Addil Antonio Tovar Idalza ensina o seu primeiro cartón vermello que lle foi concedido hai uns días en Lugo -onde reside desde o pasado mes de xaneiro- e que demostra que está en curso o seu trámite de solicitude de asilo político e protección internacional. Este traumatólogo, que traballaba no Hospital Militar Vicente Salias Sanoja -onde é tratado o presidente do Goberno, Nicolás Maduro, e a súa cúpula e onde operou ao actual presidente da Asemblea Nacional Constituínte, Diosdado Cabello- acabou fuxindo a España -coa súa muller, Johanna Mercedes Teriffe Barandela, médica e cirurxiá plástica da Academia Militar do Exército Bolivariano- porque, di, non podía soportar o acoso ao que era sometido para falsear os informes médicos de presos políticos. Alí estivo desde decembro de 2017 a xuño de 2018.
"Chegamos a España o pasado 31 de outubro e estivemos en Madrid ata xaneiro, cando nos viñemos a Lugo porque Johanna é filla de galegos emigrados a Venezuela e ten familia aquí. Ela solicitou o arraigamento e eu, a protección internacional. Estamos nunha situación na que ningún dos dous podemos traballar -mentres non se resolven os nosos papeis e non homologan os nosos títulos de médicos, proceso que está a tardar case ano e medio- e resúltanos moi frustrante ata o punto de que estamos a loitar coa depresión pero, aínda así, aquí sentímonos libres e tranquilos. Alá, o acoso que tiñamos do Goberno era insostible e fomos testemuñas de moitas cousas que non podiamos contar porque se o faciamos, levaríannos presos. Viñémonos para acá alegando que iamos de vacacións porque Johanna ten aquí familia. Agora, se volvemos, temos claro que ou nos matan rápido ou lento, pero as nosas vidas correrían serio perigo", din.
Chegou un momento en que a presión psicolóxica que tiña Addil encima, cada vez que o chamaban para facer un informe médico dos presos, era insoportable. Durante o pasado ano, comezaron as visitas dos membros encapuchados do Sebin, o Servizo Bolivariano de Intelixencia Nacional, que -segundo conta- aproveitaban os seus gardas de madrugada para ir buscalo ao hospital, sacalo cunha bolsa na cabeza e conducilo ao soto do Helicoide -a sede do Sebin-, a un lugar coñecido como A Tumba, a metros baixo terra onde están os presos.
"Alí hai desde políticos, militares de alto rango ou persoas da rúa que agarraban nas manifestacións. Tamén médicos que non estaban de acordo co traballo que os obrigaban a facer. Estas persoas téñenas retidas na Tumba, o soto do Helicoide, uns cinco ou seis pisos baixo terra, incluso por baixo do metro. Ía escoltado por un sebin por cada lado. Era como un túnel moi estreito, víanse a ambos os dous lados as celas individuais nas que só cabía unha persoa, cos presos espidos en posición fetal. O espazo era tan reducido que non podían nin levantarse. Non había luz natural nin ventilación, unha persoa de altura normal non cabe de pé", asegura.
O que afirma que vía alí Addil non aparecía nos informes médicos que despois se enviaban ás familias, pero si que o denunciou -no seu trámite para solicitar a protección internacional- ante o Ministerio do Interior español. "Levábanme a unha sala na que realizaba un recoñecemento médico aos presos. Facíannos chegar un a un e obrigábanme a realizar un informe médico no que, a pesar das condicións do preso, tiña que certificar que esa persoa estaba en perfectas condicións. Cheguei a ver como a maioría deles estaban en estado de desnutrición e somnolentos, como baixo os efectos dalgún narcótico, non estaban orientados en tempo, espazo e persoa. Moitos golpeados e con fracturas, con hematomas xeneralizados en abdome, pernas e brazos. Eu encargábame da parte musculoesquelética. Se vía a unha persoa cunha fractura clara, colocáballe unha férula ou inmobilizábao ou colocaba xeso pero tiña que dicir que só existía un traumatismo", conta.
Tamén viu, segundo di, os instrumentos cos que se practicaban torturas. "Desde o corredor observaba como no teito de cada cela había unha billa para tirarlles auga aos presos. As lámpadas eran dunha luz branca cegadora e estaban sempre prendidas para que non puidesen durmir, tamén para torturalos. Algún militar contoume que, cando os presos non querían falar, utilizaban o método de tirarlles auga e conectarlles cables aos testículos. Dicíanme, ríndose, que algún chegaba a ouriñarse ou facerse as necesidades. Unha vez que terminaban os recoñecementos, colocábanme outra vez a bolsa na cabeza e levábanme ao hospital ou á miña casa", afirma.
Exercer como médico en Venezuela non está a ser fácil. Algúns doutores están no cárcere, segundo Johanna, "só por atender aos opositores a Maduro, feridos en manifestacións". A outro compañeiro asegura que lle cortaron os tendóns das mans porque "a súa parella, un soldado, desertou do Exército e aínda non apareceu".
FUXIDA. Johanna e Addil venderon todo e viñeron. Alegaron que ían de vacacións. No aeroporto, conta que lles quitaron os computadores portátiles, os móbiles, a roupa e documentación. Pero agora esperan refacer a súa vida en Lugo cun traballo e a súa familia. "Pasámonos media vida laborando na saúde e tivemos que vender o instrumental médico, coches e pisos (até os tenedores) e empezar de cero. Vir é caro. O soldo dun médico agora en Venezuela é de 5 euros ao mes e sacar o pasaporte custa 5.000 euros. Hai compañeiros que se van andando ou en bicicleta a Ecuador, Perú ou Chile porque non teñen para o pasaporte nin o voo a España", di Johanna.
