"Estabamos fartas de estar en casa, xa non podiamos máis", conta a Efe Fernanda. Ela e a súa filla Bianca agardan quenda fronte a unha tenda de roupa en Lisboa, unha escena que non se vía en Portugal hai 80 días e que este luns regresa xunto a terrazas, museos e ximnasios reabertos tras controlar a última onda covid, que levou o país a rexistrar algúns dos peores datos de todo o continente.
O país, con dez millóns de habitantes, arrinca así a segunda fase da súa desconfinamiento, a máis esperada por conter o grande alivio social: a reapertura das terrazas, un elemento indispensable da vida portuguesa que volve ao comezo da primavera convertido nun auténtico bálsamo nacional.
Desde a hora do almorzo as mesas volveron ás rúas e mantivéronse ocupadas nas primeiras horas do día, nas que tamén retomaron a actividade tendas de ata 200 metros cadrados con saída á rúa, ximnasios —sen clases de grupo—, museos e monumentos, en tanto que os alumnos de entre 9 e 15 anos volveron a clase. A folla de ruta establecida polas autoridades xa permitiu a mediados de marzo a volta ás aulas dos alumnos de primaria, e queda pendente completar a progresiva volta de ciclos educativos superiores.
Unha de cada cinco tendas non resistiu os confinamentos e xa non pode levantar a persiana
A xornada, chea de chamadas á prudencia por parte das autoridades, creaba ambiente de domingo na rúa, cargado de actividade e optimismo: mentres outros países endurecen restricións, os portugueses reabren con menos de 500 contaxios e de dez mortes diarias. O seu desconfinamiento, aínda a medias e que convive coa fronteira con España pechada, percíbese con todo como un enorme salto cualitativo cara á "normalidade".
O Goberno de António Costa impuxo o confinamento para conter o repunte de casos de coronavirus, que se dispararon tras o Nadal e levaron a Portugal a rexistrar algúns dos peores datos de todo o continente. A actividade permaneceu practicamente paralizada, salvo contadas excepcións.
"Vimos dar unha volta, entrar en tres tendas e xa esta ,"confesa este luns Fernanda, á espera na céntrica Baixa de Lisboa xunto á súa filla Bianca para entrar nunha tenda de roupa. Terán que esperar a que accedan as oito mulleres que teñen diante pero non lles preocupa. Residentes en Barreiro, alén do río Tajo, decidiron pasar a mañá espremendo un dos alivios desta fase de desconfinamiento.
O resto, agrega tras titubear, planean dosificalo en próximos días: "Quizá esta semana vaiamos a unha terraza, por agora con isto basta. Xa é un gran cambio e quedamos tranquilas".
Outros ceden á tentación do empacho. As terrazas da zona atenden persoas apurando un café e un pastel de nata, moitas delas con bolsas de tendas próximas, onde as portas se abren cos seus empregados aínda repasando escaparates e reorganizando o mostrario.
É unha actividade desigual en Lisboa, onde non todos poden abrir. Unha de cada cinco tendas non resistiu os confinamentos e xa non pode levantar a persiana, segundo cálculos da Unión de Asociacións do Comercio e Servizos divulgados este luns. Son as tendas de roupa e calzado as máis afectadas, cunha caída da facturación de entre o 50 e o 70% o ano pasado.
E nese escenario, entre persianas baixadas e outras abertas, cafeterías e restaurantes, que poden ter ata catro clientes nunha mesa da terraza, sentiron que facían o seu agosto logo de traballar en exclusivo para entregas a domicilio desde a metade de xaneiro.
"Non ten nada que ver; agora si podemos pensar en la luz ao final do túnel", comenta a Efe Maria, que vai e vén tras o mostrador, onde se suceden cafés e, a partir do mediodía, cervexas.
Este indicador é unha das claves das autoridades, xunto ao número de contaxios diarios e a presión hospitalaria, para medir os ritmos da desescalada, e nos últimos días aproximouse a 1, nivel a partir do cal a situación epidemiolóxica pasaría a agravarse.
Será este o apartado que Portugal terá que vixiar durante as próximas dúas semanas para decidir se pasa á terceira fase do desconfinamiento ou se, pola contra, toca frear os seus alivios.
Restricións en vigor
Algunhas restricións seguen en vigor, como o confinamento domiciliario salvo causa xustificada de desprazamento, o uso de máscaras en espazos públicos ou o teletraballo nos casos en que sexa posible. A prohibición á mobilidade entre municipios, adoptada con motivo da Semana Santa, expira na medianoite do luns ao martes.
Últimos datos
Portugal rexistrou 823.494 casos de covid desde o inicio da pandemia —159 máis que o domingo— e polo menos 16.879 falecidos, tras sumar outras seis mortes.
