Melide, á cabeza de España polo seu elevado número de centenarios

Burlar a barreira dos 120 anos, cada vez máis cerca
Superar nuestro límite biológico está cada vez más cerca
photo_camera Superar nuestro límite biológico está cada vez más cerca

Pode o ser humano romper o seu límite biolóxico de 120  anos de vida? A alimentación, o exercicio, pouco tensión e a xenética son os grandes secretos dos centenarios, pero os avances da biomedicina permiten pensar que, non moi tarde, a humanidade poida bater todos os topes da lonxevidade.

É un dos aspectos analizados en Lonxevidade e envellecemento no terceiro milenio: novas perspectivas, escrito por José Miguel Rodríguez-Pardo, Profesor de Ciencias Actuariais na Universidade Carlos III de Madrid, e Antonio López Farré, profesor da Facultade de Medicina da Universidade Complutense de Madrid (UCM).

Unha obra que, a partir do estudo das poboacións máis lonxevas do mundo desde o punto de vista persoal, económico e social, métese de cheo no organismo humano e o coñecemento biomédico para dar unha explicación ás causas e as consecuencias dunha vida cada vez máis perdurable.

As denominadas "zonas azuis" do planeta, aquelas en os que un número significativo de persoas alcanzan ou superan os 100 anos —e, o que é máis importante, en boas condicións— son cinco: Okinawa (Xapón), Icaria (Grecia), Nicoya (Costa Rica), Loma Linda (EE UU) e Sardeña (Italia).


Os centenarios coinciden, ademais de en a súa dieta, en confesarse persoas "felices"


Aínda que distantes entre si e cada unha coas súas particularidades, os seus anciáns teñen nexos como unha coidada alimentación baseada no consumo de verduras, froitas e peixe; actividade física moderada, pouco tensión e tempo para a meditación ou a relaxación.

Moitos destes aspectos desenvólvenos "inconscientemente", sinala a López Farré. "Por exemplo, en Icaria, onde 6 de cada 10 persoas superan os 90 anos, teñen que subir e baixar pola montaña diariamente para comprar o pan, ou se botan unha sesta de 30 minutos", engade.

Pero se hai algo que lles une é a felicidade: "Todos os centenarios aos que preguntamos contestaron que son felices", asegura o catedrático.

En España non existen zonas ou pobos que destaquen por unha lonxevidade excepcional, aínda que son Málaga e Melide (A Coruña) as que máis sobresaen pola súa cifra de centenarios; con todo, trátase do cuarto país do mundo con maior esperanza de vida, que é de 83,2 anos de media (80,4, para os homes e 85,9 para as mulleres, segundo os últimos datos do INE).

Obviamente, o ADN destas persoas é parte da explicación á súa longa supervivencia, pero aqueles que non tiveron a mesma sorte deben saber que hoxe "a xenética pódese modificar a través dos hábitos de vida".

É a epigenética, unha parte da xenética que analiza como os factores externos, talles como a nutrición, a contorna ou a tensión, poden modificar ou corrixir a forma en que se expresa un xene, cambios que, segundo algúns estudos científicos recollidos no libro, presentado esta semana na Fundación Mapfre, poderían ser hereditarios.

A actual tendencia do medicamento a non tanto curar como predicir, previr e reparar enfermidades definidas xeneticamente é outro dos grandes aliados na procura de vivir máis e mellor, de forma que xa se fala de poder burlar a barreira biolóxica da vida humana, estimada en 120  anos.

De feito, existen opinións científicas que converten ese límite no da esperanza de vida para os nados en 2050. Pero aínda que o envellecemento poida xa aparecer máis tarde e de forma saudable, o que a ciencia é incapaz de garantir é a inmortalidade.

"Creo que é imposible, e non se se sería boa. A nosa capacidade regenerativa vaise perdendo coa idade, e chega un momento en que as células non dan para máis", subliña López Farré que, parafraseando ao poeta grego Píndaro, conclúe: "Non anheledes a inmortalidade, pero esgotade o límite do posible". 

Comentarios