O 8 DE XUñO DE 1996 Francisco García Rancaño e a asociación Down Lugo uniron os seus camiños. "Cheguei aquí con tan só once anos, no 1996, porque a miña nai coñeceu á presidenta da asociación, cando as actividades aínda se desenvolvían no centro social de Fingoi", recorda Francisco, ao que non se lle escapa ningunha data.
Así, desde fai 24 anos, a vida de Francisco está ligada á asociación e reivindica que "a síndrome de Down é unha discapacidade intelectual e non unha enfermidade". "Eu non tomo xarope para a síndrome de down senón para a garganta", engade.
FORMACIÓN.Francisco estudou primaria e secundaria e a partir de aí seguiu formándose. Coa axuda da asociación realizou varios cursos para orientar o seu perfil laboral cara ao labor de auxiliar administrativo. "Fixen un curso de Informática e outro de Internet básico e avanzado e estiven a realizar prácticas non remuneradas no BBVA e no campus universitario", explica. Down Lugo ten convenios con ambas as institucións para usuarios que se desenvolven como ordenanzas.
Así mesmo, fixo un curso de loxística e xestión de almacén con prácticas na empresa Vrio Pack; outro de servizos auxiliares e xerais e un de gravación de datos en Cogami.
Francisco empezou a súa actividade laboral en 2009 cando, tras dous meses de prácticas, empezou a traballar como reponedor de mercancía en Gadis. "Posteriomente traballei no Decathlon e de auxiliar administrativo en Subministracións A Rolda", afirma.
Hai dous meses, deixou o seu traballo de atención ao público na Casa da Xuventude, onde empezou no 2018, xa que, segundo recoñece "había tarefas moi difíciles e tiven que deixalo". A pandemia fixo que non puidese contar co habitual apoio do preparador ou a preparadora laboral, que se encarga do adestramento no posto de traballo, tanto de tarefas como de habilidades. Así, ante estas circunstancias e ao estar tenso tomou a decisión.
Paralelamente á súa actividade laboral, Francisco empezou, no 2011, a preparar as oposicións do perfil de auxiliar e ordenanzas, tanto para o Estado como para a Xunta de Galicia. "Traballaba e á vez preparaba a oposición cun temario, que abarca desde o control de visitas á administración ata as anomalías e incidencias do centro", explica. As convocatorias son específicas para persoas con discapacidade intelectual e Francisco conseguiu aprobar, pero sen praza, así que prevé presentarse de novo.
"Formeime realizando varios cursos e non me arrepinto, xa que as cousas non veñen do aire, hai que saír a buscalas", recoñece.
AUTONOMÍA. Nun futuro, Francisco desexa vivir só. "Quero facer as cousas por min mesmo, porque sei que son capaz", di. Actualmente ten a posibilidade de vivir nun piso da asociación onde se traballa hábitos de independencia e vida autónoma. Os usuarios túrnanse en grupos de tres ou catro persoas, ben de luns a venres ou o fin de semana.
No caso de Francisco, ten autonomía e apenas necesita da presenza do monitor, que está máis ou menos activo segundo a necesidade dos usuarios. "Fago a limpeza, coloco a roupa no armario, aínda que aínda me custa un pouco, e tamén cociñamos os menús, que aprendemos nos talleres da asociación", explica.
A vida no piso é unha das actividades que máis goza xunto cos programas de lecer e tempo libre. Consisten en saídas organizadas polos propios usuarios para realizar o fin de semana. Francisco recoñece que a saída que máis lle gusta é a de cea "e pub" e laméntase de que a situación actual do Covid-19 impídao.
O teatro é outra das súas afeccións. "As clases da asociación facíansenos pequenas e decidimos meternos nun grupo teatral". Así, é amante das obras clásicas, pero tamén lle gusta a música moderna. "Os artistas que sigo van desde Juan Pardo e Manolo Escobar ata a banda musical xuvenil Cnco", recoñece Francisco que se define como unha persoa "moi sociable e xenerosa" que goza de estar coa familia e os amigos.
A consecuencia da pandemia, Francisco e o resto de socios non puideron realizar o habitual viaxe do mes de xullo para gozar da praia e das verbenas galegas. Con todo, Down Lugo seguiu co seu labor durante o confinamento. "As actividades eran a través de Skype e parecéronme moi divertidas, ademais de aprender a usar máis o móbil", recorda.
Francisco lanza unha mensaxe fronte aos estereotipos. "O síndrome de Down é unha discapacidade intelectual, xa que temos un cromosoma de máis, case nada, só uns trazos diferentes", afirma. Así mesmo, explica que a raíz do cromosoma 21, ese mesmo día de marzo, conmemórase o Día Mundial da Síndrome de down, e maniféstase baixo a súa lema de vida: "A discapacidade non ten barreiras, segue adiante". Esa é a actitude coa que se enfronta o seu día a día.
