Orzamentos baixo sospeita en Chantada

A II REPÚBLICA EN CHANTADA (IV) ► O cambio de réxime levou implícita unha reorganización dos orzamentos e repartimentos municipais de Chantada que estivo marcada pola polémica. Resultou precisa a contratación de persoal de reforzo, multiplicáronse as reclamacións e nese proceso saíron á luz numerosas débedas
Praza do Cantón (1930). ARQUIVO PARDO
photo_camera Praza do Cantón (1930). ARQUIVO PARDO

A ENTRADA DA II República tras a ditadura de Primo de Rivera conlevou unha reorganización dos orzamentos e repartimentos que estaban a causar graves prexuízos na sección administrativa e trouxo consigo multitude de reclamacións. O 1 de outubro de 1931 a comisión presidida por Julio Amador Rodríguez Fernández instaba a confeccionar rápidamente o repartimento xeral de utilidades do Concello de Chantada para o ano en curso ante "a imposibilidade que existe de acudir ás atencións económicas do municipio".

Os devanditos repartimentos eran de inescusable e de inmediato pago, polo que deron marxe a procedementos executivos contra o Concello, polo que se acorda a súa rápida confección "polo presidente e diríxase ás autoridades competentes a oportuna petición para que se designe un comisionado ou funcionario que coa maior urxencia leve a cabo a aludida confección do repartimento de que se trata, para o que se sinala ou fixa o 1,5% da cantidade ou cota a contribuír".

Ante a falta de persoal e tras notificar a Comisión o 3 de outubro ao delegado de Facenda de que non dispón nas súas oficinas de persoal suficiente nin para designar a un funcionario para confeccionar o repartimento, contesta o Gobernador Civil o día 4 que "en uso das facultades que lle confire a regra 2ª da Real Orde do 23 de xullo de 1925, acordou propoñer a terna dos funcionarios, sendo estes o secretario do Concello de Antas de Ulla Valentín Abelairas; o de Friol, Juan Prado; e o de A Fonsagrada, Afastando López. Na súa vista a comisión acordou elixir o referido Secretario do Concello de Antas de Ulla Valentín Abelairas, que figura en primeiro lugar na terna".

Praza do Cantón (1930), estrada de Ourense (1931) e vista de Chantada nos anos 30.

O 3 de xaneiro de 1932 o secretario notifica unha carta do xuíz de instrución de Chantada, con data 24 de decembro de 1931, en "virtude do sumario que se instrúe co número 222 do ano último, sobre falsidade en documento público e exacción ilegal, reclamando o orixinal de repartimento xeral de utilidades deste municipio, correspondente ao ano de 1930 e que se decate á corporación de que no sumario aludido pode mostrarse parte e renunciar ou non á restitución da causa, reparación do dano e indemnización do prexuízo causado polo feito denunciado".

Esta denuncia realizada polo vicepresidente en funcións –con data 21 de decembro– é aprobada por unanimidade, acordando facultar ao presidente "para que designe o procurador e avogado que teña por conveniente para que a nome do Concello comparecer e exerciten a correspondente acusación privada no indicado sumario número 222, sen que se renuncie á restitución da cousa, reparación do dano e indemnización do prexuízo causado polo feito denunciado o cal desde logo, participara o presidente a medio do conducente oficio que dirixa ao xuíz instrutor, ao mesmo tempo que remita o repartimiento de que se deixa feito mérito".

O repartimiento de 1930 entrou na dinámica xudicial por un presunto delito de falsidade en documento público e que en todas as dilixencias expídase certificación do expediente "contra o presunto cómplice do feito realizado e que aparece ser o oficial deste Concello Fernando Fernández Sánchez, como único responsable da custodia de devandito repartimento por ser o que exercía o cargo de secretario accidental cando os feitos cometéronse". Para iso a comisión designa ao vicepresidente Manuel López Rodríguez e ao vogal Manuel Rodríguez Fernández.

O repartimento de 1930 entrou na vía xudicial por falsidade documental e levou á suspensión dun funcionario

E mentres esperaban a resolución definitiva concertan "a suspensión do emprego e soldo do oficial Fernando Fernández Sánchez, por termo dun mes, xa pola inculpación que lle resulta ou xa polos seus curtos coñecementos para o desempeño do seu labor, segundo vén observando a Comisión e xustificarase máis na instrución do expediente".

O 31 de xaneiro de 1932 o Presidente informa á Comisión de que "o Tribunal Económico Administrativo provincial acordara a suspensión do repartimento de utilidades do ano de 1931, a pesar de entender que devandito Tribunal non debía entender as reclamacións sen que antes fosen resoltas polo comisionado, segundo establecen os artigos 510 e 512 do Estatuto Municipal. En vista do cal, por unanimidade acórdase que o presidente diríxase ao Gobernador Civil para que faga preto de devandito Tribunal o correspondente requirimento de inhibición".

Praza do Cantón (1930), estrada de Ourense (1931) e vista de Chantada nos anos 30.

RECLAMACIÓNS. O 28 de febreiro de 1932 non se puido practicar a liquidación orzamentaria de 1931 "por non verificarse a dos anos anteriores e por tanto o arrastre das cantidades pendentes, tendo en conta os prexuízos que se orixinan á administración municipal, acórdase que se solicite de todos os señores contadantes que non rendesen as súas contas, preséntenas no prazo de 30 días, a partir desde a data en que lles sexa notificado".

Así pois entre 1932 e 1936 as partidas orzamentarias xeraron diversas reclamacións. En marzo de 1932 Manuel Domiguel Álvarez, José Camiñas Fernández e José Fernández González protestan para que se consigne outro farmacéutico titular, para o xefe da garda municipal e 1.750 pesetas para o varredor.

No ano 1936 o arquitecto Eloy Maquieira pide o pago dunha débeda por obras na rede de sumidorios e no abastecemento

En marzo de 1935 o médico Agustín García Santaclara quere que inclúa unha terceira praza de médico titular, a farmacéutica María Teresa Fernández Rodríguez solicita que se inclúa unha segunda praza de farmacéutico municipal e o presidente da Federación Agraria pide a nulidade do orzamento.

En marzo de 1936 Manuel Cabo Rodríguez, José Camiñas Fernández e o presidente da Unión Popular Republicana de propietarios para defensa e iniciativas do partido de Chantada, Carlos González Paz, presentan reclamacións que son desestimadas por carecer de xustificación.

En abril do ano 1936 rexístranse dúas reclamacións contra o orzamento ordinario polo presidente da Sociedade Unión Popular Republicana, González Paz, aludindo a débedas por diversos conceptos e polo arquitecto Eloy Maquieira Fernández para o abono dunhas obras de rede de sumidoiros, abastecemento de augas e pavimentación.

Comentarios