O Tribunal Xeral da Unión Europea estimou este mércores os recursos da Fronte Polisario contra o acordo entre a Unión Europea (UE) e Marrocos que mantivo preferencias arancelarias comunitarias aos produtos de orixe marroquí, e contra o seu acordo de colaboración de pesca sostible, pero rexeitou a súa reclamación sobre a repartición de posibilidades pesqueiras.
Ademais, a corte, con sede en Luxemburgo, decidiu manter os efectos desas decisións durante "un certo período de tempo", co "fin de preservar a acción exterior da Unión e a seguridade xurídica dos seus compromisos internacionais".
O tribunal europeo, cuxas decisións poden recorrer calquera das partes nun prazo de dous meses, declarou así mesmo inadmisible o recurso da Fronte Polisario contra a repartición das posibilidades de pesca en virtude do acordo de colaboración pesqueira coa UE, por considerar que non lle afecta directamente.
O TGUE resolve así os tres recursos de nulidade interpostos polo Polisario contra outras tantas decisións do Consello da UE (que representa ás súas 27 Estados membros) de modificar en xaneiro de 2019 dous protocolos do acordo de asociación e libre comercio de produtos agrícolas entre a UE e Rabat, de asinar en marzo do mesmo ano un acordo de pesca sostible e, para rematar, contra o Regulamento sobre a repartición das posibilidades de pesca en virtude dese segundo pacto, xa que este inclúe caladoiros en augas do Sahara Occidental onde teñen dereito a faenar 128 barcos europeos (93 españois).
A finais de 2015, o TJUE anulou o acordo comercial asinado en 2012 entre Bruxelas e Rabat, que permitía a Marrocos vender na UE os seus produtos agrícolas
En primeiro lugar, o Tribunal Xeral rexeitou o argumento do Consello de que a Fronte Polisario non ten personalidade xurídica como para ter capacidade procesual, ao considerar que goza de recoñecemento a nivel internacional como representante do pobo do Sahara Occidental e que pode recorrer ante esa corte para defender o dereito á autodeterminación do pobo do Sahara Occidental.
En segundo lugar, o Tribunal considerou que na medida en que os acordos se aplican ao Sahara Occidental, así como ás augas adxacentes a este, afectan o pobo de devandito territorio e requirían que se obtivese o seu consentimento.
Así, concluíu que as decisións impugnadas teñen efectos directos sobre a situación xurídica da Fronte Polisario na súa calidade de representante dese pobo e como parte no proceso de autodeterminación de devandito territorio.
Para rematar, o Tribunal Xeral subliñou que, no tocante á súa aplicación territorial, a posta en práctica dos acordos ten un carácter puramente automático e non deixa ningunha facultade de apreciación aos seus destinatarios.
A finais de 2018, o Consello aprobou un novo acordo de pesca, que foi referendado a principios de 2019 pola Eurocámara e que permitiu aos barcos europeos volver faenar nos caladoiros do Sahara Occidenta
A finais de 2015, o TJUE anulou o acordo comercial asinado en 2012 entre Bruxelas e Rabat, que permitía a Marrocos vender na UE os seus produtos agrícolas, incluídos os do Sahara Occidental, xa que a soberanía do país sobre esa antiga colonia española non estaba recoñecida pola Unión nin pola ONU, segundo a corte.
Pero, un ano máis tarde, o tribunal con sede en Luxemburgo permitiu á UE aplicar o acordo coa puntualización de que Marrocos non podería exportar produtos saharauís con denominación marroquí porque o Sahara Occidental non pertence a Marrocos.
A principios de 2018, dous anos despois, o TJUE pronunciouse sobre o acordo de pesca entre o club comunitario e o reino alauí, e incidiu no mesmo argumento: que ese pacto non se pode aplicar no Sahara Occidental ao considerar que non forma parte de Marrocos.
Para superar ese escollo, a Comisión Europea realizou consultas con asociacións da sociedade civil no Sahara Occidental baixo control de Marrocos co obxectivo de garantir que o acordo de pesca repercutía positivamente no territorio, nas cales non participou a Fronte Polisario, pero que se consideraron representativas e favorables.
A finais de 2018, o Consello aprobou un novo acordo de pesca, que foi referendado a principios de 2019 pola Eurocámara e que permitiu aos barcos europeos volver faenar nos caladoiros do Sahara Occidental, o que reporta a Marrocos uns 50 millóns de euros anuais.
En todo caso, o Tribunal Xeral afirmou que non pode considerarse que as xestións emprendidas polas autoridades da Unión antes de que se celebrasen os acordos controvertidos permitisen obter o consentimento do pobo do Sahara Occidental respecto de devanditos acordos.
