Ao gandeiro Xosé García Freire gústanlle os desafíos e crece con cada reto que se propón. Este enxeñeiro agrónomo de profesión asumiu en 2011 a explotación de gando vacún da súa familia situada en Mañente (Pantón) e desde aquela puxo o mundo agrario patas para arriba.
Casa da Fonte é na actualidade un dos mellores exemplos de granxa ecolóxica que se poden atopar en Galicia e esa fama forxoulla grazas a un plan moi sólido, un inxente espírito de sacrificio e unha aposta continua pola innovación. Estes días pasan por Casa da Fonte gandeiros de Rodeiro, Cesures e Santiago, entre outros sitios, para familiarizarse co mono ordeño, é dicir, ordeñar as vacas só unha vez ao día para aumentar a calidade de vida dos animais e dos propios gandeiros.
Xosé García implantou esta práctica hai un tempo animado polo exemplo das granxas doutros puntos de Europa, pero agora logrou demostrar que esta rutina dá importantes beneficios.
O gandeiro explica que a práctica rompe a tendencia das explotacións nas que se ordeñan dúas veces ao día ou incluso tres. «Nós o que queremos é ou mellor para a vaca e para nós mesmos», insiste. Recoñece que a produción baixa un pouco, un 20% nas razas frisoas e algo menos nas cruces. Pero esa diminución compénsase con outros beneficios: «As vacas non perden tanta capacidade corporal, retornan ao celo antes, a fecundidade tamén aumenta e precisan menos suplementos de pensos», argumenta o gandeiro.
Ademais, os animais non están tan tensos, polo que fisicamente e sanitariamente están mellor e incluso duran máis. «O que baixa en produción compensar co aforro que se logra ao non ter que renovar con tanta frecuencia os animais», especifica.
Pero os números aínda melloran se se fan contas das horas de traballo. «Os gandeiros están afeitos a traballar moitas horas ao día sen botarlle contas a iso. Co mono ordeño un gaña en descanso ou pode investir ou tempo libre noutras cousas», insiste.
En casa da Fonte hai 70 cabezas, 40 en produción e o resto para recría. Trátase de cruces de frisoas, xersei, montbeliarde e vermella sueca. Na explotación traballan tres persoas que poden organizarse por quendas grazas ao mono ordeño. Ademais, desde hai cinco anos utilizan unha sala de ordeño portátil e desprázanse ao prado onde se atopan os animais.
Aos gandeiros que están a pensar en cambiarse ao mono ordeño, García recoméndalles que o tránsito o fagan radical, aproveitando unha época de baixa produción dos animais e nun par de días as vacas estarán afeitas aos novos ritmos. O mozo acaba de regresar dunha viaxe de traballo aos Azores e alí tamén funciona o mono ordeño.
