Amiguiños sí, pero a vaquiña polo que vale

Os concursos e as exposicións agrogandeiras naceron a mediados de 1850 para darlle visibilidade ao sector primario. Foise facendo unha rede de certames provinciais e comarcais e Chantada estreou o seu propio concurso en 1927, aínda que a convocatoria foi mudando ata chegar ao recente concurso, exposición e poxa de frisón.
undefined
photo_camera Desfile de porcino en Chantada en 1968. ARQUIVO PARDO

O espírito de exposicións agrogandeiras xorde en Madrid en 1857 co Concurso Nacional Agrícola onde se premiaron con reais e medallas a produtos de cultivo e industria agrícola e de gandaría para alentar aos cultivadores e criadores. Estivo dividida en tres seccións: gandaría (gando vacún, mular, cabalar, de porca e aves), Cultivo e Industria Agrícola.

En 1858 Santiago de Compostela organiza a Exposición Agrícola, Industrial e Artística de Galicia, onde o farmacéutico e investigador chantadino Juan Baanante é premiado "pola súa numerosa e variada colección de obxectos útiles, obtendo premios en metálico pola tella e a cera amarela e mención honorífica polo liño".

[ Tractores na plazuela en 1967. ARQUIVO PARDO ]

Desfile de porcino en Chantada (1968), tractores na plazuela (1967) e un premiado na edición de 1968.

Estes certames rexionais establecéronse no século XX con carácter provincial e despois comarcal. En 1908 por iniciativa da Deputación de Lugo instáurase o Concurso Provincial de Gando Vacún e de Porca en Lugo. Para iso solicita "a adhesión e cooperación das xuntas provinciais de agricultura, gandaría, industria e comercio, concello da capital, cámaras agrícolas, sociedades de agricultores, labradores, de recreo ou de calquera orde económica, xornalistas e persoas que fomenten a industria pecuaria para constituír unha comisión organizadora para realizar anualmente o concurso durante as feiras de San Froilán".

Participaron na súa primeira edición Vilalba, Viveiro, Monforte, Quiroga, Mondoñedo, Ribadeo, Sarria, Chantada, A Fonsagrada e Becerreá. Entre 1923 e 1927 no concurso de gando na capital lucense participarían Sarria, Vilalba, Lugo, Monterroso, Castro e Chantada, todos de gando cabalar, vacún e de porca.

No ano 1902 o rexedor Benito Soto acordou crear unha nova feira o 21 de cada mes en Chantada, a maiores da tradicional do día 5

NOVA FEIRA. O rexedor Benito de Soto acorda crear a feira mensual o 21 de cada mes, sendo inaugurada o 21 de febreiro de 1902 comprendendo, "ademais dos obxectos e gandos do día 5, os gandos cabalar e mular, onde serán libres de toda tributación" ese día para animar aos gandeiros. Na ditadura de Primo de Rivera o alcalde Jacobo Rodríguez Osorio instaura o 23 de outubro de 1927 o Concurso de Gandos en Chantada.

Esta comarcalización concursal estivo "organizada pola Xunta Provincial de Gandeiros e subvencionada pola Asociación Xeral de Gandeiros do reino, Deputación de Lugo e os concellos de Chantada, Antas de Ulla, Carballedo, Palas de Rei e Portomarín". Así mesmo inaugúrase na rúa da Costaña a casa cuartel da Garda Civil e colócase a primeira pedra para un novo templo —Iglesia de Jesús Nazareno— que os R.R.P. P. da Penitencia dedícanlle ao venerable Juan Alfonso Varela de Losada, nacido en Brigos en 1723.

[ Un premiado na edición de 1968. ARQUIVO PARDO ]

Desfile de porcino en Chantada (1968), tractores na plazuela (1967) e un premiado na edición de 1968.

Entre o 26 e 27 de agosto de 1946 a Xunta Provincial de Fomento Pecuario de Lugo constitúe en Chantada o I Concurso Comarcal de Gandos, abarcando as especies vacúa, cabalar, porcina e aviaria de Carballedo, Saviñao, Taboada e Rodeiro (Pontevedra) repartíndose 18.000 pesetas en premios. Serían un total de catro edicións: 1946, 1948, 1949 e 1951, onde a través de eses anos comezouse a realizar formación agropecuaria a través da Irmandade de Labradores, instaláronse paradas de sementais para touros e xurdiu a idea de crear unha escola elemental-práctica de agricultura en Pedrafita.

Nos anos 50 a Irmandade de Labradores realiza formación agropecuaria e plantexa crear unha escola en Pedrafita

En 1952 xorde en Madrid a I Feira Internacional do Campo, por mor da súa consolidación o Gobernador Civil e a Cámara Oficial Sindical Agraria de Lugo, solicita ao alcalde José Regal o 5 de febreiro de 1965 —coincidindo cos chamados XXV Anos de Paz— unha subvención ao Concello que aproba en sesión ordinaria "a achega de 500 pesetas facendo constar que en razón da situación fortemente deficitaria non se achega cantidade maior, como é o desexo dos membros da Corporación".

Este feiral inspiraría aos mandatarios chantadinos para organizar desde 1966 a 1973 as oito edicións da Feira Comarcal do Campo. Solicitando Regal á Deputación de Lugo unha axuda para este evento "de gran importancia e relevo para este municipio, xa que por ser zona eminentemente agrícola e gandeira, servirá de estímulo aos propietarios de diversa clase de gando que tan necesitados áchanse de orientacións técnicas".

Realizáronse no campo da feira e a partir de 1967 incluiría tamén a Exposición de maquinaria agrícola. O seu presidente de honra foi o Delegado Nacional de Provincias e Conselleiro do Reino José Luis Taboada García, que xunto ao Gobernador Civil de Lugo Eduardo del Río Iglesias acudirían ás inauguracións e entrega de premios. A feira comezaba tras a matutina competición de tractoristas.

De 1966 a 1973 celebráronse oito edicións da Feira Comarcal do Campo, que incluía tamén unha exposición de maquinaria agrícola

Na exposición de 1968 acudiron diversas casas comerciais "entre elas a John Deere, que pretende celebrar o 25 de agosto ás dez da mañá, na Casa Gayo do campo da feira, un acto no que se proxectarán varios filmes relativos a exposición e manexo de maquinaria agrícola, que servirán de ensino a agricultores". A partir dos anos 70 un Concello mermado de medios económicos solicitaba axuda ao director xeral da Caixa de Aforros e Monte de Piedade da Coruña e Lugo que achegaba 50.000 pesetas e o certame foi morrendo.

Na sesión plenaria do 13 de xuño de 1985 —en rogos e preguntas— o concelleiro Ángel Palomero propón ao alcalde Sergio Yebra "a creación de feiras ao longo do ano sobre concursos de gando selecto para abastecer no Reple (Regulamento Estrutural da Produción de Leite) de 1989, acordándose poñerse en contacto co presidente da Cámara Agraria, axente de Extensión Agraria e Cooperativa Chataca". Así xurdiría en 1991 o primeiro Concurso Exposición Poxa de Gando Frisón.

Asesoría ao sector primario 
Desde a súa inauguración en Chantada en 1965, a axencia comarcal de Extensión Agraria substituíu a Irmandade de Labradores na súa faceta de profesionalizar o sector agrícola e gandeiro; ofrecendo cursos sobre alimentación e mellora gandeira, un ciclo de FP Agraria ou os Planteis para os ensinos teóricos no medio rural a partir de 1970. Dando servizo técnico para mellorar a produtividade con novas variedades híbridas, fomentar o cooperativismo e realizar a concentración parcelaria.

Máis en Ribeira Sacra
Comentarios