A cidade de Lugo foi este mércores o epicentro dun debate clave na preocupante realidade social que afecta a toda España e, moi especialmente, a Galicia: o despoboamento. E faino a través dunha iniciativa de El Progreso e Next Educación, o foro Solucións intelixentes contra o despoboamento, celebrado no salón rexio do Círculo das Artes.
A cita arrincaba ás 9.30 horas coa intervención de Alfonso Á. Riveiro, director de El Progreso, que abriu o acto destacando que o eixo central do foro é "sensibilizar ás administracións públicas para cauterizar a sangría demográfica".
CAMPO VIDAL. Tras a apertura, o sociólogo e xornalista Manuel Campo Vidal, que preside Next Educación, demandou na súa conferencia "unha grande alianza" entre as administracións públicas, a empresa, a sociedade civil, as universidades e os medios de comunicación social para resolver "este problema que pode resultar dramático". Campo Vidal recordou que máis da metade das capitais de provincia de España, 27, perden poboación.
A xente tense que dar conta de que as galiñas non poñen os ovos no Mercadona
O xornalista oscense, que se declara "fillo da España baleira", asegurou que o despoboamento é "a antesala da desertización" e que pode ser "a gran panca para que as grandes cidades se dean conta de que sen pobos non hai futuro". Campo Vidal recordou unha expresión dunha compañeira de profesión da rede de xornalistas rurais que di que a xente se ten que dar conta de que "as galiñas non poñen os ovos en Mercadona".
ALFREDO GARCÍA. O presidente da Federación Galega de Municipios e Provincias (Fegamp), Alfredo García, que o venres deixará este cargo, afirmou que "non se trata só de vivir no rural, senón de vivir do rural".
O que é alcalde do Barco de Valdeorras sostén que sen emprego, nin servizos non se fixará poboación no rural. Demanda que as administracións subvencionen as empresas que se queiran instalar no interior de Galicia.
Non se trata só de vivir no rural, senón de vivir do rural
Alfredo García, que defende que "o rural ten futuro", cuestionou tamén o insuficiente financiamento dos concellos pequenos. Así explicou que todos os municipios da provincia de Lugo, que teñen a mesma poboación que a cidade de Alacante, reciben 71 millóns de euros da súa participación nos tributos estatais fronte aos 83 da capital levantina.
NORVENTO. Mariluz Lozano, directora de proxectos da empresa lucense Norvento, defendeu durante o seu relatorio, titulado Tecnoloxía renovable para vertebrar o territorio, que existe "un reto tecnolóxico para contribuír a frear o despoboamento".
Destacou que este ano a empresa, que ten presenza en media ducia de países, porá en marcha seis novos parques eólicos na provincia, que "contribuirán a consolidar o noso proxecto empresarial en Galicia e en Lugo".
"A nosa ambición é xerar en Lugo un campus tecnolóxico", di Lozano
EURONA TELECOM. Cristina Amor, directora de comunicación e relacións institucionais de Eurona Telecom, asegurou na súa intervención que "internet e dixitalización é o futuro do medio rural".
Recordou que en Galicia hai 358.000 habitantes sen conexión a internet ou cun servizo deficiente —75.000 en Lugo—. Ao seu xuízo, "a boa conectividade é o motor para frear o despoboamento".
Internet e dixitalización son o futuro do medio rural
MARINA DE CUDEYO. O alcalde de Marina de Cudeyo, Pedro Pérez Ferradás, que interveu no foro a través de videoconferencia, e o director tecnolóxico de Zwit Project, Jorge Caleya, expuxeron o caso deste municipio cántabro, posto como exemplo de alternativa innovadora contra o despoboamento, que aposta pola telexestion de servizos municipais vía rede wifi. Empezou pola iluminación pública e continuará cos contadores de auga ou a videoasistencia sociosanitaria a persoas maiores. Esa aplicación permite aforrar custos e mellorar a calidade dos servizos.
O uso de novas tecnoloxías abarata servizos
MIGUEL TEMBOURY. O director de Endesa Noroeste aproveitou a xornada celebrada no Círculo das Artes de Lugo para facer unha defensa das enerxías renovables que, ao seu entender, "contribúen ao desenvolvemento do medio rural", entre outras bondades. "É inútil oporse a unha tendencia xeral de aumento das enerxías renovables nun contexto de descarbonización", afirmou Miguel Temboury.
As enerxías renovables contribúen ao desenvolvemento económico do rural
O directivo destacou a inxección económica que a compañía realiza ás arcas municipais dos pequenos concellos en concepto de taxas, que cuantificou en 8,9 millóns de euros anuais en Galicia, 5,9 millóns correspondentes aos parques eólicos.
HÉCTOR CORUJO. O alcalde do Incio levou ao foro a experiencia da primeira aldea modelo da provincia: Trascastro, un exemplo de despoboamento de libro. O rexedor creu desde o principio no proxecto da Xunta, para destinar a uso agrogandeiro a franxa de terra ao redor dos núcleos que a Administración autonómica obriga a rozar para evitar incendios, pero recoñeceu que era "escéptico" coa disposición que ían ter os propietarios desas terras para ceder o seu uso ou alugalas. Equivocouse.
Empezou en agosto e "nin un só" dos 104 propietarios das 178 parcelas involucradas "se opuxo". Agora un veciño destinará as terras a gandería extensiva de vacún, a reses de raza cachena.
De 104 donos de terra, nin un só se opuxo á aldea modelo
TRES EXPERIENCIAS. Campo Vidal moderou unha mesa redonda na que tres persoas que viven e levan a cabo a súa actividade na zona rural expuxeron a súa experiencia: o promotor do Museo Vivo do Campo, Marcos Vázquez; o director xeral de ItechTerm, Elio López, e a dona de Embutidos Suarna, Carmen Sánchez.
Carmen
A palabra é facilitar, acurtar camiños
Marcos Vázquez é o presidente do Colexio de Enxeñeiros Técnicos Agrícolas de Lugo e o promotor do Museo Vivo e Integrado do Campo e da Locomoción Agraria, pero sobre todo é "labrego". Cunha casa de labranza de máis de 200 anos que hoxe ten 15 vacas, 300 maceiras e un museo, subliña que "é máis doado ter 20 vacas ca 200, a agricultura pode ser compatible, pódense facer máis cousas".
Elio López é un veterinario que seguiu coa granxa familiar e hoxe ten case 2.000 vacas en Cospeito, onde ademais está a crear un "Silicon Valley", chancea. Trátase de ItechTerm, unha empresa que coa axuda da tecnoloxía busca mellorar a rendibilidade das ganderías e a calidade de vida dos seus donos.
A alcaldesa de Lugo, o conselleiro de Medio Rural e o presidente da Deputación pecharon o encontro
CLAUSURA. O peche do congreso correu a cargo da alcaldesa de Lugo, Lara Méndez; o conselleiro de Medio Rural, José González, e o presidente da Deputación, José Tomé.
Este destacou a contribución das deputacións como apoio dos concellos, sobre todo dos máis pequenos e despoblados, convencido de que "sen as deputacións, a perda de poboación aínda sería maior".
O conselleiro de Medio Rural, pola súa banda, mostrouse convencido de que "con cartos no rural, a xente quere vivir nel". E afirmou que a recuperación desta parte do territorio é unha estratexia integral da Xunta, ao tempo que explicou as iniciativas da súa consellería.
A alcaldesa de Lugo, mentres, considerou que a xeración de emprego é a clave para fixar poboación. "As claves son que haxa emprego, cidades amables e a inmigración", dixo Méndez.
