Xulio de Abral e o centro de inválidos

O IRMÁN do cura Emilio Eyré (impulsor do templo de Fátima de Chantada), coñecido popularmente como Xulio de Abral, era en 1965 delegado provincial en Lugo da Anic (Asociación Nacional de Inválidos Civís). A organización presidida polo avogado Fernando Tamés Seminario empezou a constituírse en decembro de 1954 tendo por finalidade "mellorar moral e socialmente a vida do inválido, liberándoo dunha maneira definitiva da mendicidade e indixencia, integrándoos nun contido orgánico-económico social".

Xulio Eyré anunciou ilusionado no Día Mundial do Inválido Civil de 1968 a doazón de tres hectáreas de terreo e a creación nas inmediacións do santuario de Nosa Señora de Fátima, en Centulle, dun centro rexional de rehabilitación de inválidos civís. No transcurso das obras, por iniciativa privada en abril de 1969 recibe o Concello unha comunicación da Dirección Xeral de Política Interior onde determina "a suspensión radical de tales obras pola insuficiencia de terreo e por haber grandes dificultades no abastecemento de augas e outros servizos".

Centro de Inválidos nunha imaxe de arquivo.ARQUIVO PARDO

Vendo a alcaldía que "tal tesitura fai perigar unha posibilidade evidentemente transcendental para os intereses deste municipio" realízanse xestións cos veciños da parroquia de San Xurxo de Asma solicitando a doazón dos 10.000 metros cadrados necesarios para continuar, sufragando o Concello os gastos de outorgamento e os demais necesarios para a dotación do terreo para ceder os servizos de auga, rede de sumidoiros, luz, accesos e similares".

O 25 de abril de 1969 reciben un escrito de Luis Cedrón Noguerol doando a Anic a leira rústica necesaria,"da mesura de 10.000 metros cadrados, sita no monte denominado Da Costa e no castro Do Castro, xa que lle consta a necesidade de que o Concello ten de terreo na devandito paraxe para instalar o depósito de augas e similares destinados á mellora do abastecemento á vila, polo que resolveu ofrecer dita porción a esta entidade sen prezo, condición ou contraprestación algunha".

En xuño de 1969, as xestións realizadas polo alcalde José Regal e o concelleiro Leopoldo de Soto aseguran o firme compromiso do director xeral de Política Interior para que "sexa erixido en Chantada o centro exional de rehabilitación de inválidos civís que custeará aquela dirección xeral con cargo ao II Plan de Desenvolvemento e agradecéndolle ao mesmo tempo a activa, eficaz e dinámica xestión acometida para lograr tal realización, polo que felicita ao veciño doante do solar destinado á obra e á corporación en pleno".

En abril de 1970 o ministro de Traballo Licinio de la Fuente visita Chantada e desde o balcón xunto á Corporación terminou concedendo para a mocidade obreira e campesiña "catro cursos de formación e perfeccionamento nos ensinos de fruticultura, mecánica, albanelaría e electricidade".

En decembro de 1971 Anic recibe un millón de pesetas (dos 100 destinados no X Plan de Investimentos do Fondo Nacional de Protección ao traballo-FNPT-) da Dirección Xeral de Traballo para o Centro de Emprego Protexido Santo Cristo de Ourense, que está dentro dun plan de asistencia para Galicia, onde a Anic "inclúe un Centro de Asistencia e Ensino Xeral Básica na Coruña, nun solar doado pola Fundación Conde de Fenosa; un centro de Asistencia e Formación Profesional en Chantada, actualmente en construción e este novo centro en Ourense, cuxas obras se iniciarán proximamente, de asistencia, formación profesional e emprego protexido".

O 23 de decembro de 1971 o presidente de Anic, Fernando Tamés, solicita ao Concello a autorización para conectar en alta presión co depósito de augas e o servizo de rede de sumidoiros. En 1975 estrea alcaldía José Luis Fernández, o cal dentro dun memorandum de necesidades para Chantada, exposta a José Luis Taboada García (Sr. de Cartelos) nunha audiencia concedida o 9 de xuño de 1975. O punto cinco da páxina seis inclúe: "terminación das obras e posta en funcionamento do centro rexional de rehabilitación de inválidos civís". Na entrevista mantida co presidente da Anic, este manifestou que a organización se fixese cargo da ultimación e funcionamento do centro.

Realizáronse xestións preto do Goberno Civil e Deputación Provincial, a fin de achegar fondos para a posta en funcionamento, polo menos parcial, do centro.

Considera que a principal dificultade, aparte da considerable contía das obras de ultimación, "estriba na súa atención e sostemento, para o que a Deputación Provincial se atopa totalmente imposibilitada á vista dos estudos de previsión ofrecidos pola Anic". Como solucións posibles, propuxo ao "subsecretario de Poboación da Dirección Xeral de Política Interior dúas que foron do especial agrado das autoridades provinciais.

Unha sería a cesión do inmoble ao Seremn (Servizo de Recuperación e Rehabilitación do Ministerio de Traballo), que é a solución que se ofrece como óptima, tanto porque o centro sería destinado a un fin idéntico daquel para que foi construído, tanto porque a capacidade económica do Ministerio de Traballo garantiría o seu funcionamento e a outra, destinalo como residencia da Seguridade Social".

No documento Xestións do Alcalde en Madrid (marzo-abril de 1977) figura no punto sete o centro de inválidos: "tiven unha longa conversación co director xeral do Ministerio da Gobernación encargado destes centros, o cal me informou de que en breve o devandito centro de Chantada pasará ao Ministerio de Traballo, encadrándose ó Ministerio co orzamento de terminación e sostemento a cargo do Estado, como dependencia para recuperación de inválidos".

INICIO DA CONSTRUCCIÓN. En decembro de 1977 o alcalde Jesús Fernández Rodríguez contesta a unha carta do director xeral de Servizos Sociais (Ministerio de Sanidade e Seguridade Social), Gabriel Cisneros Laborda, sobre a posible utilización do centro da Anic: "está a construírse actualmente e despois de someter as súas posibilidades futuras a un estudo pola Corporación, penso que é de importancia capital para todos que non se perda tan importante obra (que contaba cun investimento de máis de 129 millóns de pesetas) e dadas as actuais deficiencias asistenciais a inválidos e minusválidos, así como a escaseza de camas da Seguridade Social en Galicia, sería unha maneira de paliar, polo menos, este problema".

Adxunta á carta un informe onde asegura que "a construción do edificio está moi adiantada, pero desde hai tempo están paralizadas as obras e deteriorándose.

En novembro de 1976 a Comisión Delegada Nacional de Anic adoptou un acordo favorable á transferencia deste inmoble ao Ministerio de Educación e Ciencia para actividades de formación profesional e coa reserva de postos de traballo para minusválidos.

Con todo, a Xunta Nacional pronunciouse en decembro do devandito ano en sentido negativo por entender que Anic debía terminar e poñer en funcionamento o centro con outras axudas públicas.

Tamén se estudou a transferencia á Deputación de Lugo que non aceptou e tamén a unha pretendida Mancomunidade Asistencial a constituír polas catro deputacións galegas que non saíu adiante".

Por todo, o edificio acumula varias décadas de abandono.

Comentarios