O achado é froito dunha colaboración internacional que estudou 34 xenes susceptibles de causar este tipo de cancro en 113.000 mulleres (60.400 con cancro de mama e 53.400 sas).
O traballo "define os xenes máis útiles na clínica para a súa inclusión en tests de predición de risco de cancro de mama" e "guiar o consello xenético", afirman os autores do estudo, publicado na revista New England Journal of Medicine (NEJM).
Trátase da investigación máis ambiciosa realizada ata a data para esclarecer o papel da herdanza no cancro de mama, un dos máis frecuentes hoxe día "unha de cada oito mulleres terao ao longo da súa vida", e os seus resultados axudarán a mellorar a prevención, xa que abren a vía a programas de seguimento e cribado máis personalizados.
Na análise xenética han participada uns 250 investigadores de decenas de institucións, de máis de 25 países, sete delas españolas, como o Centro Nacional de Investigacións Oncolóxicas (CNIO), que analizou un terzo das mostras.
"Xa se fan tests xenéticos a persoas con antecedentes familiares, pero nesas probas só podemos analizar os xenes de teñámolos certeza que inflúen no risco. Agora teremos máis información e podemos mellorar o consello xenético aos pacientes e os seus familiares", explica Ana Osorio, do grupo de Xenética Humana do CNIO.
Os xenes coñecidos ata agora e que confiren maior risco de padecer cancro de mama cando están mutados son BRCA1 e BRCA2, identificados a mediados da década de 1990. Ter mutacións nestes xenes eleva o risco de cancro de mama un 70% aos 80 anos e entre o 40% e o 20% o cancro de ovario, detalla o CNIO nunha nota.
Pero os xenes BRCA explican só unha parte pequena dos casos e, na gran maioría interveñen xenes que confiren un risco menor e poden interactuar entre si ou con outros factores xenéticos e ambientais, de maneira que o risco pode verse modificado.
Afinar este coñecemento e determinar con precisión cales son estes xenes e canto inflúen no risco de determinar determinados subtipos tumorais é o obxectivo de estudos como este.
A investigación, integrada no proxecto europeo Bridges (Breast Cancer Risk after Diagnostic Gene Sequencing), confirma de xeito sólido a implicación dos xenes ATM, BRCA1, BRCA2, CHEK2, PALB2, BARD1, RAD51C, RAD51D e TP53.
E aínda que algúns deles xa eran sobradamente coñecidos, noutros, como RAD51C, D e BARD1, a asociación non estaba tan ben establecida.
En todos eles, o estudo refine a estimación do risco e demostra que poden estar asociados de xeito máis ou menos significativo dependendo do subtipo tumoral.
Descobren a relación entre a nicotina e a metástasis do cancro de mama
Científicos da Facultade de Medicina de Wake Forest (Estados Unidos) descubriron que a nicotina favorece a propagación das células do cancro de mama aos pulmóns.
Aínda que a relación entre o consumo de cigarros e o cancro é ben coñecida, o papel da nicotina, unha sustancia química non cancerígena presente no tabaco, na metástasis de mama a pulmón é unha área na que se necesita máis investigación.
"Os nosos datos mostran que a exposición á nicotina crea unha contorna nos pulmóns que é propicio para o crecemento metastásico", explica Kounosuke Watabe, autor principal do estudo, que se publicou na revista científica Nature Communications.
Esta contorna denomínase nicho premetastásico, que atrae aos neutrófilos protumorales, un tipo de células inmunitarias. O nicho premetastásico libera unha proteína chamada lipocalina 2 activada por STAT3 (LCN2) dos neutrófilos para inducir o crecemento metastásico.
Para a investigación, o equipo estudou primeiro a 1.077 pacientes con cancro de mama e descubriu que as fumadoras ou ex fumadoras teñen unha maior incidencia de metástasis no pulmón en comparación coas pacientes que nunca fumaron.
A continuación, utilizando un modelo de rato de metástasis de cancro de mama, os investigadores descubriron que a exposición persistente á nicotina xera un microambiente inflamatorio nos pulmóns caracterizado por unha afluencia de neutrófilos activados para crear un nicho premetastásico.
Incluso logo de deixar a nicotina durante 30 días, a incidencia de metástasis a distancia non se reduciu, o que suxire un risco continuo para as pacientes con cancro de mama que son exfumadoras.
Os investigadores tamén buscaron un fármaco que puidese bloquear esta acumulación de neutrófilos e identificaron o salidrosido, un composto natural que se atopa na planta Rhodiola rosea. Este composto, que ten propiedades antiinflamatorias, anticanceríxenas e antivirais, diminuíu significativamente o número de neutrófilos protumorales e, posteriormente, reduciu a incidencia das metástasis pulmonares en ratos.
"Segundo estes resultados, las pacientes con cancro de mama deberían optar por programas para deixar de fumar que non utilicen produtos de substitución da nicotina. Ademais, os nosos achados mostran que o salidroside pode ser un fármaco terapéutico prometedor para axudar a previr a metástasis pulmonar do cancro de mama inducida polo tabaquismo, aínda que se necesita máis investigación", conclúe os autores.
