A tradición viva do liño

Las mujeres de Insua plantan el lino (Foto: C. Arias)
photo_camera Las mujeres de Insua plantan el lino (Foto: C. Arias)

Ante o imparable paso do tempo e nunha loita contra o esquecemento dun traballo ancestral na comarca chairega, as mulleres da asociación vilalbesa San Bartolomeu de Insua iniciaron onte, por terceiro ano consecutivo, a recuperación da tradición da colleita do liño.

«É un traballo que está moi esquecido e que os máis maiores aínda recordan, porque nesta zona prantouse moito liño», explican as mulleres de Insua, que cargadas cos seus apeiros de labranza prepararon «medio ferrado de terra» e iniciaron «un traballo moi duro, pero moi bonito» co obxectivo de recuperar a historia, a vida en común no campo e as 32 tarefas do liño, imprescindibles para sacar o fío co que logo, como fixeron xa os seus antepasados durante anos, tecerán distintas pezas e artigos decorativos.

Co sol sobre as súas cabezas e unha calor máis semellante ao do mes de xuño que ao de abril, nove mulleres repartiron as sementes do liño, chamadas linazas, pola terra, preparada e removida antes por un tractor.

«A ver como vai a colleita deste ano, pero se todo axuda e o tempo vén mellor que o do ano pasado, que tumbou o liño, esperamos recoller ó redor de dez quilos», unha cantidade similar á das dúas colleitas anteriores, din, mentres aseguran que o tempo é o que «máis preocupa», porque «non pódese controlar».

Logo de dar o primeiro paso, as mulleres esperarán pacientes a que o liño brote aos poucos na terra e, a partir de aí, iniciarán unha treitena de traballos, sen saltarse ningún, para finalizar coa tasca no mes de outubro, o último labor que tras as dous anteriores xa se converteu en todo un evento lúdico na parroquia vilalbesa, unha feira que reúne a decenas de artesáns e a máis de 200 curiosos, que gozarán unha vez máis de exposicións de traballos en vivo.

O único coidado que requirirá o liño durante o seu crecemento será aproximadamente dentro dun mes, co proceso de mondar «», ou o que é o mesmo, quitar as malas herbas. Despois, ata xullo, seguirá o seu ritmo natural, ata que as mulleres decidan recollelo. A partir de aí, tocará «ripar, engalanar e secar», ou dito doutra forma, separar as sementes da planta, colocalo en pequenas cheas -coñecidas como lagueiros- e mergullalos no río durante nove días, para logo secalos no campo ata a tasca, onde sacarán o fío.

Museo

O fío que obteñan da colleita utilizarano, como nas anteriores, para traballar en teárelos que conservan na asociación, onde realizan cursos e exposicións todo o ano.

«Hai que desenterrar esta tradición, recuperala», di a presidenta da asociación, Lourdes Otero, que critica que as institucións non colaboren para pór en marcha no local social o museo do liño, un proxecto que está pendente de financiamento por parte do Concello de Vilalba e a Deputación de Lugo.

Comentarios