A Organización Mundial da Saúde actualizou as súas niveis de calidade do aire (AQG) establecendo riscos "graves" para a saúde en cotas que antes se consideraban seguras. Segundo a organización, a contaminación do aire representa un importante risco ambiental para as persoas, tanto nos países desenvolvidos como nos países en desenvolvemento.
Agora, a OMS endurece por primeira vez desde 2005 os seus criterios sobre contaminación do aire recalcando que existe un marcado aumento de evidencias que levaron a axustalos a baixa. Con este novo baremo, ningunha cidade galega "cumpre" e todas, incluída Lugo, superan eses niveis agora considerados malsanos.
Así se desprende do informe anualmente elabora Ecoloxistas en Acción. Nun comunicado, a organización lamenta que todas as grandes urbes galegas e as súas áreas metropolitanas superen as novas guías de calidade do aire establecidas. Así, a OMS rebaixa o nivel recomendado de dióxido de nitróxeno (NON2) a 10 microgramos ao ano e, tomando como referencia o último exercicio sen confinamentos (2019), Vigo e Ourense duplicaron ese limiar anual, que tamén superaron, aínda que en menor medida, Lugo (12), Pontevedra (18) e o resto das principais cidades de Galicia.
A contaminación atmosférica provocada por quéimaa de combustibles fósiles é responsable dunha de cada cinco mortes no mundo
A asociación constatou que, a pesar da forte caída dos niveis máis negativos en 2020 por efecto das medidas de loita contra a covid-19, as marxes aínda se incumpren.
Respecto dos niveis de partículas menores de 2,5 micras (PM2,5) duplicouse a nova recomendación da OMS —cinco microgramos por metro cúbico na concentración anual— en todas as principais áreas urbanas galegas, rexistrándose as de maior valor en Vigo (13 ug/m3), Lugo, Pontevedra, Ourense e A Coruña (11 nos catro municipios).
"A importante redución dos niveis de contaminación que a OMS considera malsanos debería ser un estímulo para os diferentes gobernos de cara a avanzar todo o posible na mellora da calidade do aire. Débense ter como meta estes obxectivos e non os límites legais que marca a normativa, que non sempre garanten a protección da saúde", apuntou a asociación.
Incluso niveis baixos de aire tóxico procedentes de coches e furgonetas contaminantes teñen un impacto devastador na saúde dos europeos
4,2 MILLÓNS DE MORTES PREMATURAS. Estímase que a contaminación ambiental do aire, tanto nas cidades como nas zonas rurais, foi causa de 4,2 millóns de mortes prematuras en todo o mundo ao ano; esta mortalidade débese á exposición a partículas pequenas de 2,5 micrones ou menos de diámetro (PM2.5), que causan enfermidades cardiovasculares e respiratorias, e cancro, segundo a OMS.
Ademais, as persoas que viven en países de ingresos baixos e medianos soportan desproporcionadamente a carga da contaminación do aire: o 91% dos 4,2 millóns de mortes prematuras por esta causa prodúcense en países de ingresos baixos e medianos, principalmente das Rexións de Asia Sudoriental e o Pacífico Occidental da OMS.
Os principais contaminantes que contempla a OMS son: material particulado (PM), ozono (Ou3), dióxido de nitróxeno (NON2) dióxido de xofre (XO2) e monóxido de carbono (CO). Deste xeito, comparado con 2005, a OMS rebaixa o nivel recomendado de PM2,5 de 10 a 5 microgramos por metro cúbico ao ano na concentración anual e de 25 a 15 en 24 horas); de PM10, de 20 a 15 microgramos ao ano e de 50 a 45 en 24 horas) e NON2; de 40 a 10 microgramos ao ano). Ademais, inclúe novos valores de Ou3, con 60 microgramos por metro cúbico na tempada pico; de NON2, (25 microgramos en 24 horas) e de CO, con 4 microgramos en 24 horas. O único nivel que aumenta é o dióxido de xofre, para o que fixa un nivel de concentración ás 24 horas de 40 microgramos fronte aos 20 fixados en 2005.
O director interino do Centro para o Clima, a Saúde e o Medio Ambiente Mundial da Escola de Saúde Pública T.H. Chan de Harvard, Aaron Bernstein, sinala que "a contaminación atmosférica provocada pola queima de combustibles fósiles é responsable dunha de cada cinco mortes no mundo". "Provoca asma nos nenos, pneumonía, fai que as mulleres embarazadas teñan bebés prematuros e con máis defectos de nacemento, e está a aumentar o risco das persoas que están enfermos de covid-19 neste momento", advirte.
Mentres, a directora da campaña de Cidades Limpas, Barbara Stoll, afirma que "a ciencia é clara e estas directrices" o que subliña fai máis "urxente" a necesidade de limpar o aire. "Incluso niveis baixos de aire tóxico procedentes de coches e furgonetas contaminantes teñen un impacto devastador na saúde dos europeos. Os responsables das cidades deben pasar xa ao transporte de emisións cero para ir máis aló dos límites actuais", engade.
Pola súa banda, o director da OMS para Europa, Henri P. Kluge, subliñou que se coñece a magnitude do problema e como liquidalo. "As directrices actualizadas brindan aos responsables da formulación de políticas probas sólidas e a ferramenta necesaria para abordar este problema a longo prazo", sentenza.
