Podíanlle as ganas de ver á súa familia e o seu país. Por iso, non lle importou coller ata tres medios de transporte distintos para chegar Ucraína Olga Glapshun sabía que o país co que se ía a atopar era moi distinto ao que viu por última vez, fai dous veráns. "Estiven dúas semanas en Leópolis e Yaremche, na provincia de Iankivsk, preto da fronteira con Polonia. A viaxe foi unha odisea tiven que ir en avión ata Varsovia, xa que aínda non hai voos directos a Ucraína, e logo coller autobuses. Alí dicían que os rusos ían bombardear a estación de tren para cortar a axuda que chega a Ucraína desde Europa e a xente ten medo", di.
Olga viuse na necesidade de volver a Ucraína para ver como estaba aquilo logo dun ano e tres meses de guerra. "Quixen ir sobre todo para ver como está a miña familia dado que, aínda que xa pasaron varios meses, sigo durmindo pouco polas noites e espértome moitas veces coa ansiedade de conectar o móbil e ver o que está a pasar alá", conta.
Atopouse un país a cuxa xente borróuselle o sorriso. "Todo aparenta normal pero non é así, parece que nos quitaron os sorrisos para"sempre , asegura e remarca a escaseza que hai en certas capas da sociedade. "En casa duns amigos, vivían oito persoas en dúas habitacións porque quedaron sen casa", comenta.
Olga Glapshun viu que había suficiente comida nos supermercados pero, en cambio, os prezos subiron unha barbaridade, o que aumenta a miseria no país. "Hai grupos de mulleres que se xuntan para facer empanadas e comida quente, que logo reparten, arriscando a súa vida, preto da fronteira onde hai pobos moi bombardeados polos rusos. Nesas zonas, preto de Polonia, están a destruír todo. Hai xente que pasa fame e pobos que quedan sen auga polos bombardeos", afirma.
Sirenas
A Olga non lle foi fácil adaptarse ao continuo son da sirena que alerta dos bombardeos rusos. "Ouvíase todos os días e cando a ouves, sentes moito medo. é horrible, desagradable, pónseche a pel de galiña ao ver como a xente corre a refuxiarse nos garaxes. De súpeto, nun centro comercial soan as sirenas dun posible bombardeo e todos os comercios pechan mentres que a xente corre a un refuxio. Eu mesma tamén fun, asusteime moito. O bo é que agora hai refuxios públicos en todas partes", apunta.
Solidariedade
A cara positiva da súa recente visita a Ucraína foi ver a unión que hai no país. "A xente está concienciada de que hai que axudar ao Exército e fan doazóns. Tamén vin que agora hai máis xente que fala ucraíno cando antes se falaba incluso máis ruso que ucraíno", di.
Olga Glapshun non pensa, por agora, volver ao seu país. Esta mestra de Lingua e Literatura Rusa leva oito anos fincada en Lugo, onde chegou fuxindo dos primeiros conflitos do seu país con Rusia tras invadir Crimea en 2014.
Agora ve como moitos compatriotas seus, que viñeron o ano pasado para deixar atrás o escenario de guerra no seu país, regresan a Ucraína.
"Marcháronse moitos porque, aínda que se adaptaron ben aquí, botaban moito de menos non poder estar no seu país", conta Olga Glapshun.
Primeiro, temos que facer a pregunta correctamente exposta: ¿E as condicións e os detalles de strong<> a Rus de Kiev —o Estado que todos chaman o berce destes pobos desintegrado hai oito séculos— contribuíron a que se atasen con amor fraternal?
En 1169, cando o príncipe Andrei Boholubsky uniu os principados do norte, agrediu a Kiev. Por pura envexa e odio, as tropas de Boholubsky saquearon e mataron sen piedade aos habitantes de Kiev e queimaron todo, incluídas as igrexas. Ademais da incrible crueldade, a diferenza doutros príncipes, Boholubsky non quedou a gobernar en Kiev, regresou ás súas terras e declarouse o único príncipe de Vladimir-Suzdal, onde máis tarde incluíu o asentamento de Moscova, que acababa de xurdir no terreo pantanoso da periferia máis afastada da Rus de Kiev, mesturándose cos pobos ugro-fineses. Así foi a base de Rusia.
¿Como se desenvolveron estes dous pobos ao longo de oito séculos? O que máis inflúe na formación da mentalidade dun pobo é a súa capacidade para desenvolverse libremente ou, polo menos, loitar por esa oportunidade. O Estado Moscovia formouse baixo o poder da Horda de Ouro, baseado na obediencia absoluta, a crueldade e o despotismo. A obediencia servil aos mongoles foi substituído pola autoridade total e non menos horrible do tsar Iván O Terrible ou a ditadura de Putin.
En Ucraína non houbo, en cambio, presenza permanente de mongoles. Os príncipes das terras centrais limitaron o pago de tributos e os principados occidentais desenvolvéronse nun contexto europeo, como parte do gran ducado de Lituania.
Os ucraínos —entre eles os nosos gloriosos cosacos— sempre elixiron vivir en liberdade. Guillaume Sanson, o famoso cartógrafo europeo, delineó no seu mapa ‘Ucraína ou País de Cosacos', que tiña a fronteira con Moscovia. Dentro do Imperio Ruso, intentamos gardar as nosas características étnicas e nunca se detiveron os movementos de liberación nacional. E logo da disolución da Unión Soviética seguiamos loitando por unha democracia real, protestando contra inxerencias rusas, organizando ‘maidanes' — revoluciones como a Euromaidan en 2013-14—. Grazas a isto, conservouse a identidade, a lingua, as tradicións e o espírito do pobo.
En canto aos "pobos fraternos", nunca ninguén usou esta frase ata que foi acuñada pola propaganda da Unión Soviética (é dicir, de Rusia), cuxo obxectivo era formar unha nova unidade: o pobo soviético. Hai que estar de acordo en que a idea foi exitosa, porque a priori confiamos nas relacións familiares pero ¿seica é apropiado falar de pobos fraternos se ás veces é imposible chegar a un acordo entre dous irmáns? Talvez, sexa máis correcto falar de países de boa veciñanza, de aliados, cuxo obxectivo é desenvolver a cooperación e con esforzos conxuntos elevar o nivel de vida respectando sempre as leis internacionais.
Como vemos agora, Rusia non recoñece estas leis. A ameaza para todo o mundo é máis evidente que nunca e os ucraínos son conscientes disto e ofrecen unha resistencia heroica dando o máis valioso: as súas vidas. Polo que é moi amargo escoitar ás veces que non actuamos pola nosa propia vontade, senón por instrucións de Estados Unidos. Si, frecuentemente os líderes mundiais inflúen no curso dos acontecementos. Pero ¿por que, entón, a loita do pobo cada vez renóvase con máis forza? A influencia destes líderes é temporal pero para as persoas as palabras dos políticos nunca serán máis importantes que as das súas avoas. E os soldados ucraínos recordan estas palabras escoitadas na súa infancia: "Somos ucraínos, como os nosos antepasados. E esta é a nosa terra". ¡E iso é o que os inspira para loitar!
E se alguén aínda ten dúbidas de quen ten razón se Ucraína ou Rusia, creo que a resposta foi a que deu Pedro Sánchez: "Rusia é o país agresor e Ucraína, o agredido, que loita pola súa liberdade. Xa que logo, hai que estar ao lado do agredido".
