A avispa velutina ou a polilla guatemalteca, dúas das pragas máis graves que afectan o agro galego, súmase a rata topo, que castiga as praderías e cultivos de oito municipios das comarcas da Montaña e Sarria, A Consellería do Medio Rural desprazou a varios técnicos para comprobar sobre o terreo o grao de afectación comunicada polos gandeiros e agricultores dunhas 300 explotacións, que ven seriamente minguada a súa rendibilidade por esta secuela. "Se a situación se prolonga ou empeora, pode que perigue a viabilidade dalgunhas granxas", explica Miguel Tomé, responsable de Unións Agrarias na comarca sarriá.
As declaracións tramitadas polos produtores ante a Xunta cifran en 1.629,63 hectáreas, repartidas en 3.000 parcelas, a superficie esnaquizada por este roedor nos concellos das Nogais, Baralla, Cervantes, Folgoso do Courel, Navia de Suarna, Pedrafita do Cebreiro, Samos e Triacastela.
O obxectivo desta avaliación é solicitar datos para decidir as medidas a adoptar, de acordo co protocolo fixado para este tipo de pragas. Desde a Consellería do Medio Rural apuntan que é prezo actuar "coa máxima prudencia e cautela á hora de tomar as decisión oportunas, co fin de non danar a flora e a fauna".
A presenza deste roedor na zona da Montaña remóntase a uns dez anos. Entón, a Xunta efectuou un control mediante trampas, así como con tratamentos específicos para frear a súa proliferación cun produto prohibido hoxe en día pola UE.
David Rodríguez Méndez: "O ano pasado collemos pouca herba e a situación ten traza de ir a peor de face á vindeira primavera"
O problema agudizouse en abril do ano pasado, cando Unións Agrarias denunciou a situación, por mor das queixas dos gandeiros. Houbo unha reunión con responsables da xefatura territorial de Medio Ambiente, aínda que finalmente concretouse que o caso dependía de Medio Rural. Miguel Tomé precisou que os gandeiros esperan desde entón unha solución, "pero ante a falta de respostas, denunciamos nos medios o problema a principios de novembro".
DANOS. A rata topo ou ‘arvícola terrestris' esnaquiza os campos e praderías destas terras altas da provincia ao facer galerías subterráneas e sacar a terra á superficie. "A produción de pasto reducir moito", indica Miguel Tomé. Cando se recolle forraxe, a herba vai mesturada con terra. O problema agrávase nas parcelas de produción ecolóxica, máis dependentes para o pastoreo.
Triacastela e Pedrafita son os municipios máis danados pola praga. David Rodríguez, un gandeiro de Chao da Pena, neste último concello, ten todas as súas leiras con danos. "Xa o ano pasado collemos pouca herba e de mala calidade, ao traer terra. A situación ten traza de ir a peor esta primavera. Necesitamos solucións con urxencia para que non perigue ou futuro da explotación", afirma este mozo que se incorporou hai dous anos á actividade agraria.
A Xunta desprazou persoal para traballar sobre o terreo en novembro. Os afectados comprometéronse a trasladar os datos do chan danado despois da ponte da Constitución. O prazo de declaración prolongouse, a petición dos gandeiros, ata a festividade de Reis. Unha vez elaborado o mapa da praga, volverán manterse reunións cos afectados para acordar as medidas aplicables, sempre que sexan compatibles coa actividade gandeira e co medio ambiente.
Miguel Tomé: "Sería bo fixar unha liña de subvencións para reducir vos custos nas granxas pola escaseza de pastos e forraxe propios"
Nun primeiro momento, "vos propios gandeiros trasladaron á Xunta que as medidas a levar a cabo non terían efectos en períodos de choiva ou neve", unhas condicións metereológicas que se deron desde novembro ata finais do ano pasado.
As accións para a erradicación da rata topo poderían pasar pola roturación das terras ou o tratamento con sulfato de aluminio, que en contacto coa humidade do terreo descomponse para formar un gas chamado fosfina. Outra fórmula para reducir a poboación destes roedores é a presenza de animais que son depredadores naturais, como o cárabo común, un avez rapaz nocturna que é utilizada en Navarra.
Miguel Tomei demanda "a creación dunha liña de subvencións para reducir ou aumento de custos nas granxas pora escaseza de pastos e forraxes propios", tal como fíxose en Asturias hai dous anos por este mesmo problema.
A rata topo é un roedor que mide entre os 12 e 18 centímetros. Vive entre 15 e 24 meses e pode ter entre catro e seis partos ao ano. O número de cativas por camada oscila entre unha e seis. A súa capacidade de colonización é moito maior que a do rato de campo e provoca danos máis cuantiosos. A súa erradicación é máis difícil, ao moverse case todo o tempo baixo terra.
