Un estudo do CSIC constata que o túnel de Montefurado non é unha realidade illada, senón que forma parte dun gran conxunto mineiro romano. Os investigadores probaron ademais a intensa explotación do río Sil durante os dous séculos de desenvolvemento da minería do ouro no noroeste da península grazas ás marxes «balizadas por decenas de labores mineiros agora documentadas con precisión».
O túnel de Montefurado permitiu a desviación do Sil co fin de aproveitar estacionalmente as súas areas auríferas. O río volvía á súa canle orixinal no inverno, cando se pechaba o túnel e o ouro, arrastrado pola choiva, depositábase no leito. Ao chegar a tempada seca era posible recollelo ao derivar de novo as augas do Sil por Montefurado.
Este estudo dividiuse en dous bloques. O primeiro executárono o Instituto Xeolóxico Mineiro de España e a empresa Terra Geonconsulting. Do segundo ocupouse o Instituto de Historia do Centro de Ciencias Humanas e Sociais do CSIC, baixo a dirección de Brais X. Currás e Francisco Javier Sánchez-Palencia. A fotografía aérea histórica, voos con drones ou o uso dunha tecnoloxía chamada LiDAR foron algúns dos medios empregados nun ano de traballo.
Outra parte da investigación, feita da man do arqueólogo Santiago Ferrer, identificou o trazado da rede que derivaba o río Xares e o Regueiro de San Martiño para abastecer as minas.
