como Single Molecule Array (Simoa). Simoa pode medir niveis considerablemente máis baixos de biomarcadores de proteínas que outros métodos analíticos.
O P-tau181 foi medido durante moito tempo a través de probas no líquido cefalorraquídeo, nas que se atopa a un nivel considerablemente máis alto que nas mostras de sangue. Nos últimos anos, tamén foi posible demostrar as neurofibrillas utilizando a técnica avanzada de imaxes médicas de tomografía por emisión de positrones (PET).
Con todo, os exames do líquido cefalorraquídeo son difíciles de realizar na Atención Primaria, e os elevados custos das exploracións de PET restrinxen o seu uso. Polo tanto, será moi valioso poder establecer a patoloxía tau mediante análise de sangue ordinarios.
Este traballo mostra que o nivel de P-tau181 é moi elevado no alzheimer, incluso na súa fase inicial, o que se coñece como deterioración cognitiva leve. Con todo, este nivel elevado só se atopou nos pacientes que tamén tiñan placas amiloides, como revelou a cámara de PET.
O nivel de P-tau181 específico no plasma sanguíneo tamén demostrou corresponder moi estreitamente co nivel de ovillos tau no cerebro rexistrado coa técnica PET. A análise de sangue tamén identificou ás persoas nas primeiras etapas da enfermidade que tiñan placas, pero nas que a técnica PET non detectou un aumento dos niveis de tau.
A análise de sangue mostrou unha moi boa capacidade para distinguir o alzheimer doutras enfermidades cerebrais, como a demencia frontotemporal e a enfermidade de Parkinson, nas que o nivel de P-tau181 en sangue era totalmente normal.
"Cremos que, no futuro, un uso moi importante da nosa análise de sangue será para a detección na atención primaria. Demostrámolo nun dos estudos que forman parte do noso artigo, no que observamos aos pacientes de atención primaria con preocupacións sobre a súa memoria defectuosa. Tamén cremos que o nivel de P-tau181 no plasma sanguíneo pode ser un marcador moi importante para mostrar e monitorizar a eficacia dos novos fármacos contra o alzheimer que se están desenvolvendo actualmente", conclúen os autores.
