O municipio de Triacastela ten un gran patrimonio, como igrexas e elementos etnográficos, pero tamén garda un importante patrimonio baixo terra. Así o demostra Cova Eirós, pero o concello esconde outras moitas grutas que son as protagonistas dunha exposición de fotografías da sociedade de montaña Ártabros. Este colectivo leva explorando as cavidades do concello desde finais dos anos 70 e unha parte do seu traballo pódese ver ata o 17 de outubro no local Fonte do Lunar.
Baixo o título Triacastela subterránea, a mostra exhibe decenas de imaxes de covas de Santa María do Monte, Santalla de Alfoz, Cancelo, Vilavella e Vilar. A entidade ten contabilizadas sobre 30 grutas, apunta Manolo Díaz.
Segundo recorda, a primeira vez que os membros de Ártabros acudiron ao municipio foi alá por 1977. Entón exploraron Cova Eirós, en Cancelo, da que elaboraron plans ou esbozos do percorrido. Tamén inspeccionaron o Pozo Eirós e a Cavidade 3 da mesma parroquia. Nos anos seguintes continuaron revisando grutas doutros lugares do concello, labor que seguen facendo hoxe en día. Ademais, acoden, segundo din, a cavernas doutras zonas próximas, como O Courel, Pedrafita ou Becerreá.
Ártabros comezou a explorar covas de Triacastela en 1977, cando inspeccionaron Cova Eirós, Pozo Eirós e Cavidade 3
COLABORACIÓN. As covas de maiores dimensións de Triacastela son a Cova do Bao, en Vilavella, e Eirós. Nesta última Ártabros xa colaborou hai unhas décadas con estudos científicos das universidades de Santiago de Compostela e da Coruña. En 1983 fixérono con Juan Ramón Vidal Romaní e uns anos despois con Aurora Grandal, quen é a autora dunha tese sobre ósos de oso das cavernas achados en dita gruta. Ademais, recentemente colaboraron cos investigadores da universidade compostelá, que desde fai máis dunha década traballan en Eirós.
Esta cavidade é a gran protagonista da exposición "Triacastela subterránea", ao haberse atopado nela arte rupestre e restos de fauna e lítica.
A sociedade colaborou con investigadores das universidades de Santiago e da Coruña para a investigación de Eirós
Algunhas das cavernas presentan máis dificultades para exploralas, pois é preciso empregar técnicas de mergullo ao "estar atravesadas por correntes de auga ou mergulladas", explica. é o caso da de O Bao, que conta con diferentes "pozos". "Nalgunhas covas cando hai auga e dependendo dá época do ano é máis complicado, hai que levar neoprenos ou traxes estancos e empregar técnicas de espeleoloxía e mergullo", conta.
Fotografas dun Campamento Galego de Veteranos de Espeleoloxía -celebrado en Triacastela- completan a mostra, a cal foi inaugurada coincidindo coa Festa do Peregrino polo vicepresidente da Xunta, o delegado territorial desta administración en Lugo e a alcaldesa. A exposición pódese visitar de luns a venres, en horario de mañá. Organízase coincidindo co Ano Internacional da Espeleología, cuxo lema é "explorar, comprender e protexer", co que se busca pór en valor este patrimonio subterráneo.
A exposición non só mostra fotografías de covas de Triacastela, senón que Ártabros tamén quixo achegar aos visitantes as técnicas que empregan en espeleología, algunhas das cales están xa en desuso. Entre elas fi gura a alpina –a súa utilización comezou na década dos anos 80–, a escala –da década dos anos 70– e a corda estática. Tamén se mostra o sistema de iluminación para acceder ás grutas, como a mixta, de acetileno e eléctrica, que utilizaron nas súas primeiras exploracións en Triacastela.
Cordas
A mostra inclúe unha serie de cordas e nós empregados para descender e ascender.
