"O máis importante é empezar as compresiones canto antes", asegura o xefe de Cardioloxía do Hula, Carlos González Juanatey, con respecto ás paradas cardiorrespiratorias. As distintas sociedades de cardiología consideran ese accidente cardiovascular un verdadeiro problema de saúde pública. En España, por exemplo, prodúcese unha cada quince minutos. En Lugo rexístranse unhas 200 anuais, das que só uns 70 pacientes chegan vivos con pulso ao hospital. Para mellorar esa triste estatística, o doutor González Juanatey insiste en que a clave é actuar rápido.
A diferenza entre unha intervención inmediata e outra que se posterga ata a chegada dos servizos sanitarios é enorme. O 92% das paradas ocorren en presenza de testemuñas; é dicir, na inmensa maioría hai alguén que podería empezar a reanimación cardiopulmonar enseguida; con todo, só en cada tres de cada cinco casos faise. Comezar as compresiones entre os tres e cinco primeiros minutos desde que se produce o paro aumenta nun 50% a supervivencia do paciente.
Ao contrario, por cada minuto que non se interveña a posibilidade de supervivencia se reduce nun 10%. Se se deixa ao paciente dez minutos sen facer a reanimación, entra en morte cerebral. Incluso aínda que se consiga que o seu corazón se volva a pór en marcha, o dano neurológico é irreversible.
O doutor Juanatey anima a todos a formarse en reanimación cardiopulmonar. É máis, do mesmo xeito que moitas sociedades da súa especialidade, defende maior contundencia á hora de promover esa formación. "O ideal sería que formase parte do currículo educativo dos institutos, por exemplo. Nalgúns países de Europa obrigan á poboación que quere renovar o carné de conducir a facer un deses cursos".
Insta a intervir incluso cando non se recibiu formación formal algunha. "Sempre é mellor facer algo que non facer nada. Se non se fixo ningún curso hai que centrarse só en facer cen compresiones por minuto, non fai falta ventilar. Tivemos un caso no que un neno, asistido por teléfono polo 061, logrou facer a reanimación á súa nai", explica.
IMPACTO. A peor decisión é a da inacción, que ocorre a miúdo porque a testemuña dunha parada cardiorrespiratoria vese atafegado e impactado polo suceso e prefire esperar a chegada dos servizos sanitarios, que é xusto o que non debería facer. O cardiólogo recorda que a formación contribúe a dar seguridade.
O ideal, se se presencia unha parada e hai algunha persoa máis, é que se comprobe se a persoa está a respirar e, se non o está, iníciense as compresiones mentres outra chama ao 112. Se se recibiu formación específica pódense facer 30 compresiones e, entón, dúas ventilacións, insuflando aire pola boca do paciente.
Se non é así, será suficiente con facer as compresiones a un ritmo de cen por minuto ata que cheguen os servizos sanitarios. Se é posible acceder a un desfibrilador, débese coller o aparello e utilizar co paciente en parada seguindo as indicacións do propio dispositivo. Estes están pensados para un uso non profesional polo que resultan sinxelos de utilizar.
O doutor Juanatey admite que cada vez hai máis información e concienciación sobre a reanimación cardiopulmonar, a pesar do que os casos nos que ninguén a inicia ata que non chega o 112 seguen sendo comúns. "Pódese salvar unha vida", insiste o xefe de Cardiología do Hula, para quen aprender a facer reanimación e aplicala chegado o caso supón "un compromiso social".
