"Por conceptos que eles xa coñecen". Esta frase figura en varios dos documentos privados de recoñecemento de débeda que Berta López Ferreiro asinaba cos que neses momentos eran os seus clientes e, sobre todo, os seus amigos cando estes lle daban o seu diñeiro para investir. O problema é que agora ningún deles coñece quen é a auténtica Berta.
ela é unha muller de Lugo de toda a vida, do barrio de Galegos. Con 66 anos, unha filla e varias exparejas, comezou a aparecer nas fotos na primeira década do século, cando se une á directiva do Colexio de Titulados Mercantís, que pasa a presidir en 2013. ela pilotaría a fusión que estes colexios levaron a cabo en toda España en 2016 cos Colexios de Economistas.
é durante ese período cando empeza a cimentar a que durante moitos anos foi unha fama de profesional eficaz no ámbito da asesoría fiscal. Tamén conseguiu un título de Dereito en Madrid, onde incluso se colegió.
Instalou o seu negocio de asesoría en Lugo nun despacho da rúa Armañá, con aparencia de solvencia. Pero, como agora se soubo, xa desde o inicio as irregularidades presidiron toda a súa actividade: quedou para o seu uso con todo o piso, aínda que puxo a metade do aluguer a nome do Colexio de Titulados Mercantís. Esta mesma semana que entra vai ser desaloxada do local por reiterados falta de pagamentos, por orde xudicial.
En Lugo, no entanto, figurou na lista de administradores concursais para xestionar quebras, aínda que os resultados fixeron que pronto deixase de ser chamada. Con todo, o seu negocio de asesoría parecía ir ben, asentado sobre todo nunha rede amizades que se convertían á vez en clientes e de clientes que se convertían en amizades. Sempre soubo relacionarse ben.
Chegada a Madrid
Ao pouco tempo de licenciarse en Dereito abriu tamén despacho de asesoría en Madrid, un espectacular local próximo na Castellana do que ela presumía. Tampouco o ten xa porque resultou ser un espazo tipo coworking que compartía cunha firma de detectives, que algunhas persoas lle escoitaron dicir que tamén era súa.
Polo que agora vaise descubrindo, a súa estratexia na capital non foi diferente á perfeccionada en Lugo: cunha asombrosa habilidade para gañarse non só a confianza senón a amizade de quen lle rodeaban, lograba que estas persoas accedesen a investir notables cantidades de diñeiro nos supostos fondos seguros que ela coñecía. Un punto de avaricia facía o resto: ofrecía intereses de ao redor do 15 por cento.
"Contan que unha vez tratou de vender cabras en Marrocos, e outras pastillas vigorizantes sen licenza que envasaba ela mesma
Esas persoas, con moitas das cales falou este diario, aseguran que non afacían investir ata que a coñeceron a ela, e que se o fixeron é porque a consideraban a súa "amiga da alma" e confiaban cegamente nela. Recoñecen tamén, claro, que os intereses desorbitados algo axudaban, pero é que ata lles asinaba documentos de recoñecemento de débeda, incluso ante notario, e realizaban as transferencias vía banco.
Chama a atención, no entanto, que toda esta estrutura de barro sostivésese tantos anos sen que ninguén gozase nunca dos beneficios deses intereses, tendo en conta ademais que moitos deses investidores estaban relacionados entre si. Para cando se quixeron dar conta e comezaron a pór a situación en común, as débedas acumuladas contábanse por millóns. Unha decena de demandas e denuncias testemúñano nos xulgados.
Berta López desenvolveu ademais unha traxectoria empresarial que iniciou nun sector en grao sumo inesperado: os traballos subacuáticos con mergulladores. Galacuatic converteuse na firma matriz da súa toda actividade, xa que a usou para recibir o diñeiro que obtiña dos investidores e a través dela controla outra vintena de firmas, a maioría sen actividade. Con Galacuatic chegou a conseguir contratos de mantemento de pantanos de Endesa e Iberdrola, e incluso grandes obras públicas como a recentemente acabada do porto de Pontevedra.
Agora unha decena de traballadores reclámanlle os seus salarios, empresas do sector ás que subcontratou teñen demandas por case 300.000 euros, o dono da nave onde garda en material en Lugo leva un ano sen cobrar e as súas contas están embargadas: o xulgado localizou nas mesmas 385 euros.
Poder de ruína
Nos comezos de Galacuatic, Berta tivo polo menos dous socios, que logo lle venderon as accións e desvinculáronse da empresa. Antes, esta muller lograra que esas persoas lle asinasen ante notario o que se coñece como poder de ruína, un documento que o di todo co seu nome: autoriza á beneficiaria a actuar no nome dos asinantes en practicamente calquera operación. E así o fixo: seguiu sacando liñas de crédito a nome dos seus exsocios, de tal xeito que agora ambos están asediados polos embargos. Unha desas persoas denunciouna por unha débeda acumulada de máis de 400.000 euros.
A verdade é que, segundo contas acodes moi próximas, Berta López sempre tivo imaxinación para os negocios alternativos. Unha vez, din, tratou de vender cabras en Marrocos, aínda que os animais non puideron subir ao barco porque carecían de calquera tipo de rexistro ou licenza. Noutra ocasión contratou a unha axudante de farmacia e a varios comerciais para vender en strong <>farmacias e parafarmacias de Lugo e Madrid pastillas cun poder vigorizante case milagroso: uns pos que ninguén sabía de onde chegaban, eran encapsulados pola axudante de farmacia nun baixo de Lugo e as pastillas envasadas en caixas para a súa venda; non contara, segundo relatan, con que ían necesitar unhas análises e unha licenza da Axencia do Medicamento para a súa comercialización, así que tampouco foi ben a cousa.
Todo apunta a que Berta López non tiña un modus operandi, senón un modus vivendi.
¿Quen é? O misterio do encanto de Berta
Quen foron as súas amigas, os seus clientes ou os seus colaboradores non describen a Berta López como unha persoa especialmente brillante, nin especialmente sedutora, nin especialmente elocuente, nin especialmente sospeitosa. Imos, que non era especial. Pero o que xa ninguén pode negarlle é un don natural, acompañada dunha estratexia eficaz, para xerar unha confianza que, desde fóra pero atendendo a algúns testemuños, parece suicida. Do mesmo xeito que había aparecido na vida dunha persoa para converterse nun visto e non visto en alguén máis da familia, desaparecía cando se lle reclamaba o diñeiro: primeiro aparecían as escusas —"estou en Holanda cun contrato para traballar nas canles"— e, co tempo, deixaba de contestar as chamadas e nunca estaba en casa ou o despacho.
Festas de 'a Pantoja'
Sen afeccións reseñables e sempre pegada ao teléfono falando de negocios, a súa xenerosidade chegaba a ser humillante: caixas de marisco a domicilio, pagos en restaurantes de luxo e invitacións a festas na súa casa de Galegos con todos os gastos pagos e abundancia sen medida. Nestas festas, polas que a súa casa chegou a ser coñecida como a da Pantoja, xuntábanse segundo contan quen estiveron persoas moi notables e influentes de Lugo e Madrid, desde avogados a xuíces, empresarios e algún alto funcionario. Quen agora xa teñen motivos para desconfiar pensan que se aproveitou desa rede de protección para manter a súa aparencia de solvencia durante tantos anos.
IMAXE RECONOCIBLE. Para calquera que a viu algunha vez é perfectamente reconocible, por un estilo tan extremadamente coidado que roza o rococó. Afeccionada aos vestidos alambicados, cada complemento con que os acompañaba era do mesma cor do vestido, incluído a maquillaxe.
QUEN É? O que ninguén que a tratou atrévese a aventurar é quen é realmente Berta, se a amiga que coñeceron unha vez e que pasa por un mal momento ou unha sociópata que cada vez que se achega a alguén é para baleirar as súas contas.
