"Menos mal que non son alérxico, porque me causou unha reacción grande, pero nada"máis , contaba estes días Indalecio, vítima dunha picadura, que alertaba da presenza dun niño enorme da velutinas na zona de A Piringalla, nunha árbore que hai na baixada cara á N-6.
Él é un dos moitos lucenses que nos últimos días chaman aos servizos de urxencias para pedir a eliminación de niños da avispa asiática, que con frecuencia son enormes, de modo que ás veces impresionan máis que nada polo tamaño que teñen.
Non hai nada novo nesa inquietude veciñal, o raro en Lugo é a intensa actividade que manteñen a estas alturas do ano as velutinas, que neste momento do outono normalmente xa estaban a morrer ou desaparecidas.
Marcos Varela, da Asociación Galega de Apicultura, non dubida de que os insectos seguen vivos porque non acaba de chegar o frío. As velutinas, di, están sempre relacionadas coa temperatura ambiental. Necesitan a calor para empezar o seu ciclo vital e a vida termina co frío, sostén.
José María Vázquez, que desde hai oito anos está á fronte dunha empresa dedicada á erradicación das velutinas, difire e recalca que sempre atopou niños con vida ata xaneiro, e incluso algunhas veces ata febreiro. Cre que este ano é posible que algún niño chegue activo incluso ata marzo.
En Lugo, onde este ano o frío é esquivo, a realidade é que ven moitas máis avispas vivas do que era habitual nestas datas en anos pasados. A situación está a xerar inquietude entre moitos lucenses, con frecuencia quejosos pola tardanza na retirada dos niños. Nos últimos días, só na cidade, repetíronse avisos de veciños preocupados na Piringalla, Magoi, Avenida dás Américas ou a zona da estación de autobuses.
Pero para Marcos Varela, que coñece moi ben ao insecto, o rechamante non é só a presenza das avispas a estas alturas do ano, senón que destaca tamén como moi relevante que os insectos manteñen hábitos impropios da tempada.
Recorda, así, que as velutinas son omnívoras, pero que o normal é que busquen carne e proteína (insectos sobre todo) na época na que están a criar, e que se centren na procura doutros alimentos, con máis azucre, cando o que procuran é a propia supervivencia.
O normal, xa que logo, sería que nestes momentos estivesen a buscar alimentos con azucres. Con todo, o que buscan é proteína, que é o que consomen cando o que fan é alimentar ás cativas, detalla o apicultor, o que revela que hai niños crecendo ás portas do inverno, di.
Atallar o problema
José María Vázquez, da empresa Serpa, cre que a cidade de Lugo vai ter moitos problemas no futuro próximo se non se aborda xa un trampeo profesional e serio. "Hai cada vez máis raíñas e pronto veremos a proliferación de niños, por exemplo, nas cornixas dos edificios", advirte.
"Máis vale previr que lamentar", di este profesional, que tras oito anos traballando no control das velutinas en distintos puntos do país reivindica que o control preventivo é a única solución.
Sostén que o concello non deberían permanecer parados ante as velutinas, porque "elas de política non entenden, pero van seguir reproducíndose se non se actúa". Crer que o fenómeno máis serio vaise a manter nas zonas máis próximas ao río é non coñecer á avispa, di.
Conta, a modo de exemplo, a experiencia na zona de O Valadouro, onde os trampeos permitiron reducir "entre un 80 e un 90 por cento" o número de niños. "Pasamos de ter 800 ao ano a rexistrar pouco máis de cen, proba de que funciona".
Sostén que hai que perseguir ao insecto en todas as épocas do ano, pero sinala como crave empezar a trampear a partir de marzo e manter ese labor ata agosto.
Ha retirado máis de cinco mil niños en oito anos de traballo e di que o traballo debe ser continuo. Subliña, así, que sempre atopou niños activos ata ben entrado o inverno, incluso en zonas frías e de bastante altitude, como o municipio de Muras.
Niños primarios vistos este mes
"Este ano atopamos niños primarios en outubro e ata descubrimos un o 7 de novembro", di José María Vázquez, que cre que a causa de que a estas alturas haxa raíñas creando novos niños obedece a que "o nordés non as amolou".
Esa actividade das raíñas é un desafío, apunta, xa que cada unha pode facer tres ou catro niños e multiplicar o problema de forma exponencial en pouco tempo.
Así, aínda que defende que hai tópicos erróneos e que todos os anos hai niños que chegan activos a xaneiro ou febreiro, tamén manifesta que se estira o ciclo porque o clima non as prexudica".
Marcos Varela conta que leva anos vendo como os niños aguantan ben ata o inverno nas zonas atlánticas, de temperaturas máis suaves. Vázquez di que no interior tamén ocorre.
