A falta de sacerdotes obriga á Igrexa lucense a reinventarse

Máis da metade dos párrocos superan a idade de xubilación e só hai 9 seminaristas ►Os relixiosos adoitan sumar unha gran implicación social ao seu labor evanxelizador
Vecinos de Friol y Guitiriz se manifiestan por su párroco.
photo_camera Vecinos de Friol y Guitiriz se manifiestan por su párroco.

HAI CURAS que forman parte do armazón que sostén as comunidades nas que serven. Hainos que axudan a integrar inmigrantes, que plantan hortas para os fieis máis débiles ou que están ao tanto de enfermos ou necesitados. E moitos están nas primeiras liñas de Cáritas, facendo chegar axuda de primeira necesidade a miles de persoas. Pero quedan poucos e ábrense incertezas.

Houbo moitas manifestacións na cidade con menos tirón que a que protagonizaron o sábado pasado veciños de varias parroquias de Friol e Guitiriz para defender a permanencia do seu párroco. Non é un fenómeno novo, pero si rechamante nunha sociedade que se diría cada vez máis laica, onde as igrexas foron baleirándose e moitos acontecementos fundamentais da vida, como as vodas, celébranse de costas ao altar. Con todo, parece que, polo menos nalgúns casos, a figura do cura segue sendo un alicerce fundamental da comunidade e tocalo crispa á comunidade.

Con todo, os sacerdotes son unha figura cada vez máis escasa. Na diocese de Lugo hai 279, pero non todos eles están en activo. De feito, 63 están xa xubilados e 12 máis, fóra da diocese. Quedan uns douscentos para atender unha das provincias eclesiásticas con máis parroquias de España: 1.138, agrupadas en 28 arciprestazgos.

Outro factor que define ese equipo pastoral é a súa idade media: 74 anos, segundo os datos proporcionados polo Obispado, cunha media de dez ou once parroquias ao seu cargo cada un.

Na pirámide demográfica da diocese, teñen moito peso os curas nados antes de 1950 e moito menos os de anos posteriores. De feito, hai oito que naceron antes da Guerra Civil, é dicir, durante a década dos anos 1920. Ten xa preto de noventa anos, ou incluso os superaron xa, e seguen arrimando o ombreiro como poden, ás veces atendendo unha ou dúas parroquias.

Outros 70 sacerdotes viñeron ao mundo tamén antes da contenda civil ou no seu transcurso, posto que naceron antes de que despuntase 1940. E entre este ano e 1950, naceron 43. é dicir, dos menos de 200 sacerdotes con parroquia, máis da metade naceron durante a primeira metade do século XX. Na vida civil, todos superarían xa a idade estándar de xubilación, os 65 anos, pero neste caso ninguén se expón o retiro se a saúde acompaña porque saben o efecto que pode ter unha baixa nun colectivo tan menguante.

A partir da segunda metade do século XX, as vocacións baixaron sensiblemente. Ningunha década chegou a dar á diocese dúas decenas de curas. Hai once que naceron na década dos anos 1950, 13 na dos 60; 16 na dos 70 e 11 na de 1980.

VOCACIÓNS. Ante este panorama, os seminarios ofrecen pouca esperanza de que os seus discípulos vaian aliviar a situación. Se seica, poderán apontoar con dificultade esta rede cada paso menos tupida. Na actualidade, hai nove seminaristas maiores na diocese de Lugo, un deles xa na etapa pastoral tras terminar os seus estudos.

Ante esta situación, o Obispado comezou hai xa anos un proceso de reorganización que pretende facer fronte a estas tres realidades: a falta de vocacións, a elevada idade dos sacerdotes en activo e a dispersión e envellecemento da poboación lucense. "Temos que prantexar unha nova forma de evanxelización para esta nova realidade", explica Luís Manuel Rodríguez, vigairo de pastoral, quen non nega que aos sacerdotes máis novos espéralles un futuro no que verán moitos cambios orientados a lidar con esta realidade túzara.

A intención do Obispado é redistribuír o clero dispoñible para garantir que todas as zonas pastorais contan cun cura e, con preferencia, desprázase e cárgase máis aos máis novos, por unha razón obvia de capacidade.

Esta redistribución pretende organizar os servizos relixiosos ao redor de unidades parroquiais, nas que un templo parroquial serve como punto de encontro para varias parroquias á redonda, que o teñen como referencia. Os fregueses teñen que desprazarse, pero, segundo Luís Manuel Rodríguez, esta organización permite atender non só os oficios litúrxicos, senón levar a cabo unha nova evanxelización con comunidades máis amplas, máis vivas e máis participativas.

É nestes centros interparroquiais onde se imparte educación na fe, tanto para nenos e mozos como para adultos, onde se celebran os actos litúrxicos e onde se atende tamén aos servizos caritativos. "Hai que darlle vida ás comunidades e facer as cousas ben feitas".

MOBILIDADE. Rodríguez admite tamén que igual que a idade da maioría dos párrocos é elevada, a dos seus fregueses na zona rural non o é menos e esa circunstancia condiciona enormemente a súa mobilidade. Moitos deles non poderán ir pola súa conta ao centro interparroquial e nalgúns casos quizais non teñan tampouco quen poida levalos. Para eles, indica, está pensada o labor de acompañamento que os sacerdotes deben facer durante a semana, poder visitar aos fieis. E, di, "hoxe tamén hai misas de enfermos na radio". Con este sistema garántese que haxa polo menos un cura en todos os municipios e, nalgúns casos, con dous ou tres centros interparroquiais cóbrese todo o territorio municipal.

O vigairo de Pastoral sinala que aínda que dez parroquias poidan parecer moita carga, o certo é que en número de fregueses supoñen moito menos que nas parroquias urbanas. "En moitos casos, 20 parroquias supoñen douscentas e pico persoas, cando un cura urbano pode atender miles", apunta.

Con polémica ou sen ela, Luís Manuel Rodríguez asume que, nas presentes circunstancias, é inevitable que se produzan cambios con frecuencia para poder prestar asistencia en todas as frontes. Entende que "o cura quérelle á xente e a xente quérelle ao cura", pero matiza que "non son donos del".

Comentarios