Nas mesmas datas nas que se cumpren 23 anos do falecemento de Fiz Vergara Vilariño, a escultora sarriá Violeta Bernardo desprazouse ata Samos para acometer a restauración da súa obra dedicada ao poeta e que forma parte do roteiro artístico-literario inspirado no autor de Lóuzara.
Situada no souto do Pedregal e composta por travesas de tren, a instalación de Bernardo é unha das 13 creacións que se poden ver ao longo dos preto de oito quilómetros que conforman esta ruta, partindo de Airapadrón e rematando en Santalla de Lóuzara, localidade natal de Fiz Vergara.
As inclemencias meteorolóxicas acabaron por afectar ao conxunto, deteriorando a pintura, o que aconsellaba unha restauración da que se encargou a propia artista. Para Violeta Bernardo trátase dunha peza "moi especial", que conecta coa contorna e co sentido da obra de Fiz. "Quixen facer unha reinterpretación dun poema moi visual e poñelo en tres dimensións", comenta a escultora.
Tamén no pasado Fernando Yáñez retocou a súa instalación, afectada polo sol e a chuvia, e nun futuro próximo será Paco Poy quen restaure a obra da súa autoría, bautizada como "A casa"e localizada na Aira de Tesín.
A agrupación cultural Ergueitos promoveu este roteiro hai unha década coa participación dos artistas Primitivo Lareu, Jesús Otero-Yglesias, Manuel Buciños, Álvaro de la Vega, Violeta Bernardo, Miguel Macía, Fernando Yáñez, Mónica Alonso, Paco Poy, Caxigueiro, Eduardo Valiña, Paco Pestana e Manolo Caamaño, autores doutras tantas pezas baseadas en versos do vate samanense.
Segunda explica María Casar, presidenta da asociación, o obxectivo era "vencellar" a Fiz co seu lugar de procedencia, de xeito que "a súa poesía estivera presente polo Val de Lóuzara", ao que lle adicou gran parte da súa obra. "Queriamos poñer a poesía a pé de camiño, facela accesible, sacala dos libros e levala aos lugares polos que paseamos", engade Casar, quen lembra a forte vinculación do poeta "co rural e coa natureza".
Dende a súa creación, este roteiro recibe a visita tanto de alumnos de centros de ensino como de particulares chegados de toda Galicia, aos que Ergueitos facilita documentación se así o solicitan. Entres os últimos en descubrir a Lóuzara "xabreira", como a chamou Fiz Vergara, atópanse especialistas na elaboración de catálogos de lugares con encanto, que gravaron con dron o roteiro, indica Casar.
A presidenta de Ergueitos avanza tamén que en breve sairán publicadas as bases da vixésima edición do premio de poesía adicado a este autor e convocado xunto co Concello de Sarria, cunha dotación económica de 6.000 euros.
Ademais, a agrupación cultural segue reivindicando o Día das Letras Galegas para Fiz Vergara, un desexo que agarda ver realizado "máis pronto que tarde".
