A provincia de Lugo revelouse pronto como a de menor letalidad por coronavirus de España, só máis baixa nas cidades autónomas de Ceuta e Melilla. Fai máis dun mes que non se produciu falecemento algún por este motivo, polo menos segundo as cifras oficiais. En realidade, a monxa Trindade Prado, de 102 anos, morreu a consecuencia do coronavirus, pero como o seu PCR xa era negativa o seu caso non se inclúe na contabilidade oficial.
Ao mesmo tempo, o último lucense falecido por Covid-19 non ocorreu cando se comunicou. Deuse a coñecer na primeira semana de maio pero se produciu realmente ao principio da pandemia. é un paciente que morreu no seu domicilio —presumiblemente un enfermo paliativo— e que non se incluíu no rexistro ata agora.
En total, son 27 persoas as que faleceron en Lugo por Covid-19 segundo os datos do Sergas. "Quedan moitos datos por revisar e analizar aínda, pero, polo que vemos, aquí ocorreu o mesmo que noutros sitios. Non ten unha absoluta similitude coa gripe pero é unha comparación útil. As persoas ás que van dirixidas as campañas de vacinación da gripe son os maiores de 65 anos e pacientes crónicos porque son os máis vulnerables. Unha persoa nova e en principio sa pode morrer da gripe, pero son casos excepcionais. O mesmo pasa co Covid-19", explica Ramón Rabuñal, internista especialista en Enfermidades Infecciosas do Hula sobre como eran eses pacientes. O perfil non difire das series doutros países, trátase maioritariamente de homes anciáns e pluripatológicos.
"Non está moi claro por que as mulleres teñen formas menos graves da enfermidade, pero así é"
A diferenza por sexos é unha evidencia, tamén en Lugo. Homes e mulleres teñen a mesma probabilidade de infectarse pero os primeiros teñen formas máis graves da enfermidade. Xa que logo, ingresan máis e tamén falecen máis. "Non se sabe moi ben por que ocorre pero ocorre", admite o doutor Rabuñal, que recorda que non sería a única enfermidade na que o sexo fose un factor protector.
En Lugo, de 27 falecidos, só 7 eran mulleres, un 35% do total. En canto á idade a media do conxunto de pacientes é de 81,5 anos, sendo a máis nova unha muller de 64 anos e o maior, un home de 92. Observando por idade e por sexo percíbese que as mulleres falecidas eran lixeiramente máis novas que os homes, cunha media de idade de 80,5 anos e os homes de 82,5.
Os maiores son a poboación máis vulnerable fronte ao Covid-19 e outras enfermidades infecciosas non só pola idade especificamente senón porque, a maior idade máis probabilidade de ter algunha enfermidade. Aínda que se sabe que o novo coronavirus afectou gravemente a persoas novas e sas, algunhas das cales chegaron a falecer, e aínda que se descoñece que é exactamente o que predispone a uns a ter formas leves da enfermidade e a outros, formas graves, o certo é que en Lugo non morreu ninguén menor de 60 anos e a inmensa maioría pasaban dos 80. Todos, ademais, con enfermidades crónicas.
"Son as mesmas patoloxías que atopamos noutras series de enfermos, de China ou Italia. Quizais aquí con maior presenza de diabetes e hipertensión e menos de enfermidades pulmonares", explica o doutor Rabuñal. En varios casos, ademais, as persoas falecidas por coronavirus en Lugo tiñan enfermidade renal.
FRAXILIDADE. En xeral, son as persoas fráxiles e vulnerables as que teñen máis posibilidade de que se lles complique unha enfermidade infecciosa. Neste caso foi Covid-19 pero podía ser outra.
Ao mesmo tempo, son pacientes que non son candidatos a certos tratamentos, que terían para eles máis prexuízos que beneficios.
Sería o caso, por exemplo, da muller que faleceu na residencia da terceira idade do Foz. No seu momento, a geriatra Rocío Malfeito explicou que a todos os pacientes en centros sociosanitarios da provincia fixéraselles unha valoración de fraxilidade. Aos fráxiles, como esa muller, administrábaselles tratamento para o Covid-19 no propio centro, sen traslados ao hospital xa que non estarían en condicións de recibir tratamentos máis agresivos.
Ocorre así, por exemplo, coa intubación. Moitos pacientes graves de Covid-19 precisan de ingreso en Uci e ventilación mecánica, pero esta é unha manobra delicada que non se pode aplicar a todo o mundo. O doutor Rabuñal explica que seleccionar ao paciente que pode recibila non depende tanto da idade como do estado xeral de saúde de cada persoa.
Recorda que, mentres permanece intubado, o paciente debe estar sedado. é a máquina quen respira por el e a súa inacción é absoluta. "Se unha persoa non ten unha reserva muscular o suficientemente ampla non vai poder respirar por se mesmo despois de que lle retiren o tubo", explica.
Trátase dunha técnica complexa, que permite a oxigenación de pacientes que non poden respirar por si mesmos pero que ten posibles efectos negativos, como as infeccións.
A resposta inmune dos maiores, pouco eficaz ante virus novos, pode ser outra das razóns polas que os maiores se viron máis afectados polo Covid- 19, con formas da enfermidade máis grave.
