A Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica tramitou, ao longo destes últimos sete anos, distintas reclamacións de familiares das vítimas da guerra, que piden o traslado dos restos sepultados no Val dos Caídos. En cambio, ningunha procedente de Lugo.
"Trátase, sobre todo, de cadáveres roubados que levou o réxime de Franco ao Val dos Caídos sen permiso dos familiares. O Goberno levou técnicos a estes columbarios para ver se sería posible o traslado. Con todo, estes dixeron que non se podían extraer porque ocupan os nichos inferiores e os restos estaban alagados e incluso mesturados con madeira", afirmaba Marco González, vicepresidente da asociación, ao comezo do proceso aberto con estas primeiras reclamacións, hai sete anos.
As previsións sobre a capacidade dos columbarios do Val dos Caídos que fixo o Goberno de Franco foron erróneas. A Asociación da Memoria Histórica refire que, na época, foron abertas fosas de vermellos' ‘para encher os columbarios que quedaban baleiros e que, nun principio, irían destinados aos caídos do bando nacional.
"Non enchían e ían ás fosas dos republicanos e levábanllos de alí en caixas estandarizadas", manifestou Marco González, da Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica.
CONSTRUCCIÓN. O 1 de abril de 1940, primeiro aniversario do fin da guerra, Franco dispuxo construír un monumento para perpetuar a memoria dos caídos. Con todo, ata 1957 non se creou a Fundación da Santa Cruz del Valle dos Caídos.
A inauguración do monumento produciuse o 1 de abril de 1959 con restos de 8.746 vítimas xa depositados nas criptas da basílica, entre eles os que saíron de Lugo.
Nos libros de rexistro anotáronse ingresos desde o 17 de marzo de 1959 ata o 3 de xullo de 1983. O Val da Caídos conta actualmente con 33.833 restos, dos que 21.423 están identificados e os restantes son descoñecidos.
Os restos proceden de preto de 500 fosas distribuídas por todo o país, fóra de tres provincias: A Coruña, Ourense e Tenerife.
