O risco de morrer por covid ou de ter que recibir ventilación mecánica increméntase nos hospitais con maior presión. O mesmo paciente, en idéntica situación de gravidade, ten máis probabilidade de falecer ou ter que ser intubado se é hospitalizado nun momento de sobrecarga que se o é noutro con menor carga.
Esa é unha das conclusións do traballo presentado este mércores polo xefe de Pneumoloxía do Hula, Luís Pérez de Llano, e que, ao seu xuízo, xustificaría a derivación inmediata dun paciente que deba ser ingresado a outro centro se o seu de referencia xa ten unha carga considerable. É dicir, non é só que avogue por trasladar o enfermo cando o hospital non ten sitio en críticos senón se, aínda tendo espazo, a capacidade é xa limitada e o persoal está xa tensionado por toda a actividade.
O traballo, obxecto dunha sesión clínica no Hula, é un estudo multivariante que revisa as pneumonías por covid vistas nos oito principais hospitais galegos durante a primeira onda, un total de 1.292 casos, e analiza os factores de risco asociados cos peores prognósticos: a necesidade de recibir ventilación mecánica ou falecer.
O estudo revisa preto de 1.300 pneumonías por covid vistas nos hospitais galegos
Ademais de concluír que a presión asistencial é un deses factores, o estudo tamén recolle diferenzas evidentes entre uns e outros hospitais analizados. O risco dun deses dous desenlaces —a intubación ou morrer— pode chegar a ser tres veces maior en función de se se ingresa nun ou outro hospital. Eses datos non se fixeron públicos pero o doutor Pérez de Llano explicou que se fan chegar a cada xerente das áreas sanitarias.
Outra das conclusións é, segundo o xefe de Pneumoloxía do Hula, "paradoxal", xa que observa resultados completamente opostos ao que a evidencia mostra a estas alturas sobre os tratamentos das pneumonías por covid. Nesta análise das da primeira onda en Galicia os corticoides parecen aumentar a mortalidade dos pacientes que os reciben e a cloroquina, xa rexeitada, parece presentar un efecto protector.
O doutor Pérez de Llano cre que, en realidade, trátase dun problema de deseño porque, aínda que nun estudo multivariante obsérvanse precisamente varias variables simultaneamente, aínda que se contempla o peso de cada unha en relación coas outras, poida que algunha non se tivo en conta neste caso. "Por exemplo, ao principio os pacientes que recibían corticoides eran os máis graves, ás veces os que estaban xa nunha situación desesperada", explica. É dicir, precisamente eran tratados con eses fármacos pacientes que xa tiñan máis probabilidade de falecer.
Ademais, ese tratamento aplicouse desigualmente en hospitais galegos e, de feito, de 1.292 pacientes só os recibiron 479.
O estudo non observou diferenzas por sexos
O neumólogo explica que cando se estudan que factores inflúen na resposta aos corticoides obsérvase que é mellor nos pacientes máis novos e tamén cando se administran doses pequenas pero tamén resulta clave o momento do inicio do tratamento. "Vimos que moi cedo é contraproducente. A enfermidade ten unha fase de replicación do virus e outra inflamatoria e é nesta segunda cando hai que administralos, aos 7 ou 10 días", apuntou.
Outros factores de prognóstico de riscos son a idade, baixa saturación de osíxeno no momento do ingreso, alto nivel de PCR (un valor analítico que mostra a inflamación) e ter comorbilidades, como enfermidade cardíaca, diabetes ou hipertensión.
O estudo dos casos de pneumonías por covid ocorridas en Galicia na primeira onda non atopou diferenzas por sexos, aínda que noutros se conclúe que as mulleres teñen menos risco de falecer por esa enfermidade.
É maior a recollida pola Sociedade Española de Enfermidades Infecciosas e Microbioloxía Clínica, que analizou os casos dos primeiros 4.035 pacientes con covid ingresados en España, que foi do 28%. Neste caso, a idade media era de 65 anos.
Unha semana de síntomas
Desde que un paciente comezaba con síntomas de covid-19 e ata que tiña que ingresar no hospital cunha pneumonía pasaron unha medida de 7 días. Catro de cada tres deses enfermos tiñan febre e tose e algo máis da metade deles, disnea.
