O 18 de xullo de 2015, o Valedor do Pobo, institución que levaba naquel momento José Julio Fernández, entregaba ao conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, o informe e o mapa elaborado por técnicos de distinto perfil profesional que debía sentar as bases da candidatura da Ribeira Sacra a ser declarada Patrimonio da Humanidade. Ano e medio logo desa data non se deron novos pasos significativos no obxectivo e o informe, que custou 100.000 euros, segue en proceso de adaptación para que, en primeiro lugar, a zona sexa declarada Ben de Interese Cultural (BIC) e, en segundo, formalícese unha candidatura a Patrimonio da Humanidade que pase os filtros da Consellería de Cultura, o Ministerio de Educación, Cultura e Deporte e, finalmente, da Unesco.
A Consellería de Cultura explicou onte que o procedemento é complexo, xa que «hai que axustar infórmesvos técnicos e a documentación para adaptalos á normativa vixente que establece a nova Lei do Patrimonio Cultural de Galicia, en vigor desde ou pasado agosto. Cómpre lembrar que ao tratarse do máximo nivel de protección esta declaración ten unha tramitación complexa e esixe a máxima meticulosidade».
á vista da resposta, parece que se pechará o 2016 sen que a Ribeira Sacra teña a declaración inicial de BIC e non se cumprirá así a previsión feita no verán de 2015.
ANTECEDENTES. As xestións para que a Ribeira Sacra sexa Ben Mundial tomaran certo ritmo desde que José Julio Fernández instou fai máis de dous anos ás deputacións de Lugo e Ourense a porse de acordo e traballar en conxunto para conseguir a máxima figura de protección para a zona.
Acordouse entón preparar un documento basee coa axuda de varios profesores universitarios no que se recollesen os principais baluartes da comarca para aspirar a semellante distinción. Ese informe foi o que se entregou hai ano e medio. Cando Román Rodríguez recibiu o estudo xa explicou que se trataba dun traballo orientativo e que aínda quedaba moito por facer. Pouco máis de seis meses despois, en febreiro deste ano, transcendeu que ao departamento de Patrimonio Cultural da Xunta de Galicia a delimitación xeográfica que propuñan os técnicos do Valedor parecíalle «moi extensa e pouco xustificada».
O 2015 prevíase que este ano chegase a declaración de BIC, pero a data non se cumprirá e non hai novas estimacións
A administración autonómica consideraba que o dossier era incompleto e, ademais, había que adaptalo ao formulario oficial que se require para facer a presentación ante a Unesco.
RESPOSTA. Cando transcenderon as críticas sobre o informe estaba á fronte do Valedor do Pobo Milagres Otero, que tomaba a substitución de José Xullo Fernández.
Tanto ela como o seu antecesor insistiron en varias ocasións en que o estudo desenvolvido polos expertos en diversos aspectos non pretendía ser un documento final, só un corpus teórico que amparase a declaración.
Engadían que o obxectivo era crear un arquivo no que se cuantificasen e de desenvolvesen todos os atractivos da Ribeira Sacra e explicaban que cando se puxeron en marcha as declaracións da Muralla de Lugo ou da Torre de Hércules, todo ese fondo teórico xa existía e fora un gran soporte para conseguir as distincións. Na Ribeira Sacra non había nada dese fondo e o informe trataba de crealo.
Milagres Otero explicaba en febreiro deste ano que quedaba á disposición do departamento de Patrimonio Cultural para seguir traballando ou elaborar todo aquilo que a consellería lle requirise. Onte insistía no mesmo, ofrecíase a colaborar coa Xunta para calquera cuestión que puidese necesitar e matizaba que as súas competencias co informe terminaran.
Son agora os técnicos da Consellería de Cultura os que están a revisar toda a documentación e adaptándoa aos requisitos que marca a nova lexislación sobre patrimonio porque esta tamén cambiou e, entre outros aspectos, modificáronse e endureceron as condicións para as declaracións de BIC.
