O reto do cume climático que está a ter lugar en Glasgow, un foro que na xornada de onte puxo o foco na natureza e na necesidade de preservar a biodiversidade, é soster ata os 1,5 graos a subida da temperatura media do planeta para o ano 2100. é dicir, nun prazo de 80 anos. Con todo, esa subida xa se alcanzou en municipios teoricamente tan pouco contaminados como Lugo nun prazo de só 60 anos. Ou sexa, desde 1960.
O programa Copérnico —dirixido pola Axencia Espacial Europea e a UE— refire que a temperatura media rexistrada na década dos 60 en Lugo situábase en 14,07 graos. Con todo, ben entrado o século XXI, esa temperatura ascendeu a 15,68. Polo que, segundo as medicións realizadas polos satélites incluídos nesta inciativa, o quecemento global que sofre o planeta traduciuse, en Lugo, nas últimas seis décadas, nunha subida da temperatura media en 1,61 graos.
Os datos extraídos do programa Copérnico sitúan a Lugo como a segunda capital de Galicia con menos incidencia do cambio climático logo de, sorprendentemente, Vigo, que rexistrou só 1,12 graos de aumento de temperatura, e por baixo de Ourense, con 1,74 graos de ascenso.
O resto das cidades galegas sufriron moito máis, nestes últimos 60 anos, as consecuencias do cambio climático. á cabeza, está A Coruña, con 3,22 graos de diferenza; séguelle Ferrol, con 2,93; Pontevedra, con 2,14, e Santiago, con 2,03 graos.
Máis quecemento en Foz e menos en Cervantes
O programa Copérnico fixo este estudo nos máis de 100.000 municipios que hai na Unión Europea, entre os que se inclúen os lucenses. Nunha visual rápida, obsérvase a mesma tendencia que no resto de Galicia: na costa subiu máis a temperatura que no interior. Deste xeito, en Foz elevouse a temperatura, con respecto a 1961, en 2,4 graos, pasando dos 11,9 que se rexistraban de media nos 60 aos 14,3 dos últimos anos.
En Vilalba, a subida foi similar á de Lugo ata alcanzar 1,63 graos. En cambio, foi inferior en Monforte, con 1,44 graos a maiores de diferenza, e moito menos forte na Montaña, concretamente en Cervantes, onde só se apreciou nestes últimos 60 anos un ascenso de 1,21 graos.
As xestas e os carballos reflicten o cambio climático
Sen necesidade de botar man deste programa, os cambios no comportamento biolóxico da flora autóctona revelan os primeiros efectos á vista do quecemento do planeta en Lugo.
O catedrático de Produción Vexetal da Escola Politécnica Superior, Antonio Rigueiro, apunta que algunhas especies sofren cambios evidentes no seu período de floración ou de caída das follas, o que afecta ao seu ciclo biolóxico. "Nas Rías Baixas, estase vendo que a saída dá folla nos carballos anticipar de 15 a 20 días en comparación con hai anos. Tamén obsérvase que as xestas brancas están en flor non inverno se hai temperaturas suaves e víronse ameixeiras que florecen en novembro ou decembro", comenta.
Menos haxas e máis oliveiras, cítricos e ata alcornoques
O cambio climático traerá, segundo indica este catedrático da Politécnica, unha mediterranización da paisaxe e das especies vexetais, que irán avanzando do sur cara ao norte á vez que aumenta a temperatura.
Antonio Regueiro: "Un aumento de 1,5 graos ata 2100 podería ser asumible, pero de 4 ou 5 sería catastrófico"
"Verase unha maior presenza dous bosques de aciñeiras e de sobreiras en Galicia e irán desaparecendo as carballeiras, as faias (que xa agora mesmo hai poucas) e vos bidueiros. Agora mesmo, xa hai áreas con clima mediterráneo en Galicia como son ou Baixo Miño ou a Ribeira Sacra, onde xa hai cultivos de viñedos, oliveiras ou cítricos", afirma o catedrático.
Chirimoyas, aguacates ou mangos, novos cultivos
O aumento da temperatura podería levar, ademais, co tempo non só a incorporación de cultivos mediterráneos senón tamén a de froitos subtropicales ou, incluso, tropicais en Galicia.
"Poderían chegar a darse froitos típicos doutras zonas de España cun clima máis tropical, como está a pasar en Cádiz ou Málaga. Estou a falar de froitas como a chirimoya, ou aguacate ou ou mango", indica Antonio Rigueiro.
Gonzalo Fernández: "Están a aumentar, nos últimos quince anos, as carrachas en Lugo, que transmiten a enfermidade de Lyme"
Un aumento sostido da temperatura en Galicia podería ser, segundo este experto, "asumible" pero se esta chegase a subir 4 ou 5 graos, a situación sería xa "catastrófica". "De chegar a esa situación, poñeríase en perigo, incluso, a existencia dá vida", afirma.
Para Rigueiro, atallar o problema do quecemento do planeta é algo moi difícil por non dicir imposible. "Aínda que pasásemos ao nivel cero de emisión de gases invernadoiro, hai unha inercia e sería difícil prever ou que podería chegar a pasar", apunta.
Máis lingua azul nas vacas e tamén máis gripe aviaria e garrapatas
A proliferación de mosquitos e os cambios de ruta das aves migratorias traerán novas enfermidades
A subida da temperatura derivada do quecemento global do planeta, traerá como consecuencia a aparición de novas enfermidades entre as distintas especies de animais que antes non existían nestas latitudes.
A primeira incidencia que se verá, falando de sanidade animal, será a maior presenza de mosquitos que, á súa vez, traerán enfermidades transmitidas a través das picaduras destes. Gonzalo Fernández, decano da facultade de Veterinaria do campus lucense da USC, advirte do perigo do avance da lingua azul entre as vacas ata a comunidade galega. "Pode chegar esta enfermidade máis cara ao norte. Agora mesmo, só afecta á metade sur dá Península pero a maior presenza de mosquitos pódena traer aquí", afirma. Outro problema xorde cos cambios de ruta das aves migratorias, derivados do clima. "Estas aves son portadoras do virus dá gripe. Ao cambiar vos seus desprazamentos polo ascenso dás temperaturas, tamén modifican as súas rutas, co conseguinte perigo á hora de transportar lestes virus a zonas onde antes non había", subliña o decano de Veterinaria.
GARRAPATAS. O cambio climático tamén está a traer xa un aumento da presenza de garrapatas en aves e en pequenos mamíferos que, posteriormente, a través dunha picadura, poden chegar a transmitir a enfermidade de Lyme ás persoas. Precisamente, en Lugo xa se percibe esta incidencia.
"Está a aumentar moito, nos últimos quince anos, a poboación de carrachas en Lugo e esta é, sen dúbida, unha dás consecuencias que estamos xa a sufrir polo cambio climático nesta provincia. A enfermidade de Lyme pode chegar a ser moi grave para ou ser humano", fai fincapé Gonzalo Fernández.
