"Teño que arranxar unha chea de cousas e non se nin como empezar. Son un cúmulo de sensacións novas e véxome un pouco perdido. Vai todo moi rápido, a xente moi alterada por todo... No cárcere as horas son interminables, fóra pásaseme o tempo moi rápido. Pasa todo moi rápido, non me dá tempo a nada, non o dou asimilado". Parte dese tempo que agora lle falta a Santos Lage deixoullo na prisión que abandonou hai seis días, onde pasou polo menos catro anos máis dos que debía por un erro que ninguén quere asumir. Estivo preso máis da metade dos seus 53 anos de vida.
Camiña apoiando nun bastón un corpo tan escurrido e fráxil que parece que puidese crebarse en calquera momento. Móvese moi lentamente, como fala, dun modo inesperadamente educado para un tipo que esqueceu calquera casa que non sexa unha cela e sorprendentemente acougado para un enfermo terminal ao que lle acaban de informar que o sistema lle roubou polo menos catro anos de vida. Él asegura que son máis, quizais dez. O director da prisión de Bonxe di que non é tanto, que como moito catro meses.
Toma máis de vinte pastillas diarias que xa non logran conter as múltiples enfermidades graves que o están comendo; a maioría dos días nin sequera conteñen a dor extrema.
Nestas condicións, o xulgado de Vixilancia Aduaneira denegoulle o pasado 6 de febreiro a liberdade condicional por motivos humanitarios. Fíxoo, segundo explica no seu auto, baseándose en dous informes. Un, dos servizos médicos de Bonxe, que a pesar de recoñecer o seu estado e os seus constantes traslados ao Hula, indicaba que "a atención médica ao interno é a adecuada e a súa permanencia en prisión non ten por que dar lugar a un empeoramento das súas patoloxías". Santos Lage recorda que unhas semanas antes de emitirse este informe acudiu á enfermería chorando de dor: "Se ten problemas, acuda a que llos solucione o xornalista ao que acudiu para sacarnos no xornal", asegura que lle espetou o médico, en referencia a unha reportaxe sobre o seu caso que fora publicado neste diario en decembro.
O segundo informe que chegou ao xulgado era de "prognóstico final desfavorable de reinserción social". Está asinado por unanimidade pola Xunta de Tratamento de Bonxe, e sinalaba que "pese ao decaemento físico do interno como consecuencia das súas patoloxías, a súa perigosidade non se viu diminuída significativamente... emerxendo da situación descrita un non despreciable risco de recaída no delito".
Se algún temor esperta Santos Lage nestes momentos é a que poida quedar inconsciente en calquera instante diante túa. Cústalle un enorme traballo ata sorrir, aínda que non perdeu do todo as ganas. "Os últimos anos xa apenas nin saía do módulo, porque me custa moito moverme. Case non ía máis que á enfermería". Fala con esforzo e mira aos ollos mentres o fai, cuns ollos afundidos en dúas concas moradas dentro dun rostro cadavérico: "Non teño miras a longo prazo, vivo cada día dando grazas por un máis. Foi todo tan inesperado, tan de golpe, que non teño moi claro que vai pasar comigo. Eu non contaba con saír vivo de alí. Hai que deixar que vaian as cousas. Son como un neno que empeza a saír só...".
IMPOTENCIA E RABIA. Un mes despois de que Vixilancia Penal lle denegase a liberdade, o xulgado Penal 2 dáballe a razón ao seu avogado, Waldir Sinisterra, e recoñecía o seu dereito a que lle fosen refundidas as súas condenas. Era o certificado de que estivera preso máis tempo do que debía.
"Sentes impotencia, rabia... acumúlanse unha chea de sensacións. Eu só era un delincuente común, cometín uns roubos, e que me tivesen alí tantos anos parecíame unha barbaridade. É unha inxustiza moi grande, pero non creo que fose aposta. Creo que foi máis ben deixamento, despreocupación do sistema penal. Non creo que fose nin por facerme dano, senón porque lles dá igual o que che pase. Supoño que nin miraron nada, limitaríanse a enviarme copias das anteriores. Temos dereito a dúas revisións por ano, pódeste equivocar unha vez, pero tantas son moitas equivocacións".
Agora, xa libre, sabe que lle queda pouca vida, pero espera que sexa a suficiente como para poder demandar a Institucións Penais, "porque o mesmo que me fixeron a min poden estar a facerllo a outros dentro. É un barullo, hai unha desinformación total, deixamento, dálles igual o que lle pase ao interno".
