Negan a pensión de viuvez a unha lucense que viviu 37 anos e tivo dous fillos coa súa parella

Non hai dúbidas, porque é unha verdade recoñecida xudicialmente na sentenza: comezou a vivir coa súa parella en 1976; un ano despois tiveron ao seu primeiro fillo, ao que seguiu despois outro; desde ese ano, e sen interrupcións, compartiron libro de familia, domicilio, contas correntes, hipoteca e ata xestionaban conxuntamente unha comunidade de bens; máis aínda, ata presentaban a declaración da Renda conxunta, como cónxuxes, sen que a administración lles puxera nunca un problema.

Todo cambiou hai catro anos, coa morte repentina do home. Ela, aos seus 58 anos, quedaba viúva, polo que reclamou a súa pensión. Con todo, primeiro a Seguridade Social, despois o xulgado do Social 3 de Lugo e agora a sala do Social do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) denegáronlle esa pensión, ao considerar que non está probada suficientemente a súa convivencia. O único motivo, argumentan, é que nunca se inscribiron nun rexistro oficial de parellas de feito.

"Cando nos unimos", explica esta lucense, "el acabábase de separar, pero entón non había de nada, nin sequera se aprobara a lei do divorcio. Despois apareceu este tema das parellas de feito, pero nin lle prestas atención, non o propós, non estás a iso". Esta muller recoñece que pasado tanto tempo, a formalización da relación "nin sequera era unha preocupación para nós, eramos un matrimonio a ollos de todo o mundo. Escoitas o tema das parellas de feito, pero moi de lonxe, nin nolo propuxemos. E cando tes a nosa idade non pensas que es maior ou que poden pasar estas cousas. A súa morte foi moi repentina, e de todos estes requisitos acábome de decatar agora ao pedir a pensión".

A explicación, detalla o seu avogado, o lucense Cándido Álvarez Flores, está nunha norma aprobada en 2007, "co claro obxectivo de dificultar o acceso a estas pensións, que hai moito tempo que están no punto de mira do Goberno". Esa norma establece que para recibir unha pensión de viuvez sen haber matrimonio legal hai que demostrar cinco anos de convivencia previa e é obrigatoria a inscrición nun rexistro oficial de parellas de feito ou, na súa falta, a elaboración dunha acta notarial.

Unha normativa que, de feito, crea unha discriminación evidente. Mentres que tras o matrimonio non hai ningún prazo para acceder á pensión, unha parella de feito tería que completar eses cinco anos de convivencia, polo que se un membro da parella morre antes, non tería dereito a recibila.

Así, a sentenza do TSXG no caso desta lucense recolle que se probou a convivencia durante longo período de tempo, pero non a constitución da parella de feito, dado que non se inscribiron en ningún rexistro nin fixeron constar devandita constitución en documento público, sen que a estes efectos poida entenderse equivalente a devandita constitución nin facturas de consumos, nin conta bancaria, nin declaración de IRPF, nin o libro de familia...", todos eles, por outra banda, documentos expedidos e controlados pola administración.

De todos os xeitos, esta muller non pensa cexar na súa loita e xa presentou recurso ante o Tribunal Supremo. Se é necesario, di, chegará ata o Tribunal Constitucional.