A Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica (ARMH) pedirá ao xulgado de Becerreá que realice as probas de ADN aos corpos dos tres guerrilleiros antifranquistas enterrados nunha fosa común do cemiterio de Vilavella (Triacastela) para poder identificalos. O colectivo baseará esta petición ante os erros de identificación producidos no momento da súa morte, en 1943.
Segundo explicou o vicepresidente de ARMH, Santiago Macías, os restos non presentan unhas características físicas determinadas ou obxectos que axuden a recoñecelos, polo que se optará por unha identificación xenética. «Acabamos de abrir unha fosa e identificamos ás persoas porque un era manco, outro tiña un anel... Neste caso non é así», explicou.
En 1943, cando os homes foron abatidos pola Garda Civil, realizouse unha instrución previa na que se identificou ás tres vítimas erroneamente. Así mesmo, existe un informe dun forense que fixo unha inspección ocular e unha autopsia «que atribuía impactos de bala onde ninguén os tiña», asegurou.
No documento indícase que os falecidos son Pedro Voces Cañóniga, Salvador Voces Cañóniga e Ovidio Peláez Rodríguez. Os dous últimos faleceron varios anos máis tarde, afirmou. Segundo as investigacións realizadas, os corpos pertencen a Pedro Voces Cañóniga, Antonio Vega Guerreiro e Félix Yáñez González, veciños de Villabuena, San Juan de Mátaa e Campelo, respectivamente, tres núcleos do Bierzo leonés. A asociación reclama ao xulgado de Becerreá que realice as probas xenéticas ante estes erros. Os cadáveres non poden ser identificados a través de características físicas, xa que tiñan unha idade similar, entre 20 e 30 anos, practicamente a mesma altura e non levaban obxectos que os puidesen recoñecer, apuntou Macías.
No caso de que o xulgado rexeitase facer estas probas a asociación levaríaas a cabo cos seus propios medios, o que atrasaría a entrega dos corpos ás familias, afirmou.
Realizar unha proba de ADN para identificar a un corpo que aparece nunha fosa non é común porque se adoitan poder determinar polo seu sexo, idade, estatura..., explicou o colectivo. No caso de Triacastela non existe ningunha outra forma de identificación, só as probas xenéticas. A primeira ocasión en que nun caso similar utilizouse o ADN para identificar á vítima foi o pasado ano en Córdoba.
Documental
Os represaliados de Vilavella foron os protagonistas da rodaxe dun documental elaborado por Televisión Española, que poderá verse esta semana no programa ‘Crónicas' e que recibe o título dos ‘do monte'. Este traballo emitirase o vindeiro domingo ás 22.30 horas pola canle 24 horas. Tamén se proxectará na 2 o día 6 de febreiro ás seis e media da tarde.
Os restos dos tres guerrilleiros foron recuperados o pasado mes de agosto e atopábanse nos terreos que rodean a igrexa de Vilavella. Agora os corpos están en Ponferrada, no laboratorio da ARMH. Os tres homes tiveron que escapar das súas casas en 1936 e, tras pasar seis anos fuxidos, chegaron á zona de Triacastela. Todo parece indicar que a federación de guerrillas, fundada no ano 1942, destinou aos tres leoneses a este territorio. Segundo o colectivo, un dos colaboradores delatounos á Garda Civil, que preparou unha emboscada á entrada do cemiterio de Vilavella.
