Tras máis de dúas décadas de transición da xornada partida á continua, xorden voces que apostan por volver ao horario inicial nos centros e restaurar as clases pola mañá e pola tarde. Estudos científicos sobre o rendemento académico e opinións médicas defenden que a xornada partida é a máis idónea para os escolares, especialmente para os máis pequenos, de Educación Infantil. Esta tendencia maniféstase tamén nos países nórdicos e Alemaña, onde son escasos os colexios que manteñen xa a xornada continua.
O debate está servido nas aulas. Mentres tanto, os datos da Xunta falan por si sos: só dous colexios privados, Galén e Fingoi, manteñen actualmente a xornada lectiva partida na capital lucense. O resto de centros educativos públicos e concertados teñen todos xornada continua, xeralmente de nove a dúas.
Non ocorre o mesmo no resto da provincia. Aínda que a xornada única está a imporse en xa máis da metade dos centros educativos de Infantil e Primaria —ao redor de seis de cada dez—, aínda quedan colexios que teñen clases en horario de mañá e tamén de tarde —que veñen supor catro de cada dez, en termos porcentuais—.
Só catro de cada dez colexios lucenses teñen horario exclusivamente de mañá
A diferenza entre colexios concertados e públicos é, neste punto, bastante determinante. O horario de xornada única prevalece nos centros concertados ata o punto de que oito de cada dez colexios deste tipo xa o teñen establecido na provincia. En cambio, a porcentaxe de centros públicos con xornada única na provincia de Lugo é sensiblemente inferior: só catro de cada dez colexios públicos teñen horario exclusivamente de mañá, polo que neste tipo de ensino aínda a maioría dos centros teñen xornada partida.
Durante o presente curso, incorporáronse seis novos centros educativos á xornada única. Trátase dos Ceip de San Miguel de Reinante (Barreiros). o de Cervo, o Fondo Nois (en Foz), o pluirilingüe de Monforte de Lemos, o Laverde Ruiz, de Outeiro de Rei, e o Pedro Caselles Rollán, de Xove.
O cambio de horarios nas escolas é un fenómeno que vén dando desde fai uns vinte anos e que comezou nos centros educativos da Coruña, Santiago de Compostela e Vigo como unha alternativa exposta por familias de clase media-alta nas que ambos os membros da parella traballan fóra de casa.
A xornada escolar réxese por unha Orde aprobada en 2008, pero os centros poden solicitar unha modificación dos seus horarios
Esta tendencia foise estendendo a outros centros sendo, paradoxalmente, os colexios concertados os últimos en incorporarse á xornada matinal en Lugo cidade —o pasado curso sumouse aínda Maristas—. Hoxe en día, non hai ningún colexio nin concertado nin público que teña xornada partida na capital lucense. Só quedan os dous privados: Fingoi e Galén.
A modificación da xornada escolar réxese pola Orde do 29 de maio de 2008, que fixa o procedemento a seguir nas autorizacións de implantación de xornadas lectivas en sesión única de mañá ou mixta —con horario continuo de mañá pero con dúas clases, como mínimo, á semana pola tarde—. Segundo esta Orde, os centros poden solicitar cambiar a súa xornada. As modificacións autorízanse por petición dos centros docentes. A norma non esixe que a comunidade educativa sinale os motivos do cambio.
Esta Orde afecta, sobre todo, aos centros de Educación Infantil e Primaria dado que os de Secundaria, que imparten ESO e Bacharelato, non teñen xornada única de mañá posto que non lles chegan as horas e, por ese motivo, ven obrigados a dar clase tamén un día á semana pola tarde. A pesar de que a implantación da xornada única imponse nos centros educativos lucenses, distintos estudos pon en dúbida que este horario sexa o máis indicado para os escolares.
O informe 'Ás tres en casa' conclúe que a xornada continua non mellora o rendemento académico do alumnado
Elena Sintes, xefa de proxectos da Fundación Jaume Bofill, conclúe no informe 'Ás tres en casa' que a xornada continua non mellora o rendemento académico. Sinala, ademais, que este horario agrava as desigualdades ao non poder pagar as familias máis desfavorecidas as actividades extraescolares que se organizan dentro ou fóra dos centros escolares durante o horario de tarde.
Por outra banda, a Asociación Española de Pediatría tamén se está cuestionando o rendemento académico dos alumnos sometidos a unha xornada única. Segundo Gonzalo Pin, coordinador do grupo de Traballo de Soño e Cronobiología deste colectivo, a xornada partida aumenta o rendemento porque os alumnos entran máis tarde aos centros e dormen máis, respectando os ritmos circadianos sobre todo dos alumnos adolescentes.
Outra cuestión que pon de relevancia a Asociación Española de Pediatría é que, coa xornada única, o xantar adoita atrasarse e comer tarde xera obesidade e diabetes tipo 2.
