Putin debátese entre a transición chinesa e o eterno retorno do tsar

Rusia inicia unha nova etapa co seu perpetuo líder á fronte
Vladimir Putin.MICHAEL KLIMENTYEV (Efe)
photo_camera Vladimir Putin.MICHAEL KLIMENTYEV (Efe)

O presidente ruso, Vladímir Putin, anunciou a maior reforma política dos últimos vinte e cinco anos, pero deixou sen responder a pregunta máis importante. ¿Cal será o seu papel na futura orde política de Rusia? ¿A do tsar paternalista ou autócrata comunista que non pode deixar só ao seu pobo ou a do mandatario que guiará a transición na sombra?

No que coinciden hoxe todos os analistas é que Putin non renunciará á súa posición de liderado forxada durante os últimos vinte anos e que é aceptada cos ollos pechados por toda a elite política nacional. Poida que non permaneza no Kremlin logo de 2024, pero sexa quen sexan os futuros dirixentes rusos deberán renderlle pleitesía.

PUTIN NON SE VAI A Ninguna PARTE

"A día de hoxe a xestión de Putin, sobre todo en política exterior, é moi valorada. Moitos quererían que o potencial acumulado durante estes vinte anos sígase aproveitando nun futuro. ¿De que forma? Aínda non se sabe", comentou a Efe Andréi Koshkin, xefe do Departamento de Politología e Sociología da Universidade Plejánov de Moscova.

Putin ten varias opcións. Podería seguir a senda marcada polo histórico dirixente chinés Deng Xiaoping. Deng abandonou o seu último cargo en 1989 logo da Matanza de Tiananmen, pero os chineses seguiron considerándolle o auténtico líder do xigante asiático ata a súa morte en 1997. Precisamente, foi el quen impulsou as reformas económicas e o retorno de Hong Kong ao seu curro.

Ademais, pode asumir a xefatura do Goberno unha vez entren en vigor as novas reformas constitucionais, pois será a Duma (cámara baixa do Parlamento ruso) a que nomee ao primeiro ministro. 

De feito, moitos consideran ao xa novo primeiro ministro, Mijaíl Mishustin, un home de palla.

No entanto, de face ás eleccións lexislativas de 2021, esa opción ten o risco de que o partido do Kremlin, Rusia Unida, é moi impopular entre os rusos, especialmente entre os máis novos, que protagonizaron este verán en Moscova as maiores protestas antigubernamentales desde 2012.

O CONSELLO DE ESTADO, NOVO ÓRGANO EXECUTIVO

Con todo, a variante que encaixaría á perfección desvelouna o propio Putin no seu discurso sobre o estado da nación. 

O número un do Kremlin propuxo acuñar na Constitución o Consello de Estado, órgano consultivo presidido e creado polo actual xefe do Estado tras a súa chegada ao poder hai dúas décadas. 

Desde ese posto, coma se fose o politburó ou o comité central do antigo Partido Comunista (o Consello Estatal acolle entre outros aos presidentes da Duma e o Senado e aos líderes rexionais), Putin presidiría a implementación dos proxectos nacionais. 

De feito, un home moi próximo ao Kremlin, o viceprimeiro ministro Vitali Mutkó, asegurou que o Consello de Estado formará parte do poder executivo.

Iso é o que fixo recentemente un dos dirixentes postsoviéticos máis respectados por Putin, o primeiro presidente de Kazajistán, Nursultán Nazarbáyev

Logo de trinta anos no poder, renunciou á xefatura do Estado, pero non se retirou, xa que desde marzo pasado dirixe o Consello de Seguridade -órgano que asesora ao presidente en materia de política militar e de seguridade- polo que segue marcando o destino do país.

"Putin é un xestor pouco eficiente, pero un talentoso demagogo. En Rusia non haberá parlamentarismo, o que haberá é absolutismo. A Duma non recibiu grandes poderes e seguen aparecendo novas estruturas executivas", dixo a Efe Ruslán Jasbulátov, presidente do Parlamento que foi bombardeado por orde de strong <>Boris Yeltsin en 1993.

UNHA SUCESIÓN SEN SUCESOR

Soaban moitos nomes para suceder a Putin en 2024 -o dimisionario primeiro ministro, Dmitri Medvédev; o alcalde de Moscova, Serguéi Sobianin, e incluso o extitular de Finanzas e actual presidente do Tribunal de Contas, Alexéi Kudrin- pero el optou polo segredo. Segue sen elixir ao seu novo golfiño, ao seu sucesor.

Esa é a principal crítica que lle fan hoxe moitos columnistas a Putin na prensa local. No canto de achandar o camiño para unha transición indolora, na que unha nova xeración de políticos asumiría as rendas do país, Putin conserva a súa influencia e demostra que o sistema político non pode funcionar sen a súa arbitraxe.

De paso, Putin debilitou a figura do primeiro ministro, que dependerá da aprobación da Duma, e a do presidente, que non poderá exercer máis de dous mandatos de seis anos cada un.

"O que escoitamos...é simplemente o cambio na forma de manipulación, que non funcionará sen Putin. é unha idea mala e inviable para o traspaso do poder", sinalou Gleb Pavloski, antigo asesor do Kremlin.

NOVA FASE DE ILLAMENTO

O que pasou desapercibido para moitos é que Putin tamén chamou a incluír na Constitución un artigo en virtude do cal os tratados internacionais non serían cumpridos por Rusia se o seu contido contradise coa Carta Magna ou viola os dereitos dos cidadáns.

Dita proposta foi interpretada como un reforzamento do illamento do país no marco da mentalidade de fortaleza asediada que rendeu neste país desde anexión de Crimea (2014), que provocou unha andanada de sancións occidentais.

O ministro ruso de Exteriores, Serguéi Lavrov, intentou explicar que non é unha "situación excepcional" e que ditos artigos existen tamén en Alemaña e o Reino Unido, e recordou que en Estados Unidos o dereito internacional é algo secundario.

"Trátase de illar a Rusia do mundo cuns muros aínda máis altos. Todo isto faise para que Vladímir Putin conserve o poder e garantir a tranquilidade do seu círculo máis próximo", replicou Antón, comentarista do emisora "Eco de Moscova", quen denunciou que a reforma constitucional reforza o "control total" sobre a sociedade. 

Comentarios