Vivir baixo supervisión constante

Os axentes lidan cunha poboación que se debate entre o temor á pandemia e as dificultades que entraña o illamento. O balance actual: un detido e oito sancionados
Agentes de la Policía Local durante las labores de vigilancia en Lugo. XESÚS PONTE
photo_camera Operativo policial en Lugo. XESÚS Ponche

Traballan normalmente baixo a batuta da alcaldía, pero o estado de alarma decretado polo Goberno central púxoos a disposición do Ministerio de Interior e amplioulles potestades e labores. Os axentes da Policía Local de Lugo forman parte dos sectores que continúan na rúa, ao pé do canón, traballando a pleno rendemento e velando por manter o equilibrio nunha cidade obrigada de súpeto a cambiar de hábitos.

Os axentes lucenses —alleos ao teletrabajo e aos servizos mínimos— seguen realizando as súas quendas habituais e contan con policías de reserva para que o servizo non decaia se o coronavirus cóase na comisaría e afecta a algún dos membros do persoal. Polo momento, atópanse todos en activo e envórcanse máis que nunca no seu traballo, que tivo que adaptarse aos novos decretos, tanto autonómicos como nacionais.

Tal e como explica o xefe do corpo, o inspector Jesús Piñeiro, o seu labor principal actualmente consiste en vixiar que se cumpran as restricións relativas á actividade comercial e á libre circulación de persoas. “Comprobamos que non se estean realizando actividades que se atopan suspendidas e que a circulación dos cidadáns pola vía pública axústese aos supostos permitidos. Temos que dicir que a xente está a colaborar moi ben e practicamente non se rexistran incidencias, aínda que sempre hai alguén que non segue as indicacións. Desde que se decretou o estado de alerta, arrestamos a un home pola súa negativa a confinarse e tramitamos oito actas de sanción: catro a particulares, unha a un aparcacoches ilegal, dous a establecementos comerciais e unha a un local de hostalería”.

1. As patrullas organízanse e disipan dúbidas
Os axentes da Policía Local tiveron que porse ao día de forma inmediata e analizar ao detalle os decretos dos que agora depende o seu traballo. “Ao principio xurdiron as dúbidas lóxicas”, comenta Jesús Piñeiro, “pero agora xa sabemos como temos que actuar en cada caso”. De feito, os policías son agora os que se encargan de informar os cidadáns que chaman a comisaría para disipar as súas dúbidas. “Chámanos moitísima xente porque aínda non ten claro o que se pode facer e o que non. Pregúntannos de todo: se poden ir pasar o fin de semana á súa casa da aldea, se poden desprazarse a unha segunda vivenda porque lle van a colocar unhas fiestras, ou se se pode ir de pesca. Nestes tres casos, por exemplo, a resposta é negativa”. O aluvión de consultas á Policía Local revela a intención dos cidadáns de axustarse ás recomendacións, ben porque están concienciados coa gravidade da situación, ou ben polo temor a ser sancionados. “A xente xa sabe que as multas son elevadas e non quere exporse”, apunta o inspector.

2. Os gorrillas volven á contorna do Hula
Mentres o comercio comerciante polo miúdo pecha as súas portas e o resto da actividade comercial diminución, os gorrillas seguen adiante coa súa práctica e este luns pola mañá regresaron á contorna do Hula para pedir diñeiro aos traballadores e usuarios que seguen tendo que acudir ao centro. A Policía Local montou un dispositivo especial á primeira hora da mañá, a bordo dun vehículo camuflado, e comprobou que a actividade dos aparcacoches ilegais non decaeu a consecuencia da pandemia. O operativo saldouse cun gorrilla denunciado.

3. Compras permitidas e multas aos impostores
Os cidadáns particulares poden saír á rúa unicamente para realizar compras moi concretas e os axentes teñen a potestade de sancionar a quen non se axustan ao establecido ou a quen o utilizan como escusa para realizar outras actividades. Ao longo da mañá deste luns, varias patrullas da Policía Local percorreron a cidade comprobando a actividade dos particulares. Tal e como explican os axentes, está permitido saír a comprar alimentos, medicamentos ou prensa, pero sempre durante o tempo imprescindible e sen pararse a dialogar con ninguén.

“Non é fácil comprobar estes movementos”, comentan os axentes, “pero temos que guiarnos polo sentido común e polas nosas impresións. Entendemos que a xente ten que cubrir as súas necesidades básicas, pero o que non podemos permitir é que se salten as recomendacións de forma consciente e sen necesidade. Unha das sancións que impuxemos foi a un veciño de Baralla que camiñaba por Quiroga Ballesteros e alegou que acudiu a Lugo porque prefería facer aquí a compra, pero só levaba unha bolsa con dous artigos. Neste caso levantamos unha acta porque non lle demos credibilidade e entendemos que non é un desprazamento imprescindible”.

4. Poucos desprazamentos e un ocupante por coche
Desde que se decretou o estado de alarma —e ata que a situación cambie— a Policía Local realiza controis de tráfico para comprobar se os motivos polos que os lucenses se desprazan están ou non xustificados. Nos filtros realizados este luns, os axentes non detectaron infractores, aínda que recoñecen que este control non é fácil. “Cando a xente di a verdade esfórzase en demostralo. Ensínannos a cita médica, as bolsas da compra, ou se ofrecen a ensinarnos a súa documentación para que comprobemos onde traballa e o horario que ten. Hai persoas que nos din que van coidar a familiares maiores ou enfermos, e neses casos temos que valorar se resulta ou non crible. En calquera caso, non se trata de sancionar por sancionar, senón de concienciar á xente; que vexan que estamos a actuar e que opten por non saír de casa se non é necesario”.

Nestes controis, os axentes comproban ademais que viaxe unicamente un ocupante en cada vehículo, xa que non está permitido levar acompañantes. “Aínda hai xente que alega que descoñece esta norma. Ao principio tes que ser un pouco flexible e informar, pero agora xa todo o mundo ten que saber o que non pode facer e o que non. Temos que ter claro que isto non é un capricho, senón que se fai para evitar contagios e frear a expansión do virus”, recordan.

5. Paseantes e ‘runners' remisos ao peche
Encerrarse en casa costa, sobre todo cando alguén ten o costume de saír a pasear ou a correr a diario. Con todo, ningunha destas dúas actividades está permitida e os axentes non dubidan en perseguilas. Só durante a xornada deste luns, a Policía Local tramitou tres actas de sanción a dúas persoas na muralla e a outra no paseo do Río Intre. “Aínda hai xente que madruga para saír a correr ou a pasear e cre que con iso non lle fai dano a ninguén, pero se todo o mundo fai o mesmo estarían todas as rúas ateigadas de xente”.

O illamento afecta se cabe aínda máis ás persoas que viven soas, moitas delas de avanzada idade. “Son os máis vulnerables, pero aínda así moitos resístense a quedar en casa. Nós falamos con eles e intentamos que se dean conta do perigo que corren e das consecuencias que ten non seguir as indicacións que se lles dan”.

Os policías fan tamén un seguimento das persoas que sacan a pasear ao can, un aspecto que suscitou multitude de dúbidas. “O que está permitido é saír á rúa co animal o tempo imprescindible e polos arredores do domicilio. Non se pode levar ao can á muralla ou ao monte, e tampouco poden ir varias persoas xuntas, aínda que sexa cada unha co seu animal. Sacar ao can”, aclaran os axentes, “non pode ser unha escusa para camiñar ou para realizar outro tipo de actividades”. A Policía Local recorda ademais que non se pode acudir aos parques nin a outros espazos públicos e que os nenos teñen que permanecer en casa. “Entre as causas de desprazamento permitidas”, explica o inspector Jesús Piñeiro, “inclúense os rexistrados por causa de forza maior ou situación de necesidade. Este punto amplía bastante o abanico de posibilidades, polo que en moitas ocasións son os axentes os que teñen que valorar a situación antes de tomar unha decisión. Aquí entra en xogo a pericia e a profesionalidade dos policías”.

En xeral, os lucenses están a acatar “moi ben” as normas que impuxo a crise do coronavirus e móstranse “colaboradores” cos axentes e coa sociedade en xeral, aínda que sempre hai excepcións. De feito, os axentes da Policía Local acabaron este luns a xornada realizando o seu primeiro arresto dun cidadán por saltarse as prohibicións do estado de alarma. O home negouse a confinarse e encarouse cos axentes, polo que acabou detido e trasladado ás dependencias policiais como autor dun delito de desobediencia.

A Policía Local seguirá supervisando os movementos da cidadanía mentres se prolongue o estado de alarma, aínda que sen desatender tampouco os seus labores diarios en asuntos como a violencia de xénero, o tráfico ou as subtraccións, entre outras moitas.