O primeiro sinal de que o 2022 ía ser un ano distinto para a natalidade percibiuna o persoal do paritorio do Hula, que comezou a observar nos primeiros meses do ano moita actividade, a un nivel que levaba anos sen ver. No verán, o balance do Instituto Nacional de Estadística corroborou a tendencia e, agora, ese mesmo organismo, co peche dos datos do pasado exercicio confírmao definitivamente: os nacementos medraron en Lugo e fixérono nun contexto de baixada xeneralizada.
Lugo non só é a única provincia galega na que aumentaron os alumeamentos o pasado exercicio —un 7,26% máis que no 2021, fronte ao descenso dun 1,24% na Coruña, dun 3,57% en Pontevedra e o máis pronunciado, o de Ourense, de 5,41% — senón que é a segunda española na que máis se incrementaron, só superada pola espectacular subida dun 12,35% de Palencia, provincia da España baleirada onde presumiblemente tamén sorprendería ese xiro da tendencia. En realidade, se se observa a variación con respecto non ao exercicio inmediatamente anterior senón co previo á pandemia, con 2019, Lugo é a provincia de todo o territorio nacional na que máis crecen os nacementos: un 2,04%.
O ano pasado naceron en Lugo 1.740 nenos fronte aos 1.622 do 2021 e resulta complexo sinalar as razóns dese incremento. O profesor de Xeografía da USC Carlos Ferrás sinalaba no verán que podería deberse a un mercado de traballo máis atractivo e a certa mellora das condicións socioeconómicas que fixesen que mulleres inmigrantes en idade reprodutiva fixásense en Lugo para establecerse. A explicación de que, tras postergar plans vitais durante dous anos, a maioría da poboación tería certa percepción de volta á normalidade non serve para este caso porque, entón, percibiríase unha subida xeneralizada da natalidade, caso que se deu soamente en 11 provincias españolas.
A pesar de todo, o saldo vexetativo, do mesmo xeito que ocorre no conxunto de Galicia, segue sendo desolador. Poden ter repuntado os nacementos pero tamén subiu a mortalidade. A provincia rexistrou en 2022 5,390 defuncións, un 7,94% máis que o ano anterior, o que implica que faleceron 3.650 persoas máis que as que naceron.
Así, en 2022, naceron en Lugo 4,7 nenos ao día e morreron 14,7 persoas. O descenso da natalidade na provincia é constante desde hai unha década, motivo polo que a excepción do pasado exercicio é tan rechamante e, á vez, tan difícil de explicar. Todos os anos fóronse rexistrando lixeiros descensos, pero quizais o máis rechamante foi o de 2019, ano no que naceron 250 nenos menos que o anterior.
Lugo rexistrou o ano pasado 5.390 defuncións, unha cifra que supón a triste marca desde que se iniciou a pandemia e, en realidade, de toda a década. Chama a atención a distribución de falecementos ao longo dos tres anos de crise sanitaria. En 2020, houbo na provincia 5.168 mortes, un 7,78 máis que no 2019, cando foron 4.975 as persoas que perderon a vida en Lugo. En 2021, a situación mellorou e esa mortalidade reduciuse lixeiramente, un 1,23%, con 4.994 mortes ocorridas na provincia. En 2022, subiu case un 8%.
Tamén no conxunto de Galicia o comportamento foi similar. Aínda que non se reproduza un descenso de mortalidade en todas as provincias en 2021, si foi en todas elas o exercicio da crise sanitaria no que se produciron menos defuncións. Resulta especialmente rechamante o caso de Ourense, onde se observan profundas oscilacións da mortalidade nos anos de pandemia. Así, mentres en 2020 esa provincia rexistra un aumento do 9,86, en 2021 cae un 7,66%, ata o punto de que chega a contabilizar menos mortes que en 2019 ou 2018. En 2022 aumentaron un 6,04.
A provincia que, nese 2022, pésimo en canto a mortalidade na comunidade galega, obtivo os peores datos foi a da Coruña. Alí disparouse nun 8,10% con respecto ao ano anterior e chegouse á cifra de 14.310 defuncións, inédita nos últimos quince anos. Segundo os datos dispoñibles de 2023 a tendencia apunta a que a mortalidade seguirá subindo en todas as provincias, excepto Ourense
Na provincia rexistráronse en 2022 34 nacementos nos que a nai tiña 19 ou menos anos. Dos dous sucedidos na comunidade galega nos que a muller tiña menos de 15 anos, un foi en Lugo.
De calquera forma, a maioría de alumeamentos producíronse no grupo de idade de 35 a 39, como é tendencia invariable desde hai unha década. No conxunto da comunidade, ocorre o mesmo, e esa é a pinza na que se concentra maior número de partos. En Galicia producíronse12 alumeamentos de mulleres de 50 anos ou máis o ano pasado, ningún na provincia lucense.
